Hiệu ứng Domino

Ngày 27/7 trên website của Đại sứ quán Đức tại Việt Nam thông báo: những người mang hộ chiếu phổ thông Việt Nam theo mẫu mới màu xanh tím than, có số serial bắt đầu bằng chữ "P" sẽ không thể nộp hồ sơ xin visa. Đại sứ quán Đức cũng khuyến cáo, trong trường hợp đã được cấp thị thực cũng không nên đến Đức, bởi có nguy cơ sẽ bị từ chối nhập cảnh tại biên giới.

Ngày 1/8, Đại sứ quán Tây Ban Nha tại Việt Nam ra thông báo không thể tiếp nhận đơn xin thị thực Schengen đối với hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam cho đến khi có thông báo mới.

Ngày 2/8, Đại sứ quán Cộng hòa Séc tại Việt Nam ra thông báo dừng công nhận mẫu hộ chiếu mới của Việt Nam. Thông báo nêu rõ: "Hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam được cấp từ ngày 1/7/2022 không đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật về thông số ICAO. Vì vậy, Cộng hòa Séc đồng quan điểm với các nước thành viên khác thuộc Liên minh châu Âu (EU) và dừng công nhận mẫu hộ chiếu mới. Quyết định có hiệu lực ngay từ thời điểm này".

Như vậy, Cộng hòa Séc là nước thứ ba, sau Đức và Tây Ban Nha dừng cấp thị thực vào hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động du lịch Outbound, còn các doanh nghiệp lữ hành thì thấp thỏm lo ngại hiệu ứng domino tạm dừng cấp thị thực lan rộng làm ảnh hưởng đến các tour du lịch nước ngoài của doanh nghiệp.

Lý do hộ chiếu mới của Việt Nam không được chấp nhận

Theo Công hàm của Đại sứ quán Đức gửi Bộ Ngoại giao Việt Nam, nguyên nhân là do hộ chiếu mới của Việt Nam cấp từ ngày 1/7/2022 thiếu thông tin về nơi sinh. “Chỉ có thể xác định được nơi sinh thông qua số định danh cá nhân có 12 chữ số và thông qua việc đối chiếu với một danh sách dài 7 trang. Không có nơi sinh thì không thể xác định rõ ràng người mang hộ chiếu, đặc biệt vì nhiều trường hợp trùng họ tên. Đối với cơ quan chính quyền ở Đức, việc tìm nơi sinh thông qua số định danh trong hộ chiếu là không thể thực hiện được. Thêm vào đó, hiện nay có nhiều hộ chiếu nộp vào Đại sứ quán mà không có số định danh cá nhân, đa số là hộ chiếu của vị thành niên, cũng như một số hộ chiếu mà nơi sinh tìm thấy được lại không trùng khớp với nơi sinh thực sự. Do đó, những người mang hộ chiếu mới của Việt Nam không được nhập cảnh vào Đức để lưu trú ngắn hạn”.

Theo tiêu chuẩn chung của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) về hộ chiếu, các thông tin bắt buộc phải có trên hộ chiếu là: loại hộ chiếu, họ tên, số hộ chiếu, quốc tịch, giới tính, ngày tháng năm sinh, ngày hết hạn hộ chiếu. Thực tế, hiện nay, bên cạnh các quốc gia vẫn còn giữ “Nơi sinh” trên hộ chiếu là: Trung Quốc, Campuchia, Đức, Pháp, Nam Phi, Mỹ… thì cũng có không ít quốc gia không có thông tin “Nơi sinh” trong hộ chiếu như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Áo… Do đó, sẽ có một số quốc gia từ chối cấp thị thực cho hộ chiếu mới của công dân Việt Nam vì đây là thông tin bắt buộc cần có theo yêu cầu của quốc gia đó, nhưng không phải tất cả các quốc gia trên thế giới đều từ chối hộ chiếu mới của Việt Nam.

Cấp bách khắc phục “sự cố” hộ chiếu mới

Theo ông Hoàng Nhân Chính - Trưởng Ban thư ký Hội đồng Tư vấn du lịch quốc gia (TAB), từ chối cấp thị thực không phải chuyện hiếm nhưng chủ yếu vì các lý do mang tính cá nhân của người yêu cầu được cấp. Tuy nhiên, trường hợp lần này lại mang tính hệ thống khi tất cả hộ chiếu bị từ chối đều là mẫu mới được Việt Nam chính thức ban hành từ ngày 1/7/2022. Do đó, phạm vi chịu ảnh hưởng là rất lớn bởi đằng sau tấm hộ chiếu của mỗi công dân Việt Nam là rất nhiều nhu cầu cấp thiết, từ chuyện làm ăn, công tác, học hành đến chuyện thăm thân, chữa bệnh, du lịch… Giải quyết càng sớm những “sự cố” ngoài ý muốn về hộ chiếu thì thiệt hại đối với người dân, doanh nghiệp sẽ càng giảm.

Ông Phạm Duy Nghĩa - Giám đốc Vietfoot Travel cho rằng, hiện trong hộ chiếu có hai trang Bị chú được phép ghi bổ sung thêm thông tin. Như vậy, Bộ Công An, Bộ Ngoại giao có thể làm việc với các nước có thể chấp nhận đưa nơi sinh vào phần bị chú để bổ sung vào đây, nhằm đáp ứng các yêu cầu của nước sở tại. Đây là cách để giúp công dân không bị mất nhiều thời gian khi làm thủ tục cấp thị thực, do xin thị thực đi châu Âu đang rất khó khăn, phải mất từ 1-2 tháng.

Trước tình hình này, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 diễn ra vào sáng 3/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Công an nghiên cứu giải pháp về vấn đề liên quan hộ chiếu mẫu mới, tránh tác động bất lợi trong bối cảnh mở cửa, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.