Hiện dịch tả đã ghi nhận ở 31 quốc gia trên thế giới với hơn 409.000 ca mắc, trong đó có hơn 4.700 ca tử vong, tăng 46% so với cùng kỳ năm ngoái. Mới đây, Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo nguy cơ dịch tả tiếp tục bùng phát ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Vi khuẩn tả sống trong các nguồn nước bị nhiễm bẩn, đặc biệt là nguồn nước ngọt, nước lợ nơi cửa sông hay ven biển. Vi khuẩn tả sống ký sinh chủ yếu ở các loài động, thực vật thủy sinh phù du như rong, tảo, tôm, cua, sò, ốc, hến… Nếu chế biến không kỹ, người lành ăn phải, dù chỉ một chút thôi cũng có nguy cơ mắc bệnh và nhanh chóng lây cho người khác theo đường tiêu hóa, thông qua ăn uống. Đó là một trong những nguyên nhân khiến Việt Nam dễ bùng phát dịch vì thói quen ăn uống ở nhiều nơi chưa được vệ sinh, thậm chí ăn đồ sống (gỏi) hoặc đồ nấu tái.
Giải thích về nguyên nhân khiến nhiều người ăn hải sản, nhất là ăn gỏi dễ bị ngộ độc thực phẩm, GS.TS Lê Thị Hương – Nguyên Viện trưởng Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng, trường Đại học Y Hà Nội cho rằng, ngoài nguyên nhân nguyên liệu không tươi mới, cách chế biến của người bán không bảo đảm an toàn thực phẩm còn do môi trường nước biển ở nhiều nơi bị ô nhiễm, vi khuẩn tả sống ký sinh ở các loại động thực vật, người lành ăn phải, dù chỉ một chút thôi cũng có nguy cơ mắc bệnh và nhanh chóng lây cho người khác theo đường tiêu hóa, thông qua ăn uống.
TS.BS Vũ Quốc Đạt – Giảng viên trường Đại học Y Hà Nội, thành viên nhóm cố vấn chiến lược và kỹ thuật cho các bệnh nhiệt đới bị lãng quên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, nếu trong mỗi gia đình có người mắc bệnh thì điều đầu tiên là cần thông tin cho cơ quan y tế gần nhất để bác sĩ có phác đồ điều trị dự phòng hạn chế sự lây lan, tăng nguy cơ mắc bệnh cho người khác trong gia đình.
“Thời điểm này, điều quan trọng là cần tăng cường ý thức vệ sinh bàn tay, ăn chín uống sôi cũng như chuẩn bị sẵn trong gia đình dung dịch bù nước điện giải như orezon để kịp thời bù nước chủ động khi có biểu hiện về tiêu chảy. Nếu trong gia đình có người mắc tả thì chúng ta cần phải quản lý nguồn phân, nguồn chất nôn bởi vì trong bệnh tả có 2 nguồn bệnh phẩm có khả năng lây nhiễm mạnh cho những người xung quanh và người trong gia đình, đấy là chất nôn và phân của người bị bệnh nên cần đảm bảo xử lý đúng chất nôn, chất thải, phân của người bị bệnh để ngăn chặn không lây lan ra cộng đồng.
Tiếp theo những người tiếp xúc với người mắc bệnh thì cần theo dõi triệu chứng của mình, nếu phát hiện triệu chứng thì kịp thời nhập viện, điều trị" - TS,BS Vũ Quốc Đạt khuyến cáo
Trong 12 năm qua, nước ta chưa ghi nhận ca mắc bệnh tả nào. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta chủ quan bởi theo các chuyên gia y tế, đây là căn bệnh nguy hiểm, nó có đặc tính lây lan nhanh, có khả năng mắc bệnh nặng và nguy cơ tử vong cao. Chỉ cần một người mắc bệnh cũng có khả năng gây bệnh dịch cho một địa phương, một quốc gia hay vùng lãnh thổ. Do đó, mỗi người cần nâng cao ý thức phòng chống bệnh.
VN có nhiều ưu điểm trong kiểm soát bệnh tả vì quá khứ bệnh đã lưu hành. Kinh nghiệm phòng ngừa và khống chế dịch tả những lần trước có thể tiếp tục phát huy ở lần này. Ngoài ra nên chú ý:
- Kiểm soát tốt du khách đến Việt Nam, nhất là những người đến từ vùng dịch đang lưu hành.
- Tăng cường truyền thông cho cộng đồng về phương pháp vệ sinh ăn uống, sử dụng nguồn nước sạch và vệ sinh bàn tay.
- Tăng cường giáo dục truyền thông giữ vệ sinh ATTP ở khu vực nhà trẻ, mẫu giáo, thông báo cho hệ thống y tế khi các cháu có những biểu hiện nhiễm trùng đường tiêu hóa hay bệnh lý tiêu chảy.
- Tăng cường năng lực và chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị cũng như các xét nghiệm để có thể chẩn đoán và điều trị những ca bệnh đầu tiên khi có dịch. Đây là biện pháp chặn đứng sự lưu hành cũng phát tán dịch ra cộng đồng.
