Trẻ xuất hiện tình trạng nổi mẩn, đi ngoài - cha mẹ loay hoay đi tìm nguyên nhân
Bé trai L.Q.M.B. gần 8 tháng tuổi, tại Hà Nội đến Medlatec khám với tình trạng hay mẩn ngứa vùng miệng và đại tiện phân lỏng nhiều lần.
Qua khai thác tiền sử gia đình cho biết, trẻ bú mẹ hoàn toàn đến tháng thứ 4, bắt đầu dùng song song sữa công thức và sữa mẹ. Trẻ ăn thêm sữa công thức hoàn toàn từ tháng thứ 5 (lượng trung bình 300ml/ngày), sau dùng sữa công thức trẻ hay nổi mẩn đỏ toàn thân, tập trung nhiều ở vùng mặt, miệng. Trẻ đã đổi qua 3 loại sữa công thức nhưng không cải thiện.
Trước thăm khám 1 tuần trẻ đổi sang một loại sữa công thức khác (sữa dê), sau uống sữa 3 ngày trẻ có triệu chứng đại tiện nhiều lần (khoảng 8-9 lần/ngày), phân nước, mùi tanh. Ở nhà tự điều trị bằng men tiêu hóa nhưng tình trạng cải thiện chậm, gia đình mới đưa trẻ đi kiểm tra.
Sau thăm khám lâm sàng và khai thác tiền sử, bác sĩ chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng nhằm chẩn đoán xác định. Trong đó, xét nghiệm panel dị ứng cho kết quả dương tính với thành phần đạm sữa bò (beta-lactoglobulin, albumin huyết thanh bò).
Sau khi xác định được chính xác căn nguyên của tình trạng dị ứng, bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị, khuyến cáo cho gia đình về việc thay đổi chế độ ăn cũng như những lưu ý trong quá trình chăm sóc trẻ. Sau 5 ngày điều trị và điều chỉnh chế độ ăn, tình trạng của trẻ đã cải thiện rõ rệt.
Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò có nguy cơ sốc phản vệ?
Sữa bò và những sản phẩm có nguồn gốc từ sữa bò chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, hệ miễn dịch của cơ thể bé có thể phản ứng với thành phần đạm trong loại thực phẩm này dẫn đến dị ứng.
"Dị ứng đạm sữa bò là loại dị ứng thức ăn thường gặp nhất ở trẻ. Sau khi trẻ uống sữa hoặc các chế phẩm từ sữa vài phút đến vài giờ, cơ thể có thể có phản ứng dị ứng. Một số trẻ bú mẹ vẫn có khả năng bị dị ứng đạm bò. Nguyên nhân là do người mẹ sử dụng những sản phẩm từ bò, được truyền qua đường sữa mẹ"- BS Nguyễn Thị Khánh Hạ - Chuyên khoa Nhi, Hệ thống Y tế MEDLATEC cho biết.
Dị ứng là tình trạng phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi tiếp xúc với chất gây dị ứng (hay còn gọi là dị nguyên). Khi trẻ uống sữa bò, hệ miễn dịch trong cơ thể trẻ cho rằng các thành phần protein trong sữa bò là có hại, khiến cơ thể tự động sản xuất ra kháng thể miễn dịch (IgE). Ở những lần tiếp xúc với đạm sữa bò tiếp theo, kháng thể IgE trong cơ thể trẻ nhận ra chúng và báo cho hệ thống miễn dịch dẫn tới một loạt các biểu hiện dị ứng.
Tùy thuộc vào tình trạng dị ứng, cơ thể trẻ có các mức độ phản ứng khác nhau. Trong đó, phản ứng nhanh thường xảy ra trong vài phút tới hai giờ sau uống sữa, hoặc ăn các chế phẩm từ sữa. Những phản ứng này có thể biểu hiện ở da (mề đay, sưng môi, sưng mi mắt...), hầu họng (khàn tiếng, khó nuốt...), đường hô hấp (hắt hơi, khò khè, khó thở), đường tiêu hóa (nôn, đau bụng, tiêu chảy...). Những trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc phản vệ gây nguy hiểm tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
Sốc phản vệ là tình trạng nguy hiểm, có thể gây tử vong trong thời gian ngắn nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời.
Cần làm gì khi trẻ bị dị ứng đạm sữa bò?
Bác sĩ Hạ khuyến cáo, để hạn chế tình trạng dị ứng sữa, mẹ nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và có thể tiếp tục cho đến 24 tháng. Trong trường hợp trẻ phải sử dụng sữa công thức thì cha mẹ lưu ý cho trẻ tập uống sữa với số lượng ít và tăng dần nếu thấy an toàn. Tuyệt đối không tự ý thay thế sữa bò bằng sữa dê, sữa cừu hay sữa đậu nành, bởi chúng có thể gây dị ứng chéo với đạm bò.
Xem xét trẻ có xuất hiện tình trạng này với những chế phẩm từ sữa đã qua xử lý nhiệt. Có trường hợp trẻ dị ứng với tất cả các chế phẩm từ sữa bò như phô mai, sữa chua, váng sữa, phô mai, bơ sữa. Lựa chọn sữa phù hợp để tránh tình trạng dị ứng ở bé như sữa thủy phân một phần, hoặc sữa thủy phân hoàn toàn, sữa amino acid.
Cha mẹ cần kịp thời đưa trẻ tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, tư vấn và xác định cụ thể loại dị nguyên gây ra tình trạng dị ứng của trẻ, từ đó có phương án can thiệp phù hợp, an toàn và hiệu quả.
