Hôm nay (27/10), Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, dự kiến kế hoạch năm 2023. Trong rất nhiều vấn đề được đề cập, nội dung thiếu giáo viên được nhiều đại biểu quan tâm.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội, Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) cho biết: Theo số liệu từ Cục Nhà giáo, Bộ Giáo dục và Đào tạo, tính từ năm 2021 đến tháng 8/2022 có hơn 16.265 giáo viên nghỉ việc. Trong đó, hơn 10.000 giáo viên công lập và hơn 5.858 giáo viên các trường dân lập, tư thục. Phân theo cấp học, mầm non có hơn 6.000 giáo viên nghỉ việc trong đó công lập là hơn 2.000 và dân lập hơn 3.000. Dù chưa có số liệu cụ thể về số giáo viên chuyển sang khối tư thục, tuy nhiên, rất nhiều người trong số này hoàn toàn chuyển ra khỏi ngành giáo dục. "Đây là một hiện tượng không bình thường trong bối cảnh ngành giáo dục triển khai đổi mới sách giáo khoa, tiểu học yêu cầu học 2 buổi/ngày. Trong số giáo viên ra khỏi ngành giáo dục, chủ yếu dạy ở các thành phố lớn" - Bà Hoa nói.
Chỉ ra nguyên nhân, đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Tháp cho rằng: Lương thấp chưa phải là tất cả vì áp lực công việc của giáo viên hiện nay rất lớn khiến họ cảm thấy mệt mỏi. Cùng với đó, một số giáo viên không đủ điều kiện để đáp ứng những yêu cầu của chương trình giao thông phổ thông mới. “Có những giáo viên được đào tạo một môn nhưng phải dạy tích hợp, nên họ không đủ tự tin đứng trước học sinh”.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương, giáo viên chịu nhiều áp lực, tính chất công việc đặc thù và yêu cầu ngày càng cao. Tuy nhiên, mức lương, thu nhập lại chưa được cải thiện. Đây cũng là một trong những lý do khiến nhiều giáo viên xin nghỉ việc trong hơn 1 năm qua. Giải quyết vấn đề này cần tính đến các giải pháp tổng thể, trong đó cần cải thiện mức thu nhập cho đội ngũ nhà giáo.
Cùng với đó, cần tạo môi trường làm việc thân thiện, cởi mở, tạo điều kiện cho giáo viên sáng tạo, phát huy năng lực, sở trường của mình. Ngoài ra, ngành Nội vụ cần nghiên cứu, xem xét lại về việc tinh giản biên chế giữa các ngành, địa phương; trong đó có ngành Giáo dục. Tránh tình trạng lĩnh vực cần giảm thì lại tăng, còn lĩnh vực cần bổ sung nhân lực thì lại giảm.
Làm rõ vấn đề thiếu giáo viên mà các đại biểu Quốc hội đã đề cập, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết: Ngành giáo dục phối hợp với ngành nội vụ đã tính toán và xác định số lượng giáo viên thiếu cần phải bù đắp, bổ sung từ nay tới năm 2026 lên đến 107.000 giáo viên. Con số này có thể còn biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc. Một trong ba yếu tố rất quan trọng để nâng cao chất lượng là nhân tố giáo viên, cơ sở vật chất và chương trình, phương pháp.
Về nguyên nhân của tình trạng thiếu giáo viên, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng nhiều năm về trước đã không đủ do số lượng bỏ việc, giảng viên nhiều năm không tuyển, tuyển nhỏ hơn số nghỉ hưu; do thừa, thiếu cục bộ, khó điều tiết và thiếu do tăng dân số tự nhiên.
Bên cạnh đó, tình trạng thiếu giáo viên do dịch bệnh tác động dẫn đến các trường mầm non phải đóng cửa, đặc biệt là các trường tư thục. Hơn nữa do nhu cầu để thực hiện phổ cập mầm non bậc năm tuổi; do việc tăng số buổi học từ một buổi lên hai buổi tmột ngày và do chuẩn về mặt tỷ lệ giáo viên trên học sinh; tỷ lệ số học sinh trên lớp cần đảm bảo chuẩn 35 giáo viên cho bậc tiểu học và 45 học sinh trên lớp của bậc trung học. Chuẩn này đã được xác định từ năm 2010 và đến năm 2019.
Ngoài ra, tình trạng thiếu giáo viên còn do nhiều nguyên nhân như một thời gian dài không tuyển và không tuyển được; nhiều nơi dồn vài ba năm mới tuyển. Mặt khác, còn vấn đề là thiếu nguồn tuyển hoặc có nguồn đã được đào tạo nhưng không dự tuyển vì chọn các nghề khác…
Về giải pháp, vừa qua Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ đã duyệt và giao cho ngành giáo dục 65.000 chỉ tiêu và sẽ tuyển dần từ nay đến năm 2026. Riêng năm 2022 được duyệt 27.850 chỉ tiêu, các Sở Nội vụ của các tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các đơn vị đã bắt đầu công việc tuyển dụng giáo viên. Ngoài chỉ tiêu mới, các tỉnh, thành tuy thiếu chỉ tiêu nhưng vẫn đang tồn đọng trên 10.000 chỉ tiêu từ các năm cũ vẫn chưa tuyển được. Do đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề nghị các địa phương vừa tuyển số mới, vừa tiếp tục tuyển số cũ để đáp ứng được nhu cầu.
