Cơn bão số 10 không đổ bộ trực tiếp vào Thủ đô Hà Nội nhưng trận mưa lớn diễn ra trong gần một ngày đã khiến nhiều tuyến đường bị ngập nặng và cho đến thời điểm này, một số nơi nước vẫn còn chưa rút hết. Đến sáng mùng 7/10, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11, Thủ đô Hà Nội tiếp tục hứng chịu những cơn mưa to gây ngập úng diện rộng khiến việc đi lại của người dân gặp nhiều khó khăn.
Nghịch lý là những điểm ngập úng nghiêm trọng và lâu nhất lại xuất hiện trên các tuyến đường mới, trục giao thông chính và nhiều dự án nhà ở, khu đô thị cao cấp vốn được kỳ vọng hiện đại và có hạ tầng thoát nước đồng bộ.
Giải thích về tình trạng này, Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng, nguyên nhân chính là do thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị cho phép lượng mưa 310mm trong 2 ngày nhưng tại thời điểm đó, lượng mưa trong một ngày đã vượt mức cho phép dẫn đến quá tải, nước mưa dồn về các điểm trũng thấp, gây ngập sâu kéo dài.
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên VOV2, TS.KTS Lê Thị Bích Thuận - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng cho rằng, quá trình đô thị hóa với tốc độ chưa từng có trong vài thập niên gần đây đã làm giảm vai trò điều tiết nước của các ao hồ, đồng ruộng, do bị san lấp để giành cho việc xây dựng. Các tuyến phố hiện đại, các dự án quan trọng được quy hoạch tách rời khỏi hệ sinh thái nước của thành phố.
“Khả năng thấm và trữ nước tự nhiên của đất đã bị triệt tiêu bởi lớp nhựa đường, bê tông và gạch lát. Khi đất không còn chỗ thấm, sông và hồ ao bị thu hẹp hoặc san lấp, nước chỉ còn một lối duy nhất là dồn ứ vào cống. Khi cống đầy không đủ khả năng thoát, toàn bộ mặt đường trở thành sông”, TS.KTS Lê Thị Bích Thuận nói.
Thực tế, trong mỗi một đợt mưa lớn, các lực lượng chức năng thường ứng trực từ sớm để hỗ trợ người dân là chính chứ không có giải pháp nào để nước thoát nhanh hơn.
Ngập lụt ở Hà Nội không còn là câu chuyện thiên tai bất khả kháng mà là hậu quả của những lỗ hổng trong quy hoạch và quản trị đô thị. Vì vậy, theo TS.KTS Lê Thị Bích Thuận, đã đến lúc chính quyền thủ đô cần triển khai các giải pháp cấp bách để giải quyết tình trạng ngập lụt hiện nay. Đối với các dự án xây dựng nhà ở, khu đô thị cần có thêm tiêu chí đánh giá mức độ nguy cơ, có quy hoạch hồ chứa hoặc bể nước ngầm, cây xanh…
“Hà Nội cần có giải pháp cấp bách như xây dựng các trạm bơm, hồ điều hòa, kênh dẫn nước và luôn chủ động các trường hợp mưa quá khả năng thiết kế khi biến đổi khí hậu. Cần có biện pháp thẩm thấu nước mưa; xử lý cống, kênh thoát nước mưa qua các hệ thống cống…”.
Bão lũ là vấn đề của thiên nhiên, nhưng trách nhiệm của con người là phải chủ động phòng ngừa, quy hoạch hợp lý và xây dựng cơ sở hạ tầng đủ sức chống chịu, để mỗi cơn mưa, mỗi trận bão không còn trở thành nỗi ám ảnh kéo dài với người dân.
