Bảo tàng gốm cổ sông Hương được xây dựng tại khuôn viên từ đường họ Thái ở đường Nguyễn Phúc Nguyên, phường Hương Long, thành phố Huế. Đây là bảo tàng tư nhân thứ 3 ở tỉnh Thừa Thiên - Huế đi vào hoạt động. Trước đó, tỉnh này có Bảo tàng đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn của nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn (thành lập năm 2012) và Bảo tàng Thêu XQ (thành lập năm 2016).
Bảo tàng gốm cổ sông Hương do GS.TS Thái Kim Lan - người dành nhiều tâm huyết ấp ủ để hình thành và xây dựng bảo tàng. Nằm trên diện tích khoảng 700 mét vuông, bảo tàng có khoảng 5.000 cổ vật, phần lớn là gốm cổ được vớt từ dưới lòng sông Hương, trong đó có không ít những tiêu bản quý hiếm và tiêu biểu của các nền văn hóa Sa Huỳnh - Chămpa - Đại Việt.
Bộ sưu tập gốm cổ trưng bày hàng ngàn hiện vật là gốm, sành, đĩa, chén, hũ, vò, ấm, bát, bình vôi, nồi, chum... được trục vớt từ dưới lòng sông Hương. Đây đều là những hiện vật từng gắn bó mật thiết và phản ánh cụ thể về đời sống sinh hoạt của cư dân qua các thời kỳ lịch sử; phản ánh quá trình giao lưu trao đổi giữa các vùng miền của Việt Nam và cả quá trình giao lưu quốc tế của cư dân Huế với nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
Đặc biệt trong ngày khai trương, không gian chính của Bảo tàng gốm cổ sông Hương trưng bày hơn 100 hiện vật gốm tiêu biểu với chủ đề “Sông Hương - nơi gặp gỡ các nền văn hoá” thuộc 3 thời: thời tiền Sa Huỳnh - Sa Huỳnh (cách ngày nay 3.000 năm - 2.500 năm), thời Champa (thiên niên kỷ I đầu Công nguyên), thời Lý - Trần đến thời Nguyễn (thế kỷ XIX - XX).
GS.TS Thái Kim Lan chia sẻ, Bảo tàng gốm cổ sông Hương có tiền thân là không gian trưng bày gốm cổ sông Hương do bà và anh trai là cố họa sĩ Thái Nguyên Bá dày công sưu tầm hơn 30 năm qua. Thời gian tới, bảo tàng sẽ sử dụng những công nghệ trưng bày, thuyết minh hiện đại nhất như thuyết minh tự động, sử dụng QR code, bảo tàng ảo... để du khách có thể tự trải nghiệm, tự tìm hiểu những câu chuyện của các cổ vật đại diện cho những lớp trầm tích đáy sông. Đây cũng là cách để những người xây dựng bảo tàng gốm cổ sông Hương đưa những hiện vật mà mình đang có ra giới thiệu với thế giới, trên nền tảng số.
