Sáng nay 5/9, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 – 2026.
Dự buổi Lễ khai giảng năm học 2025-2026 có đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.
Đồng chí Lương Cường, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đồng chí Phạm Minh Chính, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đồng chí Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đồng chí Trần Cẩm Tú, Thường trực Ban bí thư Trung ương Đảng.
Cùng dự có lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ GD-ĐT qua các thời kỳ; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan, đoàn thể Trung ương...
Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam và được kết nối trực tuyến tất cả các cơ sở giáo dục, đào tạo trên toàn quốc với sự tham dự của khoảng 1,6 triệu thầy cô giáo và 26 triệu người học trên cả nước.
Sự kiện đặc biệt này đánh dấu chặng đường lịch sử của ngành, đồng thời tạo khí thế khởi đầu cho năm học 2025 - 2026.
Phát biểu tại buổi lễ khai giảng, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, đây là dịp để chúng ta ôn lại truyền thống vẻ vang, tri ân công lao của các thế hệ thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục trên khắp mọi miền Tổ quốc. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để khẳng định quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, để giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt của phát triển đất nước, của tương lai dân tộc.
Nhìn lại chặng đường 80 năm qua, Tổng Bí thư khẳng định, dù trong khói lửa chiến tranh hay trong công cuộc kiến thiết hòa bình, giáo dục cách mạng Việt Nam luôn ở tuyến đầu: tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quyết định vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và phát triển. Đặc biệt từ sau công cuộc đổi mới, giáo dục và đào tạo không ngừng mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng, từng bước hội nhập quốc tế.
Tổng Bí thư chúc ngành giáo dục tiếp tục có những bước phát triển đột phá, xứng đáng với truyền thống hiếu học và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam anh hùng.
Tuy nhiên, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, cần nghiêm túc nhìn nhận rằng chất lượng giáo dục còn chưa đồng đều, chênh lệch vùng miền còn lớn. Đổi mới căn bản, toàn diện có khâu chưa đồng bộ, còn lúng túng cả trong nhận thức và hành động.
Giáo dục đại học đổi mới chậm, liên kết đào tạo – nghiên cứu – thị trường lao động chưa chặt chẽ. Phương pháp dạy học ở nhiều nơi chưa khuyến khích sáng tạo và năng lực tự học. Cơ sở vật chất, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế còn hạn chế, bất cập.
Có giai đoạn giáo dục chưa phát huy đầy đủ vai trò động lực cho phát triển. Đây là những vấn đề đòi hỏi chúng ta phải kiên quyết khắc phục.
Khẳng định đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, đồng thời để nhanh chóng đưa Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo của Bộ Chính trị vào giai đoạn mới, Tổng Bí thư đề nghị toàn Đảng phải đổi mới mạnh mẽ tư duy lãnh đạo đối với giáo dục, không áp đặt những chuẩn mực cũ cho một nền giáo dục hiện đại, mà cần chỉ đạo sát sao, thực chất, tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả, nhất quán coi giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Quốc hội cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý thông suốt, ổn định và tiên tiến cho sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo.
Chính phủ tăng cường đầu tư, bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, đội ngũ. Kiên quyết tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế, chính sách để khơi thông và huy động tối đa mọi nguồn lực xã hội cho giáo dục.
Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức xã hội cần phát huy sức mạnh đại đoàn kết, khuyến khích và lan tỏa phong trào toàn dân chăm lo cho sự nghiệp trồng người.
Trong điều kiện, hoàn cảnh mới, với các mục tiêu và động lực mới, Tổng Bí thư yêu cầu ngành GD-ĐT cần tiên phong trong đổi mới tư duy, phương pháp quản trị; xây dựng đội ngũ nhà giáo vừa có tri thức, vừa có đạo đức và khát vọng cống hiến.
Các thầy cô giáo phải là tấm gương sáng, là nguồn cảm hứng cho học trò. Các cháu học sinh, sinh viên phải nuôi dưỡng chí lớn, khát vọng lớn, học tập và rèn luyện để trở thành công dân toàn cầu, từng bước hội nhập chuẩn mực quốc tế nhưng luôn giữ vững bản sắc và tâm hồn Việt Nam.
Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu 9 định hướng lớn cho ngành giáo dục:
Thứ nhất, đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động. Chuyển từ cải cách "chỉnh sửa" sang tư duy kiến tạo – dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng – công bằng – hội nhập – hiệu quả làm thước đo; siết chặt kỷ luật thực thi.
Thứ hai, bảo đảm tiếp cận bình đẳng trong giáo dục, nâng cao mặt bằng dân trí. Không để bất kỳ trẻ em nào bị bỏ lại phía sau; ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng khó khăn; tăng đầu tư trường lớp – dinh dưỡng học đường – đội ngũ thầy cô – hạ tầng số.
Vừa qua chúng ta đã thực hiện miễn học phí cho toàn bộ học sinh từ mầm non tới hết trung học phổ thông; một số địa phương đã hỗ trợ cung cấp bữa ăn trưa miễn phí cho các cháu học 2 buổi.
Bộ Chính trị cũng đã có kết luận về chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại 248 xã biên giới đất liền. Trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025, hoàn thành chậm nhất là đến thời điểm khai giảng năm học sau.
Thứ ba, đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng toàn diện. Không chỉ truyền thụ tri thức, mà còn nuôi dưỡng nhân cách – rèn luyện thể chất – bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy tinh thần công dân, ý thức kỷ luật và trách nhiệm xã hội; hình thành lớp người "vừa giỏi giang, vừa nhân ái, vừa kiên cường"; phấn đấu sớm phổ cập giáo dục phổ thông.
Thứ tư, tạo đột phá trong giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp. Đại học phải trở thành trung tâm sản sinh tri thức, công nghệ, là hạt nhân đổi mới sáng tạo – khởi nghiệp; gắn chặt đào tạo – nghiên cứu – chuyển giao với nhu cầu phát triển đất nước.
Cần hình thành những đại học lớn có tầm vóc khu vực và quốc tế, những cơ sở đào tạo nghề hiện đại, để đào tạo ra đội ngũ nhân lực chất lượng cao, góp phần đưa đất nước bứt phá trong khoa học – công nghệ, công nghiệp hóa và chuyển đổi số.
Thứ năm, đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong giáo dục. Hội nhập để học hỏi tinh hoa, thu hẹp khoảng cách, lan tỏa chuẩn mực; khuyến khích đồng đào tạo, liên kết chương trình, công nhận tín chỉ, trao đổi giảng viên – sinh viên, thu hút học giả quốc tế; qua đó nâng cao vị thế giáo dục Việt Nam.
Thứ sáu, chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Thầy cô là linh hồn của giáo dục, là nhân tố quyết định sự thành bại của đổi mới. Thầy cô không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn gieo mầm khát vọng, hun đúc nhân cách, thắp sáng niềm tin cho học trò. Bởi vậy, bản thân các thầy cô cũng phải không ngừng học tập, sáng tạo, nêu gương mẫu mực.
Luật Nhà giáo đã được Quốc hội thông qua là nền tảng để bảo đảm nâng cao đời sống vật chất, quyền, lợi ích hợp pháp, đồng thời nâng cao chuẩn nghề nghiệp, đạo đức, trách nhiệm và vị thế xã hội của nhà giáo.
Thứ bảy, thúc đẩy chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục. Biến công nghệ thành cú hích cho đổi mới căn bản, toàn diện: dạy và học linh hoạt, học liệu mở, nền tảng số an toàn, nhân văn; nâng cao năng lực số cho giáo viên – học sinh; bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu.
Thứ tám, ưu tiên đầu tư cho giáo dục. Đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho tương lai dân tộc. Quy hoạch tổng thể, sắp xếp hệ thống (nhất là đại học công lập) để hình thành những trung tâm đào tạo – nghiên cứu – đổi mới sáng tạo ngang tầm khu vực, vươn tầm quốc tế; sử dụng chi tiêu công hiệu quả, không dàn trải; tăng cường hợp tác công – tư, huy động mạnh mẽ các nguồn lực xã hội cùng chung tay cho sự nghiệp trồng người.
Thứ chín, xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Trong thời đại Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tri thức thay đổi từng ngày, từng giờ; điều hôm nay tiên tiến, ngày mai có thể đã lạc hậu. Vì vậy, học tập không chỉ là nhu cầu cá nhân, mà trước hết phải được nhìn nhận như một trách nhiệm chính trị, một hành động cách mạng thường trực của mỗi người dân.
Ở bất kỳ độ tuổi, lĩnh vực hay nghề nghiệp nào, chúng ta đều phải học để không bị tụt hậu, học để làm chủ tri thức và công nghệ, học để phát triển bản thân và góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.
Xây dựng xã hội học tập, khuyến khích học tập suốt đời chính là nền tảng vững chắc nhất cho một dân tộc tự cường. Đó không chỉ là hành trang của mỗi cá nhân, mà còn là giá trị cốt lõi của quốc gia, bảo đảm cho dân tộc ta tiến cùng thời đại, khẳng định bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong giai đoạn mới, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng mong đội ngũ nhà giáo tiếp tục nêu gương, đổi mới phương pháp, dẫn dắt học trò trên con đường tri thức và nhân cách; Tiên phong chuyển đổi số, hướng dẫn học sinh, sinh viên sử dụng công nghệ một cách sáng tạo, hiệu quả, an toàn và nhân văn; Tích cực tham gia đóng góp chính sách, cùng toàn ngành nâng cao chất lượng và công bằng trong giáo dục.
Cần nỗ lực, sáng tạo hơn để hoàn thành sứ mệnh vẻ vang
Đọc diễn văn kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, 80 năm qua, như một phép màu, từ bối cảnh đất nước với 95% người dân mù chữ, tầng lớp trí thức thưa thớt như lá mùa thu, số lượng trường học bậc cao đếm trên đầu nón tay, lại đi qua chiều dài mấy chục năm chiến tranh, với chồng chất gian lao khó nhọc… mà tới hôm nay, cả nước đã hoàn thành phổ cập giáo dục từ mẫu giáo 5 tuổi tới hết trung học cơ sở. Chất lượng giáo dục phổ thông từng bước được nâng cao.
Việt Nam được quốc tế đánh giá là nhóm các nước có nền giáo dục phổ thông tốt trên thế giới. Nhiều năm liền, Việt Nam thuộc nhóm 10 quốc gia có kết quả tốt nhất tại các kỳ thi Olympic trên toàn thế giới.
Dẫu chưa phải trường nào cũng tầm vóc, cũng chất lượng cao, nhưng đã có những ngành, những cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 500 trường tốt nhất thế giới, đào tạo hầu hết các lĩnh vực, các ngành nghề mà thế giới có, đóng góp 75% các sản phẩm nghiên cứu khoa học, phát minh sáng chế của cả nước...
Bộ trưởng đánh giá, so với các nền giáo dục tiên tiến hàng đầu thế giới, ngành giáo dục nước nhà còn rất nhiều điều phải phấn đấu, phải làm tốt hơn… Nhưng với xuất phát điểm như vậy, hoàn cảnh như vậy, điều kiện và chi phí như vậy, những gì mà cả nước và ngành giáo dục đã làm được trong 80 năm qua thực sự là một thành tựu hết sức to lớn và rất đỗi tự hào, nếu không muốn nói là một kỳ tích.
Khẳng định sự quan tâm, chăm lo của toàn Đảng, toàn dân dành cho giáo dục, Bộ trưởng hứa Bộ GD-ĐT cùng toàn ngành nguyện phát huy truyền thống tốt đẹp từ ngàn năm và bề dầy thành tựu 80 năm, đem hết trí tuệ, lòng quyết tâm, sự sáng tạo, niềm hứng khởi và phẩm chất cao đẹp của nghề nghiệp để hoàn thành xuất sắc trọng trách trước non sông đất nước, bắt tay vào triển khai Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị ngay từ những ngày đầu tiên của năm học mới.
“Con đường phía trước rất dài, gánh mang trên vai rất nặng, mong toàn thể các thầy cô giáo, cán bộ nhân viên giáo dục và các em học sinh, sinh viên đã sáng tạo - cần sáng tạo hơn nữa, đã nỗ lực – cần nỗ lực hơn nữa, hành động nhanh và mạnh mẽ hơn nữa để vượt qua các giới hạn của chính mình, tận dụng mọi cơ hội và điều kiện, hoàn thành sứ mệnh vẻ vang mới”, Bộ trưởng yêu cầu.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định sẽ triển khai ngay các chỉ đạo của Tổng Bí thư, đồng thời với việc triển khai Nghị quyết 71 ngay từ đầu năm học này.
Đặc biệt là chỉ đạo về đổi mới tư duy, chuyển từ cải cách, chỉnh sửa sáng kiến tạo, phát triển và chủ đích, phấn đấu để tiến hành giáo dục phổ cập bậc phổ thông và tương đương cùng nhiều chỉ đạo khác.
