Năm 2012 khi còn là một bác sĩ trẻ tham gia hội nghị về phẫu thuật tim ít xâm lấn ở Mỹ, bác sĩ Trần Quang Thái ở Khoa Phẫu thuật tim mạch BV TW Quân đội 108 từng mơ ước sẽ sớm tiếp cận được và làm chủ được kỹ thuật phẫu thuật tim ít xâm lấn. Hơn 10 năm sau anh cùng các đồng nghiệp đã thực hiện thành công kỹ thuật này tại Bệnh viện TW Quân đội 108. Với bác sĩ Thái “đó là niềm hạnh phúc lớn trong cuộc đời làm chuyên môn”.
Anh Lộc Văn Dương ở huyện Chợ Mới tỉnh Bắc Kạn là một trong số những bệnh nhân đầu tiên được điều trị bằng phương pháp này. Anh Dương cho biết, cuối năm 2024, anh thấy trong người rất mệt, thở hụt hơi, tiểu ít và phù chân. Đến khám tại Bệnh viện TW Quân đội 108, anh được chẩn đoán bị hở van tim 2 lá phải phẫu thuật thay van tim. Được các bác sĩ giới thiệu về phương pháp điều trị không phải mở lồng ngực, anh Dương rất mừng.
“Lúc đó qua theo dõi 2-3 người đã mổ trước thấy họ ổn định nên rất tin tưởng và chỉ 1h sau khi được phẫu thuật là tỉnh, không cần thở hỗ trợ bằng oxy nữa, sau đó vài hôm sức khỏe hồi phục rất tích cực” – anh Dương chia sẻ.
Bác sĩ Trần Quang Thái – Khoa Phẫu thuật tim mạch BV TW Quân đội 108 cho biết, khi chưa triển khai được kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn, để thay van tim cho những bệnh nhân như anh Dương bác sĩ sẽ phải mở lồng ngực. Người bệnh sẽ đau nhiều và thời gian hồi phục lâu hơn. Đáng ngại nhất là bệnh nhân có thể bị biến chứng nhiễm trùng xương ức, buộc phải nằm viện điều trị dài ngày. Kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn thay vì mở toàn bộ xương ức, bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng các thiết bị chuyên dụng và kỹ thuật hiện đại để thực hiện can thiệp thông qua các đường mổ nhỏ (thường từ 5 – 8 cm), bệnh nhân chỉ mất khoảng 2-4 tuần để phục hồi thay vì 6 đến 8 tuần như trước.
“Phẫu thuật tim ít xâm lấn thì đường mổ ở thành ngực phải bé hơn. Còn với phẫu thuật truyền thống, bác sĩ sẽ phải mở xương ức, khiến cho lồng ngực sau mổ không còn chắc chắn, trong thời gian chờ liền xương bệnh nhân rất đau đớn. Phẫu thuật tim ít xâm lấn hầu như không tác động đến xương, chỉ rạch phần mềm giữa khoang liên sườn, bệnh nhân phục hồi nhanh, mổ hôm trước hôm sau có thể ra khỏi giường...” – Bác sĩ Trần Quang Thái cho biết.
Đặc biệt, kỹ thuật này rất hiệu quả với những bệnh nhân nhiều năm trước đã được mổ mở để thay van tim, nay phải mổ lại để sửa chữa hoặc thay van mới.
“Khi mổ lại thì khó khăn lớn nhất là các tổ chức bên trong bị dính, việc phẫu tích bóc tách các tạng để làm phẫu thuật tiếp theo không dễ, nguy cơ là chảy máu hoặc thủng, rách buồng tim nếu phẫu thuật mở. Phẫu thuật ít xâm lấn đi qua đường bên khoang màng phổi sẽ tiếp cận ở 1 góc khác, với camera, dụng cụ nội soi sẽ giảm bớt nguy cơ chảy máu, tiếp cận ở vùng an toàn hơn, phẫu tích thuận lợi hơn” - theo Bác sĩ Trần Quang Thái.
Phẫu thuật tim ít xâm lấn có thể được áp dụng cho nhiều bệnh lý tim mạch, bao gồm: sửa hoặc thay van tim, phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, đóng lỗ thông liên nhĩ hoặc thông liên thất, cắt bỏ khối u nhĩ. Hiện nay kỹ thuật này đã được áp dụng thường quy đối với tất cả bệnh nhân có bệnh lý về van tim tại BV TW Quân đội 108 mang đến cơ hội điều trị hiệu quả cho người bệnh./.
