Mỗi tối, sau giờ làm đồng, người già, trẻ nhỏ lại quây quần bên ánh đèn học chữ cổ. Ngôi nhà đơn sơ nơi triền núi giờ trở thành nơi níu giữ "hồn chữ" của người Dao. Người thầy của lớp học ấy là ông Hoàng Thông Chư, năm nay đã ngoài 60 tuổi.
Ông Chư kể rằng, lên 10 tuổi, ông bắt đầu học chữ từ ông nội và người già trong bản. Với ông, chữ Nôm Dao không chỉ là phương tiện ghi chép, mà còn là “cốt cách” văn hóa, chứa đựng tri thức dân gian, mở ra điều hay lẽ phải trong những cuốn sách lễ, sách thuốc, truyện cổ và phong tục truyền thống của dân tộc mình. Vậy nhưng cuộc sống hiện đại, chẳng có mấy người trẻ biết đọc, biết viết chữ Nôm Dao. Lo lắng một lúc nào đó, những cuốn sách cổ chứa đựng tinh hoa, hồn cốt dân tộc mình sẽ chẳng còn ai đọc được nữa, ông Chư quyết tâm mở lớp, vận động từng người dân trong bản đến học. “Mong muốn nhất của lớp học này chủ yếu là giúp đỡ cho làng xóm, anh em, họ hàng biết chữ, biết lễ phép, giữ được cái văn hóa dân tộc, di sản của người Dao. Sau này tôi già rồi không dạy được rồi thì có lớp trẻ dạy, đời truyền sang đời” - ông Chư chia sẻ.
Ban đầu nhiều người lắc đầu vì ngại học, bận rẫy nhưng rồi, bằng sự kiên trì, lớp học đầu tiên cũng được mở ra trong căn nhà cũ được ông sửa sang lại. Đến nay đã là năm thứ 7, lớp học duy trì đều đặn mỗi tối. Không chỉ thu hút người trong bản, mà còn có học viên từ bản lân cận, thậm chí ở tỉnh khác tìm đến. Hơn 20 học viên, từ trẻ nhỏ đến người già, cùng ngồi học chữ với niềm háo hức, tự hào. Em Triệu Trung Cường, học sinh lớp 6 cho biết, em rất thích học chữ của người Dao. Em sẽ cố gắng học để không phụ lòng bố mẹ và để nối tiếp bản sắc của dân tộc cho các đời sau.
Còn ông Triệu Tiến Thọ, một học viên lớn tuổi cho biết, không chỉ là nơi dạy chữ, lớp học còn là không gian văn hóa, nơi người Dao gặp gỡ, trao truyền tri thức. Ông Thọ cho biết, lớp học chữ Nôm Dao này rất quan trọng đối với ông và cả cộng đồng người Dao vì học chữ rất quan trọng để hiểu được lý lẽ và những câu nói rất ý nghĩa của người Dao. “Tôi rất mong các thầy lớn tuổi luôn khỏe mạnh, tiếp tục dạy lại cho những người muốn học chữ Nôm Dao để duy trì chữ viết này cho đồng bào” - ông Thọ cho biết.
Đến với lớp học của ông Hoàng Thông Chư, dù là thanh niên, trẻ em, người già đều có được niềm vui và sự gắn bó. Từ ngọn lửa nhỏ của một người thầy tâm huyết, bản Cuôn đang thắp lên một phong trào giữ gìn chữ viết dân tộc. Trong nhịp sống hiện đại, khi nhiều giá trị truyền thống bị lãng quên, lớp học chữ Nôm Dao nơi triền núi ấy như một minh chứng sống động cho sức sống văn hóa. Đó là nơi những con chữ cổ vẫn được nâng niu, là nơi bản sắc không chỉ được gìn giữ mà còn được tiếp nối, lan tỏa bền bỉ theo năm tháng./.
Công Luận/VOV Đông Bắc
