Luật sư Nguyễn Hữu Toại - Công ty Luật TNHH Hừng Đông trao đổi về một số hành vi mất ATTP:

Quán ăn vỉa hè cũng phải đảm bảo an toàn

Theo Điều 11 và 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, bao gồm quán ăn, hộ kinh doanh nhỏ, bắt buộc phải có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP trước khi hoạt động, trừ một số trường hợp được miễn như:

• Hộ kinh doanh nhỏ lẻ, bán thực phẩm bao gói sẵn, hoặc sản xuất ban đầu (như trồng trọt, chăn nuôi quy mô nhỏ).

• Cơ sở đã có chứng nhận quốc tế như HACCP, ISO 22000, GMP còn hiệu lực. Đối với các quán ăn vỉa hè, nếu kinh doanh dịch vụ ăn uống (chế biến, phục vụ tại chỗ), họ vẫn phải xin giấy chứng nhận ATVSTP.

Luật sư Nguyễn Hữu Toại - Công ty Luật TNHH Hừng Đông cho biết: Hộ kinh doanh nhỏ lẻ, quán ăn vỉa hè không có giấy phép là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP, thậm chí bị đình chỉ hoạt động. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ chưa tuân thủ do thiếu hiểu biết pháp luật hoặc cố tình né tránh. Cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, tuyên truyền để nâng cao ý thức và đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Giấy chứng nhận An toàn thực phẩm có thời hạn là bao lâu?

Theo Điều 37 Luật An toàn thực phẩm 2010, Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP có hiệu lực trong 3 năm kể từ ngày cấp. Trước khi giấy hết hạn 6 tháng, tổ chức, cá nhân cần nộp hồ sơ xin cấp lại nếu muốn tiếp tục sản xuất, kinh doanh. Quá trình cấp lại được thực hiện tương tự như cấp mới, bao gồm kiểm tra hồ sơ và thẩm định thực tế tại cơ sở. Nếu để giấy hết hạn mà vẫn hoạt động, cơ sở sẽ bị xử phạt hành chính và có thể bị đình chỉ kinh doanh cho đến khi hoàn tất thủ tục cấp lại.

Kinh doanh thực phẩm online, nhỏ lẻ có phải xin giấy chứng nhận ATTP không?

Theo Điều 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ, bao gồm bán thực phẩm nhà làm trên mạng xã hội, có thể được miễn giấy chứng nhận ATVSTP nếu thuộc các trường hợp sau:

• Sản xuất, kinh doanh thực phẩm bao gói sẵn, không yêu cầu điều kiện bảo quản đặc biệt.

• Sản xuất ban đầu nhỏ lẻ (như trồng rau, nuôi cá).

• Kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ, không có địa điểm cố định. Tuy nhiên, nếu cá nhân kinh doanh thực phẩm nhà làm (như bánh, mứt, đồ ăn chế biến) trên mạng xã hội với quy mô thường xuyên, có địa điểm sản xuất cụ thể, hoặc cung cấp dịch vụ ăn uống, họ phải xin giấy chứng nhận ATVSTP.

Luật sư Nguyễn Hữu Toại nhấn mạnh: Dù các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ được miễn giấy chứng nhận ATTP nhưng vẫn phải tuân thủ các yêu cầu về an toàn thực phẩm, như sử dụng nguyên liệu rõ nguồn gốc, đảm bảo vệ sinh trong chế biến, và chịu sự kiểm tra của cơ quan chức năng.

Xử phạt hành chính đối với vi phạm về ATTP

Theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP, các hành vi vi phạm về ATVSTP sẽ bị xử phạt hành chính, tùy thuộc vào mức độ và loại vi phạm.

• Kinh doanh dịch vụ ăn uống không có giấy chứng nhận ATVSTP: Phạt từ 20-30 triệu đồng (Điều 18).

• Sản xuất, kinh doanh thực phẩm không có giấy chứng nhận ATVSTP (trừ dịch vụ ăn uống): Phạt từ 30-40 triệu đồng.

• Sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe không có giấy chứng nhận đạt yêu cầu GMP: Phạt từ 40-60 triệu đồng.

• Sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, thực phẩm hư hỏng, hoặc phụ gia cấm: Phạt từ 20-100 triệu đồng, tùy mức độ (Điều 6, 7). Ngoài phạt tiền, cơ sở vi phạm có thể bị đình chỉ hoạt động từ 1-12 tháng, tịch thu tang vật, hoặc buộc tiêu hủy thực phẩm không an toàn.

Truy cứu trách nhiệm hình sự nếu để xảy ra mất an toàn thực phẩm

Căn cứ Điều 317 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), các hành vi vi phạm nghiêm trọng về an toàn thực phẩm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với 4 khung hình phạt, trong đó mức phạt tù thấp nhất là 1 - 5 năm đối với hành vi sử dụng nguyên liệu, hóa chất bị cấm hoặc không đảm bảo an toàn với giá trị từ 10 - 100 triệu đồng. Mức phạt tù cao nhất lên tới 20 năm nếu vi phạm làm chết từ 3 người trở lên hoặc gây ngộ độc cho hơn 201 người.

Ngoài ra, người phạm tội có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung, như phạt tiền từ 20 - 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định trong 1 - 5 năm./.