HBO là hãng truyền thông nổi tiếng của Mỹ, nơi phân phối, cung cấp những bộ phim hot của những đạo diễn diễn viên lừng danh thế giới. Ở đây, việc sản xuất trailer phim được đặc biệt coi trọng bởi trailer xuất sắc hay không sẽ ảnh hưởng rất lớn doanh thu của bộ phim, uy tín nghề nghiệp của diễn viên và đạo diễn.
Có một chàng trai Việt Nam đang làm việc tại HBO, thành phố New York, Mỹ trong vai trò người sản xuất trailer, đó là Nguyễn Siêu. Cuộc trò chuyện Nguyễn Siêu dành cho VOV2 sẽ giúp chúng ta hiểu kỹ hơn về nghề này.
Phóng viên: Xin chào Nguyễn Siêu, HBO quá nổi tiếng. Hẳn không phải đơn giản để trở thành người làm Trailer cho HBO?
Nguyễn Siêu: HBO tuyển chọn người làm trailer rất gắt gao. Để có được vị trí hiện tại ở HBO, tôi đã trải qua 9 vòng phỏng vấn với 9 người khác nhau. Tôi có buổi phỏng vấn đầu tiên vào tháng 2 năm 2020, và do dịch COVID-19 nên tới tận tháng 9 năm 2021, tôi mới nhận được offer chính thức của HBO.
Các giám đốc sáng tạo ở HBO đòi hỏi rất nhiều: một là kỹ năng sản xuất, cắt dựng video, được đánh giá qua toàn bộ các sản phẩm tôi đã làm trước đây, hai là kỹ năng ăn nói, để khi bước vào vị trí này tôi có thể tự tin giao tiếp với các nghệ sĩ Hollywood, và ba là hiểu biết về văn hoá giải trí, vì đây là yếu tố giúp cho các sản phẩm của tôi mang tính đương thời.
Phóng viên: VOV2 muốn tìm hiểu về nghề làm Trailer, vậy Nguyễn Siêu có thể chia sẻ một vài đặc điểm của nghề làm trailer cũng như những thách thức đối với người làm trailer khi làm việc tại HBO?
Nguyễn Siêu: Nghề làm trailer là nghề biên kịch, sản xuất, dàn dựng các video quảng bá cho phim truyền hình hoặc phim điện ảnh, với mục đích giúp khán giả hiểu rõ hơn về những dự án này, đưa những bộ phim này tới gần hơn với công chúng. Đây cũng là công việc của tôi tại HBO.
Trong mảng truyền hình mà tôi đang công tác, những video này bao gồm rất nhiều định dạng, như trailer dài để quảng bá cho cả một bộ phim, trailer ngắn để quảng bá cho từng tập, video tóm tắt lại tập trước, được chiếu trước khi tập phim mới ra mắt, và những video sản xuất riêng cho mạng xã hội để phục vụ mục đích giải trí của các khán giả online.
Phóng viên: Nghề này đòi hỏi phải có những năng lực gì đặc biệt?
Nguyễn Siêu: Nghề làm trailer của tôi đòi hỏi tính sáng tạo rất cao, vì một video hay phải có cảm giác mới mẻ, không được lặp lại những video đã được làm từ trước. Tại HBO, năm 2022, tôi làm một video quảng bá cho series nấu ăn “Selena + Chef,” của nữ diễn viên Selena Gomez.
Trong video này, tôi sản xuất và dàn dựng một tour tham quan ngôi biệt thự của Selena, cũng là trường quay của series này. Ở ngoài thị trường thì đã có rất nhiều video giới thiệu nhà cửa rồi, nên để video này mới lạ và thú vị hơn, tôi lồng ghép thêm những khoảnh khắc đùa vui của nữ diễn viên ở trên trường quay, mà ở Mỹ người ta gọi là “bloopers,” ví dụ như những lúc Selena làm cháy đồ ăn này, hoặc là khi cô làm rơi nĩa thìa xuống đất, để thể hiện ngôi sao Hollywood không phải lúc nào cũng hoàn hảo, mà cũng có những khoảnh khắc rất đời thường như bao người khác.
Bên cạnh đó, tôi cũng sử dụng thiết kế đồ hoạ để minh hoạ cho những câu chuyện của Selena, khiến phần hình ảnh của video đa sắc hơn, mang lại tiếng cười cho khán giả. Các fan hâm mộ của Selena Gomez rất thích video này, và hiện giờ video đã đạt hơn 9,6 triệu lượt xem trên mạng xã hội Facebook.
Ngoài tính sáng tạo, thì nghề này còn đòi hỏi khả năng nghiên cứu chuyên sâu. Khi làm việc cho dự án “Euphoria” của HBO, tôi sản xuất một video dài 10 phút phân tích quá trình quay phim của bộ phim này. Do tìm hiểu, tôi được biết phần hình ảnh của phim được lấy cảm hứng từ các tác phẩm của nhiếp ảnh gia kỳ cựu Nan Goldin. Từ đó, tôi dành rất nhiều ngày để đọc, nghiên cứu về sự nghiệp và toàn bộ các bức ảnh của bà, từ những năm 1980 đổ về đây, để tìm ra các bức ảnh đã truyền cảm hứng cho phim “Euphoria”. Cuối cùng, tôi tìm được hai bức ảnh, mang tên “Self-portrait in my blue bathroom” và “Clemens underwater in tub” có nhiều nét tương đồng với các cảnh quay của “Euphoria”. Với những thông tin rất đắt giá này, tôi dàn dựng video để so sánh những tác phẩm ấy với “Euphoria” và được rất nhiều khán giả đón nhận. Video này hiện đang dành được 1 triệu view trên YouTube. Đây cũng là một trong tám video thuộc series hậu trường mang tên “Enter “Euphoria”,” series dành giải thưởng Clio cao quý trong ngành marketing tại Mỹ.
Phóng viên: Có vẻ như nghề làm Trailer rất thú vị?
Nguyễn Siêu: Nghề làm trailer rất thú vị. Tại HBO, tôi được cộng tác với rất nhiều nhân vật trong thế giới Hollywood và học được nhiều điều từ họ.
Trong dự án ““Euphoria”, tôi làm việc với ngôi sao điện ảnh Zendaya, một người vô cùng có tầm nhìn và kỹ tính. Trong dự án “The Idol,” tôi làm việc với nữ ca sĩ Jennie của nhóm BLACKPINK. Tôi dựng một video kể về việc cô tập nhảy thế nào, và vô cùng ngưỡng mộ sự chăm chỉ, nghiêm túc của nữ ca sĩ này. Ngoài ra, tôi còn được làm việc với các nhà báo trong lĩnh vực truyền thông của Mỹ.
Cho bộ phim dài tập “The Girls on the Bus,” tái hiện lại cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ của bà Hillary Clinton năm 2016, tôi sản xuất một video khắc hoạ những sự tương đồng giữa bộ phim này và các sự kiện đời thật trong chính trường Mỹ, tên là “Story Behind The Story” (tạm dịch là “Câu chuyện phía sau câu chuyện”). Tôi cộng tác với nhà báo Amy Chozick của tờ New York Times để lấy được những tư liệu, những bức ảnh về Hillary Clinton, về Barack Obama, giúp miêu tả câu chuyện một cách sống động hơn. Tôi cũng cắt dựng phần phỏng vấn của Amy để liên kết các câu chuyện với nhau, khiến video này có tính gắn kết.
Một trong những trailer do Nguyễn Siêu thực hiện về bà Hillary Clinton.
Ngoài ra, một điều tôi yêu thích về nghề này đó là để sản xuất một video từ A tới Z, thì tôi phải phát huy rất nhiều kỹ năng khác nhau, không chỉ tập trung về một kỹ năng riêng lẻ. Tôi cần phải có kỹ năng viết lách để viết kịch bản. Tôi đã viết hơn 100 kịch bản video trong 7 năm làm việc vừa qua.
Ngoài ra, tôi còn cần có kỹ năng đặt câu hỏi để có thể phỏng vấn các diễn viên và nhà sản xuất. Tôi phải thuần thục trong việc sử dụng các phần mềm như AVID Media Composer hay Adobe Premiere để dựng video. Tôi cũng cần có hiểu biết chuyên sâu về nhạc lý, về nhịp, về phách để có thể dàn dựng các video đúng nhịp điệu. Việc vận dụng tất cả những kỹ năng ấy khiến công việc mỗi ngày đều rất khác nhau, không ngày nào giống ngày hôm trước.
Phóng viên: Những khó khăn bạn phải đối mặt khi làm nghề này?
Nguyễn Siêu: Đối với tôi, khó khăn của nghề làm trailer nằm ở việc, mỗi video sẽ có rất nhiều người xem và đánh giá, do vậy, không phải lúc nào video đầu tiên mà tôi sản xuất cũng là video cuối cùng mà khán giả xem. Sẽ luôn luôn có nhiều sửa đổi trong quá trình cắt dựng, và nhiều khi, tôi phải hy sinh một vài ý tưởng ban đầu của mình vì không phải ý tưởng nào cũng được các nhà sản xuất đón nhận. Tuy nhiên, đó là một điều hết sức hiển nhiên mà công việc sáng tạo nào cũng có. Lúc mới vào nghề, mỗi khi phải cắt đi một phần mình yêu thích trong một video thì tôi khá là buồn, nhưng bây giờ thì tôi cũng thấy đây là một điều rất bình thường. Sự đón nhận của người khác là một yếu tố rất quan trọng trong thành công của video.
Bên cạnh đó, tốc độ sản xuất vô cùng nhanh chóng trong thị trường làm trailer ở Mỹ cũng là một thách thức. Có rất, rất nhiều series truyền hình dài tập được chiếu mỗi tuần tại HBO, do vậy, không phải lúc nào tôi cũng có nhiều thời gian để làm một video thật sự hoàn hảo. Nhiều khi, tôi phải làm đêm, làm cuối tuần, để có thể sản xuất video đúng tiến độ. Trong năm 2023, cho dự án phim dài tập “Perry Mason” của HBO, tôi phải dựng 3 video hậu trường, mỗi video dài tầm 5-6 phút, trong 6 tuần liên tiếp. Đợt ấy, tôi phải ở văn phòng thường xuyên tới quá nửa đêm để làm xong việc. Tuy nhiên, khi các video đó được hoàn thiện và tới được với người xem, tôi cảm thấy nỗ lực của mình được đền đáp xứng đáng.
Phóng viên: Bí quyết để trở thành người làm Trailer giỏi?
Nguyễn Siêu: Để trở thành một người làm trailer giỏi, theo tôi, bạn cần phải xem rất nhiều trailer và rất nhiều phim, để biết thị hiếu của khán giả hiện tại như thế nào, để hiểu một trailer hay, và thậm chí một trailer dở là vì sao, và để quan sát những gì nhiều người đã làm rồi và mình sẽ cố gắng làm những điều mới mẻ và đột phá hơn.
Ngoài ra, cần phải hiểu về âm nhạc, vì phần âm thanh có lẽ là quan trọng nhất trong việc truyền cảm xúc cho người xem. Một bản nhạc giao hưởng kịch tính thì không thể dùng để làm trailer cho một bộ phim hài kịch được. Ngược lại, một bản nhạc vui nhộn, nhiều tiếng chuông, thì không thể dùng làm trailer cho một bộ phim chính kịch. Sự hiểu biết này rất quan trọng để xác định rõ tông giọng cho video của mình.
Cuối cùng, điều quan trọng là bạn phải thực hành thật nhiều, vì chỉ thực hành mới có thể khiến chúng ta thật sự nắm vững một kỹ năng. Trong 7 năm qua, tôi đã sản xuất và cắt dựng 170 video, cho cả HBO lẫn công ty cũ của tôi là Paramount. Mỗi video đều cho tôi một bài học, và giúp video tiếp theo của tôi hoàn hảo hơn video trước.
Phóng viên VOV2: Xin cảm ơn Nguyễn Siêu, chúc bạn thành công trong lĩnh vực nghề nghiệp đặc biệt này.
Ở Việt Nam, nhu cầu về công việc Trailer phim có những hạn chế, theo như đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn: “Vấn đề ở đây là số lượng phim điện ảnh của Việt Nam mỗi năm đang khá ít cho nên phần lớn các bộ phim hiện nay bản thân người Editor của bộ phim đó sẽ chịu trách nhiệm dựng luôn Trailer và chất lượng cũng như yêu cầu cuối cùng của trailer phụ thuộc vào sự chấp nhận của bản thân nhà xuất của mỗi phim.
Việc đào tạo những người làm trailer chuyên nghiệp tại các cơ sở đào tạo cũng chưa phổ biến, tuy nhiên nếu học và có năng lực làm kỹ xảo, biết sử dụng công nghệ và hiểu tác phẩm có tư duy trong vai trò người kể chuyện thì có thể làm được nhiều nội dung cho tiktok, music video, giới thiệu sách… khá hấp dẫn".
Như vậy Trailer là nghề không mới và hoàn toàn có đất để phát triển nếu bạn thật sự có năng khiểu và đam mê. Trải nghiệm nghề nghiệp có áp lực lớn cũng đang là xu hướng của một nhóm người trẻ tài năng muốn có đất để thể hiện mình và đóng góp cho xã hội.