Đề xuất của Bộ Y tế giúp tăng cơ hội phát hiện sớm ung thư

Ung thư không chừa một ai

Chị Dương Thị Toan, đi từ nhà ở huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái xuống bệnh viện Ung bướu Hà Nội từ ngày hôm trước để hôm sau vào đợt truyền hóa chất thứ 5. Chị Toan phát hiện ung thư vú giai đoạn 2, theo phác đồ điều trị sẽ phải truyền 8 lần hóa chất, phẫu thuật sau đó là xạ trị

"Em cũng thấy trong người bất thường, nhưng chần chừ, vì em làm giáo viên, chồng làm công việc giao hàng. Em mà đi khám thì lại tốn một khoản tiền. Nhưng con còn nhỏ, mong cuộc sống dài hơn nên em mới dành dụm quyết tâm đi khám, lúc này thì bệnh cũng không phải giai đoạn sớm nữa rồi"- chị Toan kể lại

Bùi Thị Quyên là bệnh nhân của Khoa Nội vú, phụ khoa, đầu cổ theo yêu cầu, Bệnh viện ung bướu Hà Nội. Chị gái Quyên phát hiện ung thư vú giai đoạn muộn. Quyên cũng chú ý nhiều hơn đến sức khỏe. Nhưng rồi công việc cuốn đi: "em cứ lao vào công việc, cũng chả nghĩ đến sức khỏe. Lúc em nuôi con nhỏ thì thấy ngực đau, lúc nằm xuống nhô lên một cái cục thế là em mới đi khám, em bị ung thư vú".

Quyên không bảo toàn được cả 2 bầu ngực. Cứ cách 2 tuần, em phải truyền hóa chất 1 lần. Quyên bây giờ điềm tĩnh hơn nhiều so với ngày mới phát hiện bệnh. Hết đợt truyền, em lại về Nghệ An chăm sóc con và đi làm để có kinh phí cho những lần điều trị sau.

"Tâm lý mọi người rất sợ đi khám, chỉ sợ ra bệnh thôi nhưng khi bị bệnh rồi mới thấy quý trọng sự sống như thế nào. Lúc em mang bệnh, em chỉ sợ chết thôi vì mình đang có con. Việc kiểm tra em thấy quan trọng chứ giai đoạn muộn khá khó khăn" - Quyên chia sẻ.

Trường hợp của Dương Thị Toan hay Bùi Thị Quyên không phải cá biệt. Tại bệnh viện Ung bướu Hà Nội, rất nhiều bệnh nhân đến khám khi bệnh ở giai đoạn muộn, khối u lan rộng và di căn sang cơ quan khác. Kết quả điều trị lúc này là rất hạn chế.

Lợi ích của việc khám sàng lọc, phát hiện sớm ung thư

Y học hiện đại có rất nhiều phương pháp sàng lọc, phát hiện sớm các tổn thương ung thư, tiền ung thư. Phát hiện các tổn thương ung thư khi kích thước còn rất nhỏ, chưa lan rộng ra các cơ quan lân cận và chưa có biểu hiện lâm sàng. Chẳng hạn như những tiến bộ về chẩn đoán hình ảnh, về siêu âm, có thể phát hiện sớm nhưng tổn thương nghi ngờ ung thư tuyến giáp; chụp X-quang tuyến vú để phát hiện sớm những tổn thương của ung thư vú hay là chụp CT ngực có thể phát hiện những khối u phổi còn rất nhỏ.

Ths.BS Nguyễn Thị Ngọc Hà, Trưởng phòng chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội cho biết, phát hiện sớm luôn là yếu tố quyết định về khả năng khỏi bệnh của những bệnh nhân ung thư. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chủ quan, nghĩ là cơ thể mình bình thường hoặc bỏ qua những dấu hiệu ban đầu của ung thư và thường chỉ tìm đến bác sỹ khi triệu chứng đã trở nên rõ ràng và gây khó chịu vì vậy bệnh phát hiện muộn, giảm cơ hội điều trị. Thứ 2, người dân hiểu được tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ, phát hiện sớm ung thư tuy nhiên gặp phải một số cản trở như điều kiện kinh tế...

Bản thân tôi khi ngồi phòng khám thì cũng gặp những bệnh nhân không có đủ điều kiện để làm các xét nghiệm theo yêu cầu chuyên môn để giúp cho chẩn đoán phát hiện bệnh. - Ths. BS Nguyễn Thị Ngọc Hà chia sẻ

Sàng lọc ung thư sẽ giúp tăng tỷ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, giai đoạn tiền ung thư từ đó tăng tỉ lệ điều trị khỏi. Hơn nữa với những trường hợp phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm thì việc điều trị sẽ dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn so với ở giai đoạn muộn.

BHYT tăng cơ hội diều trị cho bệnh nhân ung thư

Theo thống kê, chỉ tính riêng cho điều trị ung thư, mỗi năm, bảo hiểm y tế phải chi trả gần 120 tỷ đồng, bằng 10% quỹ bảo hiểm y tế. Việc chẩn đoán, phát hiện sớm bệnh sẽ giúp giảm các chi phí y tế, điều trị bệnh sau này, phòng tránh được bệnh lý tăng nặng, điều trị tốn kém

Dẫn chứng về hiệu quả khi ung thư cổ tử cung được chẩn đoán sớm, BS Ngọc Hà cho biết: "Một bệnh nhân được chẩn đoán ung thư cổ tử cung giai đoạn tại chỗ, tức là tổn thương còn rất nhỏ và khu trú ở cổ tử cung thì chỉ cần khoét chóp cổ tử cung hoặc phẫu thuật đơn thuần và không cần phải sử dụng đến các phương pháp khác như xạ trị hay hóa trị. Giai đoạn sớm nâng cao hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ do những phương pháp khác, đồng thời tăng hiệu quả về mặt kinh tế, giảm thời gian nằm viện, giảm chi phí, giảm gánh nặng cho bệnh nhân và xã hội".

Bộ Y tế mới đây đề xuất nên đưa dịch vụ khám sàng lọc sớm một số bệnh, trong đó có một số loại ung thư, vào danh mục được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả.

"Việc khám sàng lọc nếu được Bảo hiểm y tế thanh toán là cơ hội có lợi cho người dân và có lợi cho công tác chăm sóc sức khỏe. Nhiều người dân được tiếp cận với dịch vụ y tế hơn, việc khám sàng lọc sẽ rộng rãi hơn, tăng tỷ lệ phát hiện bệnh nhân ung thư sớm trong cộng đồng" - BS Ngọc Hà cho biết.

Sô ca ung thư mắc mới ngày càng tăng và trẻ hóa. Với những lợi ích mà khám tầm soát sớm ung thư, BS Ngọc Hà khuyến cáo: người dân nên duy trì lịch khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh lý và các yếu tố nguy cơ có thể gây ung thư, đặc biệt là những nhóm nguy cơ cao.

Cụ thể về thời gian tầm soát tốt, nhất nên 6 tháng khám sức khỏe 1 lần và tối đa 1 năm 1 lần. Những người nguy cơ cao mắc ung thư thì phải tuân thủ hướng dẫn về thời gian khám tầm soát của cán bộ y tế.