Trong thời điểm giao mùa hoặc mùa lạnh như cuối năm, số trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp do RSV (virus hợp bào hô hấp) thường tăng cao. Thời gian gần đây, tại các bệnh viện ghi nhận rất nhiều trẻ mắc căn bệnh này, thậm chí nhiều trẻ gặp biến chứng suy hô hấp, phải thở oxy, thở máy.
Chị Phương Lan – mẹ của bé Linh Nhi, 18 tháng tuổi, ở Hà Nội cho biết, mấy hôm trước, sau khi đi học về, bé xuất hiện triệu chứng ho, sổ mũi và sốt cao lên đến 39 độ C. Cho con dùng thuốc hạ sốt nhưng không đáp ứng, chị Phương Lan đưa con đến bệnh viện khám. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé dương tính với RSV. “Cháu mệt mỏi, quấy khóc và sốt dai dẳng. Bác sĩ giải thích RSV gây sốt cao mà phải 4-6 ngày mới cắt sốt được, không có thuốc đặc trị nên chỉ điều trị theo triệu chứng”, chị Phương Lan nói.
Virus hợp bào hô hấp cũng là nguyên nhân khiến bé Bảo Tâm – 17 tháng tuổi – phải nhập viện cấp cứu với biến chứng viêm phế quản, viêm tai giữa và phải thở ô xi. “Mấy hôm trước, cháu sốt cao, em cho uống thuốc hạ sốt thì cháu cũng đáp ứng với thuốc nên em để ở nhà. Nhưng mấy ngày vẫn không dứt sốt. Đến khi em thấy bé thở gấp, khó thở mới vội đưa đi bệnh viện cấp cứu”, chị Hoàng Anh, mẹ của bé Bảo Tâm kể lại.
Theo các bác sĩ, nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính do RSV là bệnh rất thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Khi nhiễm RSV, các bé có nguy cơ gặp biến chứng nặng do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đường thở nhỏ hẹp, dễ tắc nghẽn, ứ đọng đàm nhớt. Hiện nay, không có thuốc đặc trị tình trạng nhiễm RSV ở trẻ. Điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm nhẹ các triệu chứng và hỗ trợ hô hấp. Do đó, phòng bệnh cho trẻ như thế nào là điều mà nhiều bà mẹ quan tâm.
Hiện nay, ở nước ta đã có vaccine phòng virus hợp bào hô hấp (RSV). Gần đây lại xuất hiện một sản phẩm mới là kháng thể đơn dòng ngừa RSV cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Giải thích về sự khác nhau giữa vaccine và kháng thể, TS.BS Lê Thị Thu Hương – từng công tác tại Bệnh viện Nhi TW và Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, vaccine tạo ra miễn dịch chủ động bằng cách đưa vào cơ thể một phần virus hoặc vật chất di truyền của virus, kích thích hệ miễn dịch nhận diện và tạo ra kháng thể phòng bệnh. Còn kháng thể đơn dòng cung cấp miễn dịch thụ động, tức là đưa trực tiếp kháng thể vào bên trong cơ thể, giúp bảo vệ ngay lập tức bằng cách vô hiệu hóa virus trực tiếp trước khi chúng xâm nhập tế bào.
Hiện nay có hai loại vaccine RSV được FDA phê duyệt để phòng ngừa RSV cho người lớn. Trong đó, có một loại được chỉ định cho phụ nữ mang thai ở giai đoạn 32‑36 tuần trong thai kỳ. Khi tiêm vaccine này, kháng thể chống lại RSV từ người mẹ sẽ được truyền sang con và bảo vệ em bé trong những tháng đầu đời. “Vaccine này có thể tiêm cho thai phụ cùng với các vaccine phòng bệnh cúm mùa, uốn ván mà không ảnh hưởng đến hiệu quả hay sự an toàn của các mũi tiêm”, TS.BS Lê Thị Thu Hương cho biết.
Với kháng thể RSV, theo TS.BS Lê Thị Thu Hương, không phải tất cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đều cần tiêm loại kháng thể này. Chỉ những trường hợp trẻ có bệnh nền, có nguy cơ cao như trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh, trẻ sinh non, trẻ có hệ miễn dịch suy yếu mới cần cân nhắc tiêm kháng thể RSV.
RSV là một loại virus có tốc độ lây lan rất nhanh, thông qua giọt bắn và tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi họng người bệnh. Dù đã có vaccine và kháng thể song theo TS.BS Lê Thị Thu Hương, việc thực hiện các biện pháp vệ sinh phòng bệnh cho trẻ là điều mà các bậc cha mẹ không nên bỏ qua.
“Trong khoảng thời gian mà các dịch bệnh về đường hô hấp có xu hướng tăng cao, các bậc cha mẹ nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người đang bị ho, sổ mũi hoặc cảm lạnh, hạn chế cho trẻ đến những nơi đông người như trung tâm thương mại, bệnh viện... Người lớn nên rửa tay sạch sẽ trước khi bế và chăm sóc trẻ bé. Các gia đình có trẻ nhỏ nên lưu ý làm sạch các bề mặt như sàn nhà, bàn, ghế, tay nắm cửa và đồ chơi vì virus có thể bám dính và tồn tại rất lâu ở trên các bề mặt. Đồng thời nên giữ nhà cửa thông thoáng, tránh khói thuốc. Bên cạnh đó, các bà mẹ nên thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ để giúp tăng kháng thể tự nhiên cho bé. Đối với những trẻ dưới 6 tháng tuổi, khi mắc các bệnh về đường hô hấp, các bậc cha mẹ nên chú ý quan sát và phát hiện sớm các dấu hiệu như trẻ thở nhanh, khó thở, bú kém, tím môi để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời nhằm có biện pháp điều trị hiệu quả, tránh nguy cơ xảy ra biến chứng nặng”, TS.BS Lê Thị Thu Hương khuyến cáo./.
