“Không được để người dân mất thời gian, công sức, phải chạy "lòng vòng", mất thêm chi phí và đặc biệt không bị lừa đảo khi tiếp cận với nhà ở xã hội”. Chỉ đạo này của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính như một mệnh lệnh trong cải cách thủ tục hành chính để hướng tới mục tiêu người dân phải được thụ hưởng, tiếp cận nhanh nhất, dễ nhất, rẻ nhất, thuận lợi nhất với nhà ở xã hội.
Tuy nhiên đây không phải là lần đầu tiên, người đứng đầu Chính phủ gay gắt với các bộ ngành và địa phương về vấn đề này. Trong nhiều cuộc họp trước đây, Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần yêu cầu phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội, không để chính sách bị tắc nghẽn bởi thủ tục hay lợi ích cục bộ.
Một con số thống kê đã từng được chia sẻ, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 22 nghị quyết, 16 chỉ thị cùng nhiều công điện liên quan đến thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội. Con số ấy cho thấy một quyết tâm lớn, một sự nỗ lực liên tục và bền bỉ trong việc tháo gỡ điểm nghẽn về chỗ ở cho người thu nhập thấp. Nhưng con số ấy cũng lại cho thấy sự trì trệ trong thực hiện chính sách, thậm chí là cả sự kiên nhẫn của người dân cũng đang dần cạn, niềm tin bị bào mòn...Và hậu quả là một nghịch lý tồn tại bao năm nay chưa thể tìm được lời giải khi người cần nhà, người có nhu cầu thật thì vẫn khó có nhà, còn chính sách nhân văn vẫn mắc kẹt giữa những tầng nấc của thủ tục hành chính rườm ra và cũng có thể là cả những lợi ích cục bộ…
Một chính sách nhân văn nhưng khi triển khai trong thực tiễn còn thiếu công khai, minh bạch sẽ dễ biến thành “mảnh đất màu mỡ” cho những kẻ trục lợi. Song minh bạch thôi chưa đủ. Cần cả hậu kiểm nghiêm túc, xử lý thật nặng những trường hợp vi phạm quy định. Cán bộ nào buông lỏng quản lý phải bị xem xét trách nhiệm. Người mua sai đối tượng, chuyển nhượng trái quy định phải bị thu hồi nhà, xử lý công khai. Chỉ khi có chế tài nghiêm minh, đủ sức răn đe, chính sách mới được thực thi đúng.
Theo dự kiến, đến cuối năm nay, cả nước sẽ hoàn thành khoảng 91.600 căn nhà ở xã hội. Để đạt được mục tiêu, ngoài việc kêu gọi các chủ thể có liên quan, trong đó có các doanh nghiệp, ngân hàng phát huy tình dân tộc, nghĩa đồng bào trong phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nghiên cứu, rà soát cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính rườm rà, đảm bảo chấn chỉnh kịp thời, tăng cường kỷ cương, minh bạch trong quy trình xét duyệt, mua - bán, cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội; bảo đảm thanh tra, kiểm tra, phòng, ngừa tiêu cực, lợi dụng chính sách để trục lợi, làm sai lệch mục tiêu nhân văn của chính sách; bảo đảm công bằng, đúng đối tượng, đúng tinh thần, đúng mục tiêu của chính sách, giá bán được tính đúng, tính đủ, tính kịp thời; bảo đảm phối hợp cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, nhận tiền "chạy suất", "cò mồi"; bảo đảm các doanh nghiệp có quỹ đất sạch được tạo điều kiện thuận lợi nhất để đóng góp, hợp tác cùng Nhà nước trong phát triển nhà ở xã hội.
Thủ tướng đã lên tiếng, giờ là lúc các bộ, ngành, địa phương phải hành động để trả lại ý nghĩa thực sự của nhà ở xã hội. Đó không phải là cơ hội đầu tư giá rẻ mà là một chính sách an sinh, nhân văn, để góp phần “không ai bị bỏ lại phía sau” trong quyền tiếp cận nhà ở một cách bình đẳng.
Cần thiết hơn là từ 22 nghị quyết, 16 chỉ thị đã được ban hành, Chính phủ cần một nghị quyết hành động thực sự hiệu quả, trong đó mọi khâu từ quy hoạch, vốn, thủ tục, đến hậu kiểm phải gắn với trách nhiệm cá nhân cụ thể. Một chính sách nhân văn chỉ có giá trị khi nó chạm đến cuộc sống của người dân. Và khi người thu nhập thấp không phải “chạy lòng vòng” để tiếp cận nhà ở xã hội, thoả mãn được giấc mơ an cư của mình, đó mới là thành quả thực sự của chính sách và góp vào thành công của một Chính phủ kiến tạo!./.
