Nghe chương trình tại đây:
Nguyễn Thùy Linh đang du học tại Đức. Kỳ nghỉ đông này, Linh trở về nước thăm gia đình. Câu chuyện của người “đi xa để trở về” dường như trải nghiệm hơn và cũng trải đời hơn. Linh kể, ở đất nước phát triển em lại càng nhớ không khí đông vui bận rộn của gia đình, nơi đó có ông bà, bố mẹ.
"Sống chung với ông bà lúc nào cũng có cảm giác ấm áp, có người quan tâm nhắc nhở, mặc dù đôi khi sự quan tâm cũng hơi phiền một chút" - theo Linh, ông bà thường hỏi han kỹ quá hoặc có những quan niệm cũ mà em thấy không hợp trong thời buổi hiện nay.
Ông của Linh năm nay đã ngoài 70 tuổi. Ông vẫn giữ nguyên tắc, gia đình là trường học đầu tiên của mỗi đứa trẻ và bài học đầu tiên của mỗi người đó là: gia đình phải yêu thương nhường nhịn, ra ngoài phải luôn kính già yêu trẻ. "Ông bà phải phân tích điều hay lẽ phải bởi đi hỏi già về nhà hỏi trẻ" - ông nói.
Bao nhiêu năm qua ông vẫn vậy, dẫu những đứa cháu ông ẵm bồng năm xưa đều đã tuổi đôi mươi. Ông vẫn sợ cháu không chuẩn bị mũ áo khi ra ngoài… Nhắc một đôi lần các cháu "vâng, dạ" nhưng nói nhiều lần thì câu trả lời ông nhận lại là “con biết rồi, ông cứ nhắc mãi”.
"Ngày xưa bố mẹ cũng dặn mình đi đường thì đi bên phải chẳng hạn, đến ngã tư phải xin đường, chấp hành đúng luật lệ giao thông... Nếu chưa đồng tình với quan điểm thì phải nói thêm và có thể tranh luận để tìm ra vấn đề" - ông chia sẻ.
Sự kiên nhẫn và thấu hiểu của ông vẫn là bài học làm người mà cô cháu gái Nguyễn Thùy Linh mang theo trong hành trang sang xứ người du học. Ông bà là một phần ký ức của gia đình và nhờ có ông bà mà không khí gia đình trở nên gắn kết hơn.
"Em học được rất nhiều từ ông bà vì ông bà có cả kho kinh nghiệm sống mà đôi khi em không thể tìm thấy ở trên mạng Internet hoặc là không được trải nghiệm sâu sắc như thế" - theo Linh đó là sự kiên nhẫn và cách đối nhân xử.
Trong các cuộc thảo luận, nhiều người lo ngại tuổi già trở thành gánh nặng của gia đình. Có người bị sốc khi họ bắt đầu nghỉ hưu, bệnh tật hoặc khi không làm ra tiền nữa.
Thực tế cho thấy, người cao tuổi trong gia đình giống như trụ cột tinh thần, điểm tựa bình an cho con cháu - những người đang miết mải chạy đua với cuộc sống mưu sinh. Họ thường đưa ra những quan điểm sâu sắc và khác biệt, điều này dựa trên kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm thực tế của họ.
Nguyễn Ánh Tuyết ở Hoài Đức, Hà Nội chia sẻ, em vẫn học ở ông những lễ nghi dòng họ và ông là người gìn giữ truyền thống gia đình. Với Tuyết đó không phải là bảo thủ
"Em luôn ngưỡng mộ ông em, mặc dù trong mắt mọi người ông tương đối bảo thủ. Thế nhưng mà từ đấy em mới nhìn được những dấu vết của lễ nghi, phép tắc của ngày xưa ấy, em vô cùng trân trọng".
Mỗi khi nhắc về các cháu, chắt ông Nguyễn Thái Hà - ông nội của Tuyết đều không giấu được niềm tự hào. Đó là những đứa trẻ được học nhiều hơn ông, đi xa hơn ông nhưng vẫn thích hỏi ông về cội nguồn gia đình và thường có mặt đông đủ trong những ngày lễ, Tết.
Quan sát từ các cháu của mình, ông Hà nhận thấy việc giáo dục con cháu dễ hơn ngày xưa, bởi từ khi sinh ra, đứa trẻ đã được cha mẹ đầu tư học hành và các lớp kỹ năng sống. Cái mà ông lo đó là các con, các cháu không giữ được nền nếp của gia đình, thuần phong mỹ tục của địa phương.
"Con cháu bây giờ có nhiều tiến bộ về học thức, nếu như giữ được nền nếp của gia đình, không sao nhãng bản sắc quê hương thì chắc chắn con cháu sẽ góp ích được cho địa phương và cũng như góp phần xây dựng đất nước được mạnh giàu hơn" - ông Hà phân tích.
Sự khác biệt trong suy nghĩ, lối sống, khẩu vị giữa các thế hệ trong gia đình là điều hiển nhiên. Ví dụ, người trẻ thường dậy muộn trong khi ông bà muốn cả nhà cùng ăn sáng tại nhà, không quán xá la cà.
"Cũng may ông bà em cũng không khó tính quá nên vẫn có thể gọi là hòa hợp căn chỉnh được" - Tuyết chia sẻ.
Trong gia đình, ông bà thường là người chủ động khuyên bảo, góp ý trên tinh thần xây dựng, yêu thương nhau. Không chỉ quan tâm đến công việc, học tập của con cháu, mà còn luôn giáo dục con cháu hướng tới nếp sống văn minh, yêu lao động, tránh xa các tệ nạn xã hội.
Để trở thành tấm gương cho con cháu thì chính người cao tuổi cũng cần duy trì những thói quen tốt đẹp như: ăn cơm cùng nhau vào buổi tối, tham gia vào các hoạt động chung của gia đình dù công việc có bận rộn đến đâu. Những hành động này đôi khi không có giá trị vật chất nhiều, nhưng hàm chứa giá trị tinh thần vô cùng to lớn, giúp các thành viên trong gia đình hiểu được sự quan tâm, sự yêu thương mà chúng ta dành cho nhau./.
