Sau kỳ tích HCV đồng đội ở SEA Games 26, Trương Minh Sang giải nghệ ở tuổi 29, không lâu sau trở thành HLV trẻ tuổi nhất của Đội tuyển Thể dục dụng cụ. Với nghị lực vượt khó cùng quyết tâm học hỏi, HLV Trương Minh Sang ngày càng mát tay trong việc dẫn dắt các ngôi sao mới của Thể dục dụng cụ Việt Nam, liên tục giành vé dự Olympic, cũng như duy trì vị thế ở SEA Games.
Thể thao thay đổi cuộc đời…
PV: Trước hết xin cảm ơn HLV Trương Minh Sang dành thời gian cho cuộc trao đổi này. Ở giai đoạn chuẩn bị cuối cùng cho SEA Games 32, một ngày của HLV Trương Minh Sang bận rộn như thế nào?
HLV Trương Minh Sang: Chúng tôi tập luyện từ 8h30 sáng đến gần 12h, buổi chiều bắt đầu từ 15h đến 18h, nhiều lúc muộn hơn, tùy theo giáo án. Có hôm 8-9h tối mới về đến nhà.
PV: Anh nhiều lần lại đưa cậu con trai của mình đến thảm tập của Đội tuyển TDDC, và cậu bé cũng rất là thích thú khi được thử sức trên thảm tập đấy. Anh có thể chia sẻ đôi chút về con trai của mình, nhất là tình yêu thể thao của bé?
HLV Trương Minh Sang: Cháu tên là Trương Hữu Phước, năm nay bước vào lớp 2. Thực ra thời gian dành cho công việc cũng chiếm khá là nhiều, từ sáng đến chiều tối, cho nên những ngày nghỉ của cháu, hay sáng thứ Bảy thì tôi thirng thoảng cũng dẫn cháu lên nhà tập. Thứ nhất là để cháu quan sát được môi trường công việc của ba như thế nào, bên cạnh đó thì cũng có những bài tập cho cháu vận động. Trẻ em thì việc có môi trường vận động, rèn luyện thói quen vận động cũng là điều rất tốt, tôi cũng hướng cho con là có thói quen vận động và những bài tập khá là đơn giản thôi. Thứ hai là trong quá trình vận động cũng đưa một số bài tập để phát triển kỹ năng của cháu, hy vọng là sau này cháu tham gia môn thể thao thì sẽ có tính linh hoạt hơn. Khi mà đưa bài tập như thể thì cũng phải xem cháu có thích thú hay không, tôi không ép, bởi nguyên tắc của sở thích, đam mê của con thì mình không ép, mà để cho cháu thoải mái vận động và mình định hướng làm sao cho phù hợp với sở thích của cháu.
PV: Lớp 2, 8 tuổi, cháu Phước là cậu bé hạnh phúc trong tình yêu thương của cha mẹ. Chúng ta hãy cùng hồi tưởng lại cách đây 30 năm, khi đó cậu bé Trương Minh Sang ở lứa tuổi tiểu học thôi nhưng đã phải vất vả mưu sinh tại Tp HCM. Trên truyền thông, anh từng chia sẻ rằng buổi tối mà anh gặp vị du khách nước ngoài đó, với anh thì vị du khách đó không khác gì một ông Bụt có thật. Anh có thể chia sẻ cụ thể hơn về câu chuyện cổ tích đó?
HLV Trương Minh Sang: Nói về tuổi thơ của bản thân tôi thì cũng khá là khó khăn, vất vả. Gia đình tôi gia cảnh khó khăn, không nhà cửa mà sống ở vỉa hè, và trong quá trình sinh sống như thế thì cũng rất là khó khăn. Và tôi cũng phải hỗ trợ cùng ba mẹ để mà mưu sinh, cũng đi bán kẹo cao su từ bé. Và tình cờ, giống như một phép màu, gặp một người nước ngoài, thấy anh em tôi buôn bán thì cũng có sự quan tâm, muốn xem hoàn cảnh gia đình như thế nào. Và khi họ đến thì họ thấy là cuộc sống quá khó khăn, họ ngỏ ý giới thiệu tôi vào trường vừa học vừa làm 15/05. Ngôi trường này dành cho các em cơ nhỡ, có hoàn cảnh khó khăn, có được điều kiện học tập. Đó là điều mà mẹ tôi cũng rất là hạnh phúc, tại vì cuộc sống khó khăn nên không có tiền bạc cho con đi học, và cũng sợ con mình rơi vào hoàn cảnh như mình là không biết chữ. Khi được ngỏ ý như thế, mẹ tôi cũng sẵn sàng đi cùng những người đó đến trường. Từ đó tôi bén duyên với môi trường học tập, biết đến con chữ, và cũng có điều may mắn, điều may mắn hơn là qua đó có sự kết nối, làm quen với thể thao. Bên trường Trần Hưng Đạo, Sở TDTT TP.HCM cũng đi tuyển một lứa TDDC tuyến ban đầu, 30 VĐV, tôi là một trong 30 VĐV đó. Sau thời gian tập luyện, bén duyên thể thao, chính môi trường thể thao đó thì thực sự ban đầu tôi không nghi rằng là mình đến đây nó sẽ thay đổi mình như nào. Chỉ là mình đến mình tập luyện những động tác mà bẩm sinh mình thấy thích, mình hay nghịch với cán bạn ở ngoài sân cỏ, trồng cây chuối hay lộn vòng. Vô đây mình tập những động tác cao siêu hơn, thì lúc đó mình thấy là có chiêu nào đó, mình về mình làm hơn các bạn ở khu vực mình sống. Thì không nghĩ rằng là cơ duyên đến với mình, và mình có duyên với thể thao. Và chính thế thao đã thay đổi cuộc sống, thay đổi cuộc đời của tôi.
Không ngừng nỗ lực, không ngại thất bại, có ý chí vươn lên và nhìn vấn đề tích cực – bạn sẽ đạt được điều mình muốn!
Sẵn sàng cho SEA Games 32, HLV Trương Minh Sang cùng các học trò vẫn đều đặn đổ mồ hôi trên thảm tập. Việc giành 4 HCV tại SEA Games 31 trên sân nhà, trong đó có chiến tích vô địch nội dung đồng đội nam, phần nào tạo ra áp lực không nhỏ trước kỳ đại hội trên đất Campuchia. Nhưng chưa hết, xa hơn còn có mục tiêu ASIAD, rồi tấm vé Olympic…
PV: Bén duyên với thể thao từ năm 10 tuổi, vậy thì đến thời điểm nào thì anh khẳng định được tên tuổi của mình?
HLV Trương Minh Sang: Sau thời gian tập luyện thì đến năm 1996, thời điểm tôi 14 tuổi, rất may mắn được triệu tập lên đội tuyển quốc gia. Đến năm 2001 chính thức nằm trong danh sách dự SEA Games, là kỳ SEA Games đầu tiên của tôi mà tất cả VĐV và cá nhân tôi rất là ao ước được đến tham dự SEA Games. Thời điểm đó có khó khăn, trước đó tôi thi đấu giải trẻ, tháng 6, ở Hải Phòng, thời điểm đó bị chấn thương vai, cứ nghĩ là cánh cửa SEA Games khép lại với mình rồi, ước mơ đại diện Việt Nam đi thi đấu, để khẳng định mình, để đạt thành quả sau quá trình tập luyện. Thời điểm đó không nghĩ mình được đi SEA Games, may mắn là từ cố gắng bản thân, cũng như sự chạy chữa của các bác sỹ, sự hỗ trợ của thầy mà tôi đã bình phục và tham dự SEA Games. Và sau quá trình dự SEA Games đó, tôi đoạt HCĐ, đó là tiền đề để giúp tôi cố gắng nỗ lực nhiều hơn, rồi đổi màu huy chương liên tục ở các kỳ SEA Games tiếp theo.
PV: Từ SEA Games 2001 đến kỳ SEA Games 2023 sắp tới đây, là 22 năm. Trong ký ức của anh, kỷ niệm nào anh cảm thấy sâu sắc nhất trong đấu trường Đông Nam Á này?
HLV Trương Minh Sang: Sau khi đoạt HCĐ SEA Games, tôi có sự khát khao, mong muốn có huy chương cao hơn, từ HCB đến HCV, nên lao vào tập luyện. SEA Games 2003 ở Việt Nam, tôi cố gắng thực hiện bài thi tốt, tuy nhiên chỉ dừng lại HCB thôi, khá là buồn vì ngay sân nhà mà không giành Vàng. Tôi lại tiếp tục tập luyện, đến SEA Games 2005 tại Philippines, tôi đã làm được, có tấm HCV đầu tiên của cá nhân mình. Và cái nung nấu tiếp theo, xuất phát từ 2003, tôi thấy Việt Nam không dự nội dung đồng đội, mà nội dung cá nhân thì mình cũng mạnh. Tôi với anh em trong đội thắc mắc là tại sao chúng ta lại không dự đồng đội, mà các nội dung đơn môn chúng ta mạnh, chúng ta cố gắng tập thêm một số môn mà chúng ta bị thiếu, cùng hỗ trợ nhau để mà dự đồng đội, xem khả năng của mình ở đâu và chính sự cố gắng, động viên nhau như thế mà chúng tôi đã đến Philippines, vừa dự nội dung cá nhân, vừa có lần đầu dự nội dung đồng đội. Thành quả chúng tôi cùng nhau cố gắng đã giành tấm HCĐ nội dung đồng đội. Đó là tiền đề cho chúng tôi nỗ lực sau này. Và trước khi giải nghệ, từ 2003 đến 2011, chúng tôi chính thức vượt qua các đối thủ mạnh từ Malaysia, Thái Lan, lần đầu giành HCV đồng đội. Đó cũng là điều mà tôi khao khát nhất trước khi giải nghệ.
PV: HLV Trương Minh sang là người mở màn cho thành tích xuất sắc của TDDC ở nội dung đồng đội tại đấu trường SEA Games. Đến 2017, trên tư cách HLV, anh đã dẫn dắt lứa thế hệ vàng gồm Đặng Nam, Phước Hưng, Phương Thành, Thanh Tùng. Anh đánh giá ra sao về bộ tứ này?
HLV Trương Minh Sang: 2017 cũng ghi nhận thành công lớn của TDDC nam, ban huấn luyện gồm thầy Trương Tuấn Hiền, cá nhân tôi, cùng với chuyên gia nước ngoài, cũng đã có sự nghiên cứu về đối thủ, về kế hoạch. Ngoài nội dung đồng đội, chúng tôi cũng tập trung vào đơn môn thế mạnh, xà kép của Phương Thành, Phước Hưng, vòng treo của Đặng Nam, nhảy ngựa của Thanh Tùng, xà đơn nữa, chúng ta tập trung tỉ mỉ cho từng VĐV, từng nội dung đơn môn, và kỳ SEA Games đó là chúng tôi đã đoạt được 5 tấm HCV, gồm 4 cá nhân và 1 đồng đội.
PV: Từ 2017 đến nay thì đã 6 năm rồi, các tên tuổi như là Phước Hưng hay Đặng Nam đã rút lui, còn lại Phương Thành, Thanh Tùng, hiện giờ phong độ của hai VĐV này không còn như xưa nữa. Theo đánh giá chuyên môn của anh, hy vọng thành tích của những VĐV này ở SEA Games 32 sẽ như thế nào?
HLV Trương Minh Sang: Để các VĐV lớn tuổi họ nâng độ khó lên thì rất là khó. Tuy nhiên về kỹ thuật ở các bài thi cũ thì mấy bạn này ổn định hơn, bên cạnh kinh nghiệm thi đấu nhiều năm. Bên cạnh những VĐV đầu tàu, chúng ta có được các VĐV trẻ. Các VĐV trẻ này vừa qua đã tham dự hai giải Cup thế giới, theo như BHL đánh giá thì họ đã thi đấu khá bản lĩnh, đó là 3 bạn Khánh Phong, Hải Khang, Xuân Thiện. Các VĐV này, trong quá trình thi đấu, các bạn ấy cũng cải thiện khả năng qua từng giải một, từ Doha cho đến Azerbajan, các bạn ấy thể hiện rất tốt. Tôi nghĩ rằng đây là lực lượng kế thừa cho lứa đàn anh sau này. Bây giờ chúng ta có Thanh Tùng, Phương Thành là kỳ cựu rồi, những thành tích hai bạn ấy mang về cho TDDC Việt Nam rất tuyệt vời, đáng ghi nhận. Hai VĐV đó sẽ là đầu tàu để giúp các VĐV trẻ của chúng ta có sự yên tâm, cùng hỗ trợ nhau, cố gắng thật tốt ở SEA Games này, ở nội dung đồng đội. Bên cạnh đó thì các bạn đó tập trung vào nội dung đơn môn, Phương Thành là xà kép, Thanh Tùng là xà đơn, chúng tôi phân mảng cho từng VĐV, phù hợp với khả năng bởi vừa lớn tuổi vừa có chấn thương. Sự tập trung đặt vào các VĐV trẻ Khánh Phong, Xuân Thiện, Hải Khang, Vĩ Lương, họ đều có khả năng cạnh tranh ở nội dung đơn môn, vòng treo, ngựa vòng, nhảy ngựa. Ngoài kỹ thuật chuyên môn ra còn phải có tâm lý tốt nhất, thể hiện bài thi hiệu quả nhất.
PV: Vai trò của Phương Thành, Thanh Tùng, vừa mang về thành tích, vừa là đầu tầu để kéo lứa đàn em đi lên. SEA Games năm ngoái, 2 đàn anh này đã giúp các VĐV trẻ lần đầu dự SEA Games thì đã giành HCV, HCB. Năm nay với những người trẻ như Xuân Thiện, Hải Khang, Vĩ Lương, họ thay đổi vai trò, từ tân binh sang việc bảo vệ những tấm huy chương. Vậy thì sự nhập cuộc của họ cần chú ý điều gì?
HLV Trương Minh Sang: Chúng tôi chuẩn bị tâm lý cho các VĐV, không phải chờ đến khi thi đấu, mà nó thể hiện ở các buổi tập. Ngoài việc thực hiện động tác, chúng tôi phải cải thiện về cái kỹ thuật, độ ổn định động tác. Thứ hai là quá trình thực hiện động tác khi mà bị tâm lý thì điều chỉnh thế nào, thì chúng tôi có những bài kiểm tra trước thi đấu, qua đó sẽ nhìn nhận và đánh giá được khả năng của mỗi VĐV, tâm lý VĐV như thế nào cũng khác nhau, trình độ VĐV cũng khác nhau. Có VĐV giỏi chuyên môn, có VĐV mạnh bản lĩnh thi đấu, từ đó chúng tôi đưa ra các bài tập, giáo án để giúp các bạn ấy biết cách điều chỉnh nếu gặp trạng thái thi đấu. Đặc biệt, các bạn trẻ vừa được cọ xát rất chất lượng ở hai giải Cúp thể giới vừa rồi.
PV: Từ những kỳ cựu như Phương Thành cho đến lứa trẻ như Xuân Thiện, họ đã được thử sức vói Carlos Yulo, ngôi sao lớn của TDDC Đông Nam Á. Sắp tới đây ở Campuchia, khả năng chúng ta đánh bại Carlos Yulo như thế nào?
HLV Trương Minh Sang: Thế mạnh của Yulo cũng nằm ở các nội dung thế mạnh của Việt Nam chúng ta, Yulo làm được điều mà chúng ta chưa làm được là HCV thế giới. Thực ra các VĐV đủ trưởng thành để hiểu rằng đối thủ của họ mạnh như thế nào, chúng tôi cũng phải biết tâm lý VĐV thế nào để động viên họ, giúp VĐV không phải lo nghĩ về chuyện đó, chúng ta thi đấu phải có đối thủ, có đối thủ yếu, có đối thủ mạnh. Chúng ta từng thi Vô địch Thế giới, chúng ta bình tĩnh gặp đối thủ hàng đầu thế giới, thì ở SEA Games, Carlos Yulo cũng như các đối thủ khác thôi, chúng ta phải thi đấu hết mình, không lo ngại, không e dè. Hãy thể hiện thật tốt, thể hiện hết khả năng của mình, việc còn lại thì các bạn đừng lo, HLV bên cạnh sẽ hỗ trợ các bạn.
PV: Năm nay, ngoài SEA Games thì chúng ta còn có nhiệm vụ ở ASAD và Olympic. Nhiều kỳ Olympic liên tiếp, chúng ta đều có vé đi Olympic cả, năm nay thì dường như việc giành vé sẽ khó khăn hơn rất nhiều?
HLV Trương Minh Sang: Kỳ Olympic lần này thì điều lệ giải nó cũng khác. Việc chúng ta dự giải Vô địch Thế giới để giành vé, chúng ta đăng ký, tham gia, có khả năng cạnh tranh như là toàn năng chẳng hạn, để giành vé đi Olympic. Nhưng hai năm gần đây là bắt đầu có thay đổi rồi. Không phải là chúng ta đăng ký là được đến giải VĐTG, mà chúng ta phải thi đấu loại, vượt qua vòng loại thì mới đến Vô địch Thế giới để thi, để cạnh tranh suất Olympic. Điều này khá là khó khăn vì chúng tôi phải làm sao tính toán lực lượng VĐV, vừa dự vòng loại thế giới, vừa dự ASIAD, tại vì thời điểm hai giải này khá là gần nhau, hầu như là trùng nhau. Tôi không biết là từ giờ đến sắp tới có thay đổi lịch gì không, nếu không thay đổi thì chúng tôi bắt buộc phải điều chỉnh lại lực lượng tham dự từng giải. Phấn đấu như các lứa đàn anh trước, làm sao nằm trong top các VĐV tham dự Olympic.
PV: Gắn bó với thể thao cả sự nghiệp của mình rồi, giờ đây để mà truyền lại ngọn lửa đam mê của mình cho các học trò, thì HLV Trương Minh sang sẽ chia sẻ triết lý sống như thế nào để họ thành công hơn trong sự nghiệp, để gắn bó hơn với thể thao?
HLV Trương Minh Sang: Đến với thể thao chuyên nghiệp, để đạt thành tích rất khó, chúng ta phải trải qua tập luyện gian khổ, thậm chí thi đấu thất bại này, thì chúng ta mớ có thành quả mong muốn. Tuy nhiên giữ được thành quả lại càng khó hơn. Vì thế quan điểm của tôi với các VĐV là hãy luôn luôn kiên trì, giữ vững ý chí và không được nản. Trong thi đấu thể thao, việc thành công và thất bại là song hành với VĐV, sau mỗi lần thất bại, chúng ta đúc kết được bài học như thế nào, chúng ta tìm hiểu nó ra làm sao, để ngày một thay đổi, vững chãi hơn, làm sao việc thành công được nhiều hơn, thất bại ít đi. Ngay cả khi thành công, các bạn phải giữ mình, giữ mình ở đây là giữ cho ý chí, tên tuổi của mình, không được gục ngã, không nản, không buông xuôi, có góc nhìn tích cực.
PV: Năm nay nhiệm vụ rất nhiều, SEA Games, ASIAD và vòng loại Olympic, HLV Trương Minh Sang có thể thay mặt ĐTQG, nhắn gửi điều gì đến người hâm mộ thể thao đã sát cánh trong những năm vừa qua?
HLV Trương Minh Sang: Cho phép Trương Minh Sang thay mặt ĐTQG, gửi lời cảm ơn sâu sắc đến những người hâm mộ thể thao Việt Nam, là điểm tựa rất lớn đối với tất cả HLV và VĐV tham dự tất cả các giải đấu, từ SEA Games, châu lục, thế giới, hay Olympic. Rất là cảm ơn quý vị khán giả đã luôn luôn đông hành, những người hâm mộ thể thao đã động viên, chia sẻ với chúng tôi. Chúng tôi hứa sẽ nỗ lực hết sức trong khả năng của mình, để mang vinh quang thể thao về cho Tổ quốc!
PV: Cảm ơn HLV Trương Minh Sang về cuộc trò chuyện thú vị này! ./.
