BS Nguyễn Hoài Thu - Trung tâm Khám và tư vấn dinh dưỡng VIAM - Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết, mùa hè nhiệt độ tăng rất cao, khiến cơ thể khó chịu ra mồ hôi nhiều, mất nước nhiều gây ảnh hưởng đến việc ăn uống. Khi mất nước cơ thể mệt mỏi, xuất hiện cảm giác chán ăn nên người dân sẽ tìm đến những thực phẩm có tác dụng giải nhiệt, thanh nhiệt. Thế nhưng, đôi khi chúng ta lại lựa chọn chưa chính xác.
Không ít người cho rằng, ngày nóng nên ăn ít đi và nên uống nhiều hơn và chỉ cần uống nước thì cơ thể cũng sẽ dễ chịu. Bởi vì nó sẽ bù lượng nước mất đi trong ngày hè. BS Nguyễn Hoài Thu khẳng định, việc bổ sung nước trong ngày hè rất quan trọng, tùy từng độ tuổi, thể trạng, điều kiện lao động, vận động mà việc bổ sung nước cũng khác nhau.
“Tuy nhiên, trong ngày hè nếu chỉ bổ sung nước mà không ăn hoặc ăn ít quá thì ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, khiến cơ thể càng mệt mỏi nhiều hơn, cảm giác càng uể oải hơn và không đủ năng lượng để hoạt động, làm việc và học tập trong cả một ngày”- bác sĩ Thu cảnh báo.
Nước uống và trái cây luôn là ưu tiên khi ngày hè cơ thể dễ bị mất nước, tuy nhiên, không ít người có thói quen uống nước trái cây thay nước lọc. BS Nguyễn Hoài Thu cho biết, việc bổ sung nước rất là quan trọng, ưu tiên hàng đầu vẫn là nước lọc.
“Nước lọc có thể uống quanh năm và năng lượng bằng không. Do vậy uống nhiều cũng không lo dư thừa năng lượng hay là dư thừa về đường. Nước trái cây cũng rất tốt, có thể bổ sung cho chúng ta được các vitamin, khoáng chất, giúp thanh nhiệt, thải độc. Tuy nhiên, khi chỉ sử dụng các loại nước ép trái cây là chúng ta đã bỏ qua một phần lớn hàm lượng chất xơ, nạp vào cơ thể nhiều đường hơn nhưng lại ít lượng vitamin và khoáng chất hơn là ăn trái cây tươi’- BS Thu khẳng định.
Do vậy, chuyên gia dinh dưỡng khuyên không nên uống hoàn toàn nước trái cây thay nước lọc bởi sẽ gây ra mất cân bằng dinh dưỡng. Vì thế, mỗi ngày chúng ta chỉ nên uống từ 200-300ml nước trái cây, còn lại là ăn trực tiếp trái cây tươi.
Tăng cường rau xanh cùng với đó là các món canh, luộc, hấp thường được coi là cách chế biến giúp cơ thể bớt sinh năng lượng trong ngày hè. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng thực đơn ngày hè cũng vẫn phải đảm bảo sự đa dạng.
“Thường thì luộc, hấp là cách dễ nhất để chúng ta có thể nấu các món ăn về rau củ trong mùa hè. Tuy nhiên, nếu chúng ta lặp lại nhiều lần quá những món như thế này thì cũng sẽ gây cảm giác ngán, khó mà duy trì được. Do vậy, chúng ta có thể thay đổi cách khác đa dạng hơn như chế biến các món salad kèm theo nước sốt, có thể sốt chanh, sốt cam…. Ngoài ra, chúng ta không nên kiêng cữ quá nhiều vẫn có thể ăn rau xào hoặc là nấu canh thêm một chút dầu mỡ. Bởi vì dầu mỡ rất quan trọng giúp hòa tan các vitamin A,D,K có nhiều trong các loại rau củ quả, giúp chúng ta hấp thu được thêm các vitamin nhiên”- BS Thu tư vấn.
Thông thường nhu cầu về đạm của mỗi người còn tùy thuộc vào giới, độ tuổi phát triển và công việc. “Ví dụ như là trung bình thường là người trưởng thành nhu cầu chất đạm khoảng 0,7 cho đến 1 gram/ngày/kg cân nặng, tức là một người nặng 50kg, cần khoảng 40 - 50 gram protein/ngày, tương đương khoảng 1 -1,5 lạng thịt/cá/ngày. Bởi vì chúng ta còn nạp protein từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ như trong cơm gạo, các loại ngũ cốc…. Lượng đạm sẽ tăng lên với những người vận động, tập luyện thể thao hoặc những trẻ trong độ tuổi phát triển, điều này giúp bổ sung năng lượng hoạt động, duy trì cơ bắp”- BS Thu nhấn mạnh.
Xây dựng chế độ ăn ngày nóng cần đảm bảo nguyên tắc:
-Ưu tiên cung cấp đủ nước, nếu vận động hay lao động ngoài trời, đổ nhiều mồ hôi sẽ bổ sung nước nhiều hơn bình thường. Để biết mình uống đủ nước chưa, chúng ta nên theo dõi màu nước tiểu, vàng sậm là một dấu hiệu cảnh báo chúng ta uống chưa đủ nước, thêm vào đó, lượng nước tiểu đi vệ sinh trong ngày không được quá ít.
-Bổ sung dinh dưỡng qua các nhóm thực phẩm: tinh bột đường, đạm, chất béo, vitamin và chất khoáng. Tăng cường các loại rau, củ, quả trong mùa hè. Loại quả giàu vitamin C là các loại quả có múi, có nhiều nước như cam, bưởi, quýt, lê.
-Hạn chế thực phẩm chiên, rán, xào, các loại đồ ngọt quá nhiều. Nếu gặp tình trạng tăng cân quá nhanh, mất nước quá nhiều, thậm chí chán nản, mệt mỏi cần đến gặp bác sĩ để điều chỉnh chế độ ăn, tránh thiếu hụt dinh dưỡng.