Theo quy định của Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 2010, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (SDĐPNN) là sắc thuế được thu hàng năm với đất ở tại nông thôn, đất ở tại đô thị; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp bao gồm: đất xây dựng khu công nghiệp; đất làm mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất, kinh doanh; đất khai thác, chế biến khoáng sản; đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm và các loại ất phi nông nghiệp quy định tại Điều 3 của Luật này sử dụng vào mục đích kinh doanh. Các hộ gia đình, tổ chức có quyền sử dụng đất thuộc diện chịu thuế sẽ phải có trách nhiệm đăng ký kê khai, nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cho Nhà nước.

Ông Nguyễn Vân Hùng, Phó Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế, Cục Thuế - Bộ Tài chính cho biết, hiện nay số thu từ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hàng năm chỉ vào khoảng từ 3.200 tỷ đến 3.800 tỷ. Tuy số thu không lớn song việc áp dụng sắc thuế này góp phần quan trọng trong công tác quản lý đất đai của Nhà nước để đảm bảo quản lý một cách đầy đủ, rõ ràng và minh bạch hơn về các quy định trong việc xác định nghĩa vụ cũng như quản lý thu thuế. Trong quá trình sử dụng đất, theo ông Hùng, người nộp thuế cần thực hiện việc kê khai, nộp thuế SDĐPNN đầy đủ và đúng hạn hàng năm. Tờ khai ban đầu cần phải có sự xác nhận của các cơ quan chức năng là UBND xã, phường, Văn phòng đăng ký đất liên quan đến diện tích và vị trí của thửa đất. Người sử dụng đất có thể thực hiện nghĩa vụ nộp thuế SDĐPNN hàng năm qua Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng thông tin điện tử của ngành thuế, qua các ứng dụng ngân hàng và qua ứng dụng eTax Mobile do Cục Thuế - Bộ Tài chính cung cấp.

Ông Nguyễn Vân Hùng, Phó Trưởng Ban Chính sách, Thuế quốc tế của Cục Thuế trao đổi những lưu ý khi nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp:

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, 1 số người dân, mặc dù đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất xong vẫn nhận thông báo nghĩa vụ thuế SDĐPNN qua ứng dụng eTax mobile. Đại diện cơ quan thuế cho biết, nguyên nhân của tình trạng này là do trước năm 2022, trước khi áp dụng Nghị định 126/2021, tờ khai sử dụng đất phi nông nghiệp khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất do UBND phường, xã xác nhận và cơ quan thuế thực hiện cập nhật thông tin thay đổi người có quyền sử dụng đất theo danh sách do UBND phường, xã cung cấp. Nếu sau khi người nộp thuế đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà UBND phường, xã chưa chuyển thông tin thì cơ quan thuế cũng không có thông tin để cập nhật vào hệ thống dẫn đến việc theo dõi thông tin người có quyền sử dụng đất là chưa được cập nhật. Nguyên nhân thứ hai là trong một số trường hợp, người chuyển nhượng vẫn còn khoản nợ nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước trước thời điểm chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Để giải quyết vấn đề này, theo bà Nguyễn Thị Thu Hường, Phó Trưởng Ban Nghiệp vụ, Cục Thuế - Bộ Tài chính, nếu đó là khoản nghĩa vụ phát sinh sau thời gian chuyển nhượng quyền sử dụng đất, người nộp thuế cần liên hệ với cơ quan quản lý thuế tại địa bàn nơi có đất để thực hiện điều chỉnh thông tin; cơ quan thuế sẽ hướng dẫn người nộp thuế thực hiện theo quy định, theo từng trường hợp cụ thể.

Bà Nguyễn Thị Thu Hường, Phó Trưởng Ban Nghiệp vụ, Cục Thuế nêu cách thức giải quyết tình trạng đã chuyển nhượng đất nhưng vẫn nhận được thông báo nộp thuế:

Cục Thuế cũng đang phối hợp với cơ quan quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Trung tâm dữ liệu quốc gia (Bộ Công an) để thực hiện tái cấu trúc quy trình sử dụng dữ liệu đất đai để số hóa và cắt giảm các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai nói chung và thủ tục về thuế SDĐPNN nói riêng. Bên cạnh đó, cơ quan thuế các cấp cũng thường xuyên phối hợp với UBND phường, xã để rà soát, chuẩn hóa dữ liệu về thuế SDĐPNN như là dữ liệu về địa chỉ trụ sở, địa chỉ điểm đất và thông tin người có quyền sử dụng đất làm nhằm phục vụ công tác quản lý thuế SDĐPNN.

Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế SDĐPNN chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế. Người nộp thuế có trách nhiệm khai chính xác vào Tờ khai thuế các thông tin liên quan đến người nộp thuế như: tên, số CCCD, địa chỉ nhận thông báo thuế; Các thông tin liên quan đến thửa đất chịu thuế như diện tích, mục đích sử dụng. Nếu đất đã được cấp Giấy chứng nhận thì phải khai đầy đủ các thông tin trên Giấy chứng nhận như số, ngày cấp, số tờ bản đồ, diện tích đất, hạn mức (nếu có), nộp hồ sơ khai thuế tại cơ chế một cửa liên thông nơi có đất thuộc đối tượng chịu thuế.
Hàng năm, người nộp thuế không phải thực hiện khai lại nếu không có sự thay đổi về người nộp thuế và các yếu tố dẫn đến thay đổi số thuế phải nộp.