Thời gian vừa qua đã liên tiếp xảy ra 2 vụ tài xế xe khách chạy tuyến Bình Thuận – TP. Hồ Chí Minh khi đang điều khiển phương tiện thì bị co giật rồi tử vong trên buồng lái, nghi do bị đột quỵ, khiến nhiều người lo lắng.
Về việc tài xế bị đột quỵ mới đây, khi phát hiện tài xế có dấu hiệu bất thường về sức khỏe, hành khách trên xe đã khẩn trương gọi điện thoại cấp cứu. Tuy nhiên, do sơ cứu không đúng cách nên đã bỏ qua “giờ vàng”, tài xế đã tử vong ngay sau đó.
Theo chuyên gia y tế, đột quỵ não là một cấp cứu y khoa, thực hiện càng sớm càng có lợi cho người bệnh, giúp hạn chế tỷ lệ tử vong và tàn phế do để lại di chứng suốt đời. Nếu bệnh được phát hiện sớm trong giờ vàng (thời gian từ 3 – 4,5 giờ từ khi bệnh khởi phát), người bệnh sẽ được tiêm thuốc tiêu sợi huyết (rTPA), khả năng hồi phục gần như hoàn toàn. Tuy nhiên, trên thực tế, chỉ có số ít được đưa cấp cứu sớm đến cơ sở y tế.
Vì vậy, khi gặp người có dấu hiệu bị đột quỵ, những người xung quanh cần thực hiện ngay các động tác sơ cứu sau: Cùng với việc gọi cấp cứu 115, cần nhanh chóng kiểm tra xem người bệnh còn đang thở hay không. Nếu không thấy nhịp thở, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo.
Nếu người bệnh cảm thấy khó thở, hãy nới lỏng quần áo, phụ kiện bó sát như cà vạt, khăn cổ, thắt lưng. Nếu bệnh nhân ngừng tim, thực hiện xoa bóp tim ngoài lồng ngực. Dùng khăn tay quấn vào ngón tay trỏ để lấy sạch đờm, dãi trong miệng người bệnh.
Tháo răng giả cho bệnh nhân (nếu có) tránh bị hóc, sặc. Tuyệt đối không đưa bất cứ vật gì vào miệng người bệnh. Bình tĩnh khuyên nhủ và trấn an người bệnh. Đắp chăn giữ ấm cơ thể người bệnh.
Nếu người bệnh có biểu hiện yếu ở tay chân, cần nhờ nhiều người hỗ trợ di chuyển người bệnh. Quan sát để nhận ra bất kỳ sự thay đổi nào ở người bệnh.
Những việc không nên làm khi sơ cứu người bị đột quỵ: Không để bệnh nhân nằm ngửa mà nên nằm nghiêng. Tư thế nằm này giúp đề phòng trường hợp bệnh nhân nôn ói hoặc lưỡi bị tụt xuống họng gây tắc nghẽn đường thở.
Không cho bệnh nhân ăn uống hay sử dụng thuốc. Không dùng kim chích 10 đầu ngón tay hay chân của người bệnh. Không thực hiện cạo gió cho người bệnh. Không nên để bệnh nhân nằm lâu 1 chỗ mà cần khẩn trương đưa đi cấp cứu.
Những biểu hiện đột quỵ có thể dễ nhận biết là: Người bệnh đột ngột thờ ơ với sự việc xung quanh, cảm giác yếu và tê như kiến bò hay như kim châm chích nửa người bên trái hay phải, mắt một bên nhắm không kín kèm méo miệng hoặc chỉ méo miệng riêng lẻ, nói không trôi chảy, đau đầu, choáng váng, nóng bừng mặt sau một đêm mất ngủ hoặc dậy đi vệ sinh…
Điều trị dự phòng đột quỵ hiện nay là điều trị các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tăng mỡ máu, đái tháo đường... Người bệnh cần uống thuốc thường xuyên theo chỉ định bác sĩ.
