Gần 20 năm qua, có một người đàn ông với vóc dáng nhỏ bé, đi lại khó khăn... nhưng vẫn luôn miệt mài trên hành trình thiện nguyện giúp đời, giúp người. Đó là anh Lê Quang Toán, sinh năm 1979 ở thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Bị khuyết tật bẩm sinh nhưng những năm qua, anh được biết đến với cái tên “Hiệp sĩ tình nguyện”.
Chàng trai khuyết tật với trái tim ấm áp
“May mắn gặp được anh Toán” là câu nói mà chúng tôi nghe được nhiều nhất trong suốt cuộc trò chuyện với chị Sầm Thị Hà ở số 15 đường Mẹ Suốt, thành phố Đồng Hới. Vợ chồng chị Hà đều là người khuyết tật, không có công ăn việc làm. Thế nên, nhờ “cái duyên” gặp được anh Lê Quang Toán mà cuộc sống của vợ chồng chị có nhiều thay đổi.
“Tôi là người Nghệ An, lấy chồng ở huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Trước đó, anh Lê Quang Toán tham gia cùng đoàn của Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi và Khối thi đua khen thưởng các ngành tổng hợp tỉnh Quảng Bình tặng cho vợ chồng tôi một căn nhà ở trên Lệ Thủy. Sau cuộc sống khó khăn, vợ chồng tôi quyết định xuống thành phố Đồng Hới mưu sinh. May mắn được gặp anh Toán và được anh hỗ trợ bước đầu. Từ đó, cuộc sống của gia đình tôi cũng đỡ vất vả hơn”, chị Sầm Thị Hà kể.
Em Hoàng Thị Kim Thùy ở thôn Phú Ninh, xã Duy Ninh, huyện Quảng Ninh, một trong những hoàn cảnh khó khăn ở địa phương cũng rất may mắn khi gặp được anh Toán. Bố mất khi Thùy đang học lớp 11 còn mẹ đang mang bầu em thứ ba. Kinh tế gia đình vốn dĩ đã khó khăn, nay càng khó khăn hơn, Thùy có khả năng phải nghỉ học để giúp mẹ mưu sinh. Thấu hiểu hoàn cảnh của Thùy, anh Toán đã kết nối với nhóm thiện nguyện giúp Thùy có được học bổng để tiếp tục theo đuổi con đường học tập. Đến nay, Thùy đã tốt nghiệp Khoa Giáo dục Tiểu học – Mầm non, Trường Đại học Quảng Bình với thành tích xuất sắc.
Em Phương Lê ở xã Mỹ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình cũng là một trong những trường hợp nhận được sự giúp đỡ của anh Toán. Mấy năm trước, mẹ em bị bệnh nặng rồi qua đời, em sống cùng bà ngoại đã già yếu. Chính nhờ sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm, của nhà trường, thầy cô cùng sự giúp đỡ thường xuyên của anh Toán đã phần nào giúp cuộc sống của hai bà cháu Phương Lê bớt đi những khó khăn.

Nỗ lực phi thường vươn lên từ nghịch cảnh
Ra đời chỉ nặng vỏn vẹn 1kg, những năm tháng đầu đời của anh Lê Quang Toán đã rất “gian truân”. Lên 5 tuổi, anh mới chập chững tập đi. Lên 10 tuổi, anh mới đi học lớp 1 và khi học đến lớp 4, anh mới biết viết dù là những nét chữ xiêu vẹo, nguệch ngoạc. Việc nói và viết không thuận lợi khiến anh khó diễn đạt được hết ý của mình, nhưng chưa khi nào anh dừng ước mơ đến trường.
Kết thúc 12 năm học phổ thông ở tuổi 24, nhận thấy ngành công nghệ thông tin đang phát triển, anh Toán theo học Khoa Tin học của Trường Trung cấp Công Nông nghiệp Quảng Bình. Sau khi tốt nghiệp, để nâng cao trình độ kiến thức, anh Toán tiếp tục đăng ký ngành Công nghệ thông tin hệ vừa học vừa làm tại Trường đại học Quốc gia Hà Nội. Chính từ những phong trào tình nguyện do trường phát động cũng như những trải nghiệm cuộc sống đã nuôi dưỡng ước mơ làm thiện nguyện của anh Toán.
“Tôi thấy bao cảnh đời khó khăn, vì mình cũng là người khuyết tật nên thấu hiểu khó khăn, vất vả của người khuyết tật. Có những trường hợp khuyết tật nhẹ hơn tôi nhưng do bản thân họ không hòa nhập được với cộng đồng. Từ đó, tôi mong muốn giúp đỡ những hoàn cảnh khuyết tật như tôi có thể vươn lên trong cuộc sống. Đó là lúc tôi bén duyên với công việc thiện nguyện”, anh Lê Quang Toán chia sẻ.
Những ngày đầu tham gia vào các chương trình thiện nguyện, nhiều người bày tỏ sự e ngại, bản thân anh Toán khuyết tật bẩm sinh, việc di chuyển và giao tiếp đều gặp khó khăn, vậy mà, anh lại lựa chọn công việc “ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng”. Thế nhưng, anh Toán luôn cho rằng, cuộc sống là sự sẻ chia, là cho đi. Chính vì vậy, càng đến nhiều nơi, càng chứng kiến nhiều số phận, mảnh đời khó khăn, anh lại càng muốn làm được nhiều hơn nữa.

Hết lòng cống hiến vì cộng đồng
Với lòng nhiệt huyết, sự say mê với công tác thiện nguyện, anh Toán tham gia hầu hết những hoạt động từ thiện của diễn đàn Quảng Bình online, diễn đàn Câu cá Quảng Bình, diễn đàn Dioxin Việt Nam. Anh cũng là người kết nối và là thành viên tiêu biểu của các trang web vicongdong.vn, chatdocdacam.vn và nhiều câu lạc bộ tình nguyện khác.
Năm 2015, khi được bầu làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ thanh niên khuyết tật tỉnh Quảng Bình, với vai trò dẫn dắt của mình, anh Lê Quang Toán đã trở thành cầu nối, góp phần động viên, khích lệ tạo niềm tin giúp cho người khuyết tật bớt đi mặc cảm, tự ti và nỗ lực phấn đấu vươn lên trong cuộc sống bằng nghị lực của mình.
Gần 20 năm qua, hàng trăm chương trình thiện nguyện không chỉ trong tỉnh Quảng Bình mà còn ở Thái Nguyên, Thái Bình, Hà Nội…đã được anh Toán thực hiện, cũng nhờ đó, hàng trăm mảnh đời khó khăn đã được giúp đỡ kịp thời. Không chỉ là người trực tiếp kết nối, xây dựng kế hoạch mà anh còn tính toán, cân đối tài chính bảo đảm công khai, chi dùng hợp lý và hiệu quả nhất.
“Chương trình lớn tôi luôn liên hệ với các tổ chức, công ty cùng tham gia thực hiện. Còn những chương trình nhỏ, tôi sẽ kết nối với các nhóm công tác xã hội hoặc một vài cá nhân có tấm lòng để hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn. Nguyên tắc của tôi là để các mạnh thường quân tới trao trực tiếp cho từng đối tượng cụ thể. Tôi thường không làm dàn trải bạ đâu làm đó mà luôn tìm hiểu trước về hoàn cảnh, điều kiện và con người cụ thể để giúp đỡ sao cho đúng”, anh Toán cho biết.
Với đôi chân yếu ớt đi lại khó khăn nhưng có ý chí còn mạnh mẽ hơn người bình thường, anh rong ruổi khắp các nẻo đường để xin tài trợ cho các hoạt động tình nguyện. Bây giờ dù sức khỏe đã kém đi nhiều, nhưng anh Toán chưa khi nào có suy nghĩ sẽ dừng lại, anh bảo anh sẽ còn làm công việc thiện nguyện này cho đến khi nào đôi chân anh vẫn còn có thể bước tiếp.
Trên bước đường thiện nguyện, với lòng say mê, giàu lòng nhân ái, anh Lê Quang Toán không tự ti, mặc cảm, anh làm bằng tất cả tấm chân tình. Phần thưởng lớn nhất với anh không phải là bằng khen, giấy khen hay sự vinh danh của cộng đồng mà là sự thay đổi, vượt khó vươn lên của những người có hoàn cảnh khó khăn, những người khuyết tật mà anh đã hỗ trợ, giúp đỡ.
- Anh Lê Quang Toán hiện là Ủy viên Ban chấp hành Hội Liên hiệp Thanh niên khuyết tật Việt Nam, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thanh niên khuyết tật tỉnh Quảng Bình và là cán bộ truyền thông Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi tỉnh Quảng Bình.
- Năm 2012, anh Toán là một trong năm cá nhân xuất sắc được trao Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia lần thứ 2. Cũng trong năm 2012, anh được trao giải xuất sắc Giải thưởng tình nguyện Chim Én do Tập đoàn FPT tổ chức nhằm tôn vinh những người có nhiều đóng góp cho cộng đồng.
- Năm 2014, anh được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen và nhận danh hiệu Công dân tiêu biểu thành phố Đồng Hới.
- Năm 2024, ở tuổi 45, anh tiếp tục được nhận Bằng khen của Ủy ban Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam vì đã có thành tích xuất sắc trong hoạt động công tác hội và phong trào thanh niên./.