Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) vừa thông tin về Chương trình Đánh giá kết quả học tập của học sinh Tiểu học khu vực Đông Nam Á (SEA-PLM) chu kì 2024 ở lĩnh vực Toán và Đọc hiểu. Chu kỳ này có 7 quốc gia tham gia, gồm: Campuchia, Đông Timor, Lào, Myanmar, Malaysia, Philippines và Việt Nam.
Học sinh lớp 5 ở các nước tham gia bài khảo sát năng lực Đọc hiểu, Viết và Toán, được thiết kế bởi Ban Thư kỹ Bộ trưởng Giáo dục ASEAN (SEAMEO).
Tại chu kỳ 2024, Việt Nam có 152 trường tiểu học, thuộc 53 tỉnh/thành phố (cũ) tham gia khảo sát, với 152 hiệu trưởng, 1.074 giáo viên dạy các môn học lớp 5 cùng khoảng 6.000 học sinh lớp 5 và 6.000 phụ huynh.
Kết quả đánh giá, học sinh lớp 5 Việt Nam tiếp tục đạt điểm cao nhất ở lĩnh vực Đọc hiểu với điểm trung bình là 323,5 điểm (giảm khoảng 3,86% so với chu kỳ 2019).
Đồng thời, học sinh lớp 5 của Việt Nam tiếp tục đạt điểm cao nhất ở lĩnh vực Toán với điểm trung bình là 334,6 điểm (giảm 1,99% so với kết quả chu kỳ 2019).
Tỷ lệ học sinh Việt Nam đạt mức năng lực cao ở lĩnh vực Đọc hiểu là 66%, cao hơn tỷ lệ của các quốc gia còn lại và cao hơn mức trung bình của khu vực (đạt 40%).
Tỷ lệ học sinh Việt Nam đạt mức năng lực cao ở lĩnh vực Toán học là 88%, cao hơn tỷ lệ của các quốc gia còn lại và cao hơn mức trung bình của khu vực (đạt 36%).
Việt Nam có tỷ lệ học sinh đạt mức năng lực tối thiểu cao nhất so sánh với Mục tiêu phát triển bền vững ở lĩnh vực Đọc hiểu (86%) và Toán học (95%) theo kết quả ở chu kì 2024.
SEAMEO cũng chia sẻ 10 phát hiện từ dữ liệu SEA-PLM chu kỳ 2019 và 2024 trong khu vực. Theo đó, chỉ có một nửa học sinh đạt mức năng lực tối thiểu ở lĩnh vực Đọc hiểu và chỉ 1/3 số học sinh đạt ở lĩnh vực Toán, cho thấy nhu cầu cấp thiết tăng cường đầu tư cho học tập nền tảng, ưu tiên nhóm yếu thế và các trường khó khăn.
Kết quả học tập duy trì ổn định dù có nhiều cú sốc từ năm 2019, nhưng cần hành động hướng tới tương lai và đầu tư cho hệ thống giáo dục. Bên cạnh đó, học sinh ở nhóm năng lực yếu cải thiện chậm, đòi hỏi chiến lược can thiệp có mục tiêu và hỗ trợ tăng tốc để thu hẹp khoảng cách.
Rào cản học tập vẫn tồn tại, ảnh hưởng khác nhau giữa kết quả của học sinh nam và nữ, cần xây dựng hệ thống giáo dục để đảm bảo cơ hội bình đẳng.
Điều kiện về kinh tế-xã hội vẫn ảnh hưởng nhiều đến kết quả của học sinh. Cơ hội học tập sớm và nguồn lực trường học tác động tốt hơn tới kết quả của học sinh.
Học sinh đạt kết quả tốt hơn khi ngôn ngữ sử dụng ở nhà tương thích với ngôn ngữ trong bài đánh giá. Trình độ giáo viên đã cải thiện nhưng vẫn thiếu năng lực sư phạm.
Một điểm đáng lưu ý là đầu tư cho giáo dục đang có xu hướng giảm trong khi cơ hội dân số vàng - giai đoạn lực lượng lao động chiếm tỷ lệ cao đang dần khép lại.
Do đó, hệ thống giáo dục cần nâng cao tính công bằng và hiệu quả, đảm bảo mọi người học đều được tiếp cận giáo dục chất lượng, đồng thời, tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực để duy trì tăng trưởng bền vững.
