Phòng chống cháy nổ ở khu dân cư - Giải pháp nào hiệu quả?

Theo số liệu thống kê của Cục cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an, chỉ trong 6 tháng đầu năm nay, toàn quốc xảy ra gần 900 vụ cháy làm chết 45 người, bị thương 43 người, 5 vụ nổ làm 3 người chết và 10 người bị thương. Về tài sản thiệt hại ước tính hơn 87 tỷ đồng. Trong khi đó, nguyên nhân dẫn đến cháy ban đầu chỉ bắt nguồn từ một đốm lửa nhỏ, một sự cố chập điện bình thường hoặc từ sự bất cẩn của mọi người… nhưng không được phát hiện kịp thời, dẫn đến bùng phát thành đám cháy lớn.

Thực tế, các cấp các ngành, các địa phương đã có nhiều hình thức truyền thông, khuyến cáo để người dân biết được nguyên nhân xảy ra những vụ hỏa hoạn cũng như cách phòng chống cháy nổ, thế nhưng, những vụ hỏa hoạn lại có chiều hướng gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp.

Thiếu tá Nguyễn Danh Luân, Cục cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an cho rằng, cùng với những nguyên nhân về biến đổi khí hậu, nhiều nhà cao tầng, khu vui chơi giải trí được xây dựng, các cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng hóa ngày càng phát triển, cộng thêm nhu cầu sử dụng điện tăng cao sẽ kéo theo nguy cơ xảy ra cháy, nổ, thì một nguyên nhân quan trọng nữa là do kỹ năng phòng cháy chữa cháy của một bộ phận người dân còn hạn chế.

Triển khai thực hiện Chỉ thị số 01 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy trong tình hình mới, nhiều mô hình đã được xây dựng như “Tổ liên gia an toàn phòng cháy chữa cháy”, “Điểm chữa cháy công cộng” tại các khu dân cư, “Cụm cơ quan, doanh nghiệp an toàn phòng cháy chữa cháy”, “Chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về phòng cháy chữa cháy”, “Khu dân cư an toàn phòng cháy chữa cháy”, “Khu chung cư an toàn phòng cháy chữa cháy”, “Trường học an toàn phòng cháy chữa cháy”...

Những mô hình này được đánh giá là góp phần quan trọng vào công tác phòng cháy chữa cháy hiện nay, nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn PCCC, cứu nạn cứu hộ. Từ đó, tạo điều kiện phát huy tốt phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, vật tư và hậu cần tại chỗ) trong phòng cháy chữa cháy, đề phòng và hạn chế thấp nhất các nguy cơ cháy, nổ có thể xảy ra…

Để giải quyết căn bản những tồn tại, bất cập trong công tác phòng cháy chữa cháy hiện nay, theo Thiếu tá Nguyễn Danh Luân, Cục cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an, chúng ta cần có những giải pháp đồng bộ, có sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật và kiến thức phòng cháy chữa cháy, nội quy, quy định về phòng cháy chữa cháy trong sản xuất, kinh doanh đến cán bộ, công nhân viên, các hộ kinh doanh và khách hàng; thường xuyên và định kỳ tổ chức tự kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy để phát hiện và khắc phục kịp thời các nguy cơ gây cháy.

Đồng thời, xây dựng và củng cố hoạt động của lực lượng phòng cháy chữa cháy tại chỗ, trang bị phương tiện, huấn luyện nghiệp vụ để lực lượng này có khả năng phát hiện, báo cháy và dập tắt cháy ngay từ khi mới phát sinh, chuẩn bị phương án thoát nạn cho người và tài sản khi cháy xảy ra; tăng cường tuần tra, canh gác 24/24 giờ tại cơ sở và khu dân cư, đặc biệt là vào thời điểm ngoài giờ hành chính, ban đêm, ngày nghỉ để kịp thời phát hiện và dập tắt cháy ngay từ khi mới phát sinh.

Đối với các hộ gia đình cần bảo đảm và duy trì các điều kiện an toàn về phòng cháy chữa cháy để loại trừ và giảm đến mức thấp nhất nguy cơ cháy, nổ, trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ như bình chữa cháy xách tay, mặt nạ lọc độc, nước chữa cháy… và biết cách sử dụng những phương tiện này, chuẩn bị các phương án thoát nạn và hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình cùng biết, cẩn trọng khi sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, sử dụng các thiết bị sinh nhiệt như bóng điện tròn, bàn là, bếp điện, thiết bị sưởi ấm… Không để các vật liệu dễ cháy gần nguồn lửa, nguồn nhiệt, trước khi rời khỏi nhà và trước khi đi ngủ phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt các thiết bị điện không cần thiết.

Các khu dân cư tập trung nhiều nhà dễ cháy, chính quyền địa phương cần nghiên cứu, tìm hiểu để nắm nhiệm vụ và trách nhiệm của mình đối với công tác phòng cháy chữa cháy, tổ chức thành lập và vận động quần chúng nhân dân tham gia đội dân phòng và xây dựng các phương án chữa cháy tại các khu dân cư, tổ chức cho đội dân phòng tham gia thực tập giải quyết các tình huống giả định cháy, xây dựng cơ chế phối hợp với các lực lượng, các cơ quan, đơn vị để phục vụ công tác chữa cháy như: giải quyết các tình huống cắt điện, cấp nước chữa cháy, cứu thương, giải tỏa ách tắc giao thông... Đối với các khu vực có nguồn nước tự nhiên, phải xây dựng các bến, bể lấy nước để phục vụ công tác chữa cháy ở khu dân cư...

Đặc biệt, khi xảy ra cháy phải nhanh chóng báo động cho mọi người xung quanh biết, ngắt nguồn điện, sử dụng phương tiện chữa cháy ban đầu (như bình chữa cháy sách tay, họng nước chữa cháy vách tường, chăn chiên…) đồng thời gọi ngay cho lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ qua số điện thoại 114 và tích cực tổ chức chữa cháy, cứu người bị nạn...

Mỗi người dân, mỗi hộ gia đình, mỗi hộ sản xuất kinh doanh, người đứng đầu và cán bộ, công nhân viên của các cơ sở sản xuất kinh doanh cần nâng cao ý thức trong việc phòng chống cháy, nổ và trang bị cho mình những kiến thức an toàn về phòng cháy chữa cháy. Thực hiện tốt công tác phòng cháy chữa cháy là góp phần giữ bình yên cho mỗi gia đình và toàn xã hội.

Mời nghe âm thanh tại đây: