Hà Myo đưa xẩm đến gần hơn với công chúng

Đến với hát xẩm như một cái duyên

PV: Chào Hà Myo. Cảm ơn Hà đã nhận lời tham gia chương trình "Mỗi tuần một nhân vật" của VOV2 Đài Tiếng nói Việt Nam.

Hà Myo: Xin chào chị Việt Anh và thính giả của chương trình "Mỗi tuần một nhân vật", Đài Tiếng nói Việt Nam.

PV: Hà vốn là một ca sĩ nhạc trẻ nhưng bây giờ, người ta biết đến Hà nhiều hơn với dòng nhạc dân gian, truyền thống là hát xẩm, có người còn gọi Hà là Hà Xẩm nữa. Không biết là cơ duyên nào đưa Hà đến với hát xẩm?

Hà Myo: Cơ duyên được xuất phát từ năm 2020 khi mà Hà tham gia cuộc thi "Giọng hát hay Hà Nội". Tại vòng bán kết, Hà đã hát một bài hơi mang âm hưởng dân gian và rất bất ngờ là khi vào vòng chung kết, Ban tổ chức lại xếp Hà Myo sang dòng dân gian. Lúc đó, Hà đã tìm hiểu rất nhiều làn điệu dân gian của Việt Nam và dừng lại ở xẩm. Chung kết "Giọng hát hay Hà Nội", Hà đã tham gia với ca khúc Xẩm Hà Nội. Bài hát lại may mắn nhận được giải thưởng bài hát về Hà Nội hay nhất của chương trình.

PV: Hà học hát xẩm từ đâu?

Hà Myo: Trước khi đến với chung kết "Giọng hát hay Hà Nội", Hà được NSƯT Trường Bắc - một người anh, một người sếp trong Nhà hát ca múa nhạc Việt Nam - nơi Hà đang công tác giới thiệu đến nghệ sĩ Nguyễn Quang Long. Lần đầu tiên mình gặp anh Long thì anh cũng rất là e ngại. Bởi vì từ bán kết đến chung kết "Giọng hát hay Hà Nội" chỉ diễn ra khoảng tầm 6-7 ngày, anh không biết một cô gái hát nhạc trẻ có thể hát được một bài xẩm trong thời gian rất ngắn đấy không. Hai anh em đã học hát ngoài quán trà đá. Ba buổi học hát ở quán trà đá, Hà đã có thể nắm bắt được tinh thần của xẩm Hà Nội. Có thể nói là người giúp Hà hát được những câu hát đầu tiên trong Xẩm Hà Nội chính là nghệ sĩ Nguyễn Quang Long.

PV: Khi mới chuyển từ dòng nhạc nhẹ sang hát xẩm, Hà Myo có gặp khó khăn gì không? Nhất là khi thời gian tập của Hà chỉ trong vòng 6-7 ngày?

Hà Myo: Ban đầu, Hà cũng không nghĩ mình sẽ hát được đâu vì lúc đấy thời gian ngắn quá, nhưng 3 buổi ngồi quán trà đá với anh Nguyễn Quang Long đã giúp cho Hà rất nhiều cảm xúc. Mỗi thể loại sẽ có cách luyến láy, có khoảng vang rồi cách nhấn nhá riêng. Và em nghĩ đấy là một trong những cái khó khăn nhất đối với em khi mà học hát xẩm vì ban đầu, em hát hơi bị chạy sang chèo một chút. Hơn nữa, em là một người mà bắt chước rất nhanh nên em học các thể loại âm nhạc rất nhanh. Nhưng mà nó đồng nghĩa với việc là em có thể hát giống một ai đó nên ngày đó, khi học hát xẩm, em phải rất tiết chế để không nghe một nghệ sĩ quá nhiều, để lỡ không may mình bị giống người đấy. Em không muốn như thế.

Thành công từ ý tưởng điên rồ

PV: Chị đã xem những MV về xẩm của Hà. Các MV rất là hay, hình ảnh, màu sắc rất rực rỡ, bắt mắt mà âm nhạc cũng rất là bắt tai. Nó vừa truyền thống nhưng lại vừa hiện đại. Những cái tưởng chừng mâu thuẫn với nhau như thế nhưng mà kết hợp với nhau thì lại rất là dễ nghe. Có cả những đoạn đọc rap nữa. Nghe vừa trẻ trung, hiện đại mà vẫn mang những âm hưởng truyền thống. Từ ý tưởng nào mà Hà lại quyết định kết hợp xẩm với rap và nhạc EDM?

Hà Myo: Thực ra khi Hà bắt đầu lựa chọn xẩm để thi cuộc thi "Giọng hát hay Hà Nội", Hà nghĩ mình nên làm cái gì đó đặc biệt một chút, phá cách một chút thôi chứ cũng không nghĩ mình sẽ làm nên điều gì hay làm một sản phẩm âm nhạc gì đâu. Lúc đó, Hà chỉ nghĩ đơn giản mình là một ca sĩ trẻ. Nếu như mình ngồi một chỗ hát xẩm sẽ thật khó để mọi người thấy Hà hát xẩm hay hoặc có thể giành giải thưởng. Bởi vì mình không thể nào so sánh với những người đã mất rất nhiều năm để hát xẩm, khi mà chỉ có thời gian là khoảng 5-6 ngày để tập bài. Lúc đó, mình nghĩ là thế mạnh của mình là biểu diễn vì mình là ca sĩ nhạc trẻ rất nhiều năm rồi. Thế nên Hà đã nghĩ đến việc kết hợp với âm nhạc mới để biểu diễn trên sân khấu và cũng rất là duyên khi Hà đang ngồi nghe xẩm thì ông xã - là anh Thế Phương VBK đang làm nhạc điện tử. Và tự nhiên bằng cách nào đó, những câu hát xẩm của mình lại hòa với những giai điệu mà anh Phương đang làm. Hà bảo anh: "Em kết hợp xẩm với nhạc điện tử được không?" May mắn là anh Phương lại thấy đó là một ý tưởng hơi điên rồ nhưng cũng rất phá cách và cũng là một thử thách cho anh Phương. Thế là Hà và anh Phương đã bắt tay vào với ý tưởng điên rồ này.

PV: Đúng là một ý tưởng điên rồ vì trước Hà chưa có ai kết hợp xẩm với rap và nhạc hiện đại EDM như thế cả.

Khi nhận lời làm bài hát Xẩm Hà Nội cho bà xã Hà Myo, nhà sản xuất âm nhạc Thế Phương VBK đã gặp nhiều khó khăn: "Khi Phương nhận lời sản xuất sản phẩm Xẩm Hà Nội của Hà thì trong đầu cũng mông lung, chưa biết thế nào. Đây là thử thách với Phương bởi khoảng thời gian trước, Phương có tổ chức 1 số buổi livestream kết hợp nhạc cụ dân tộc với nhạc điện tử thì các bạn kêu ầm trời. Thế nên khi nhận lời mình rất mông lung, chưa dám chắc chắn. Khó khăn thứ nhất là kết hợp bị vênh nhau giữa mình với người chơi nhạc cụ. Mình phải làm nền trước rồi nhạc cụ chơi lên trên nên rất khó. Khó khăn thứ hai là phải có nhạc trong khoảng thời gian rất ngắn, 6-7 ngày. Lúc đó, vợ chồng mình phải sửa gần 40 lần cho bản Xẩm Hà Nội."

Dù vậy, với sự tìm tòi, cố gắng, Thế Phương và Hà Myo đã tạo ra một phong cách hát xẩm mới. Việc kết hợp xẩm, rap và nhạc điện tử EDM là “sự liều” mang tính quyết định để dò xem cuộc se duyên đó thực chất đúng hay sai, có bị kệch cỡm không, có ra được chất xẩm không. Kết quả là sự kết hợp truyền thống và hiện đại đã tạo nên một bản nhạc hết sức độc đáo, vừa dí dỏm, hóm hỉnh đậm chất xẩm dân gian của đường phố Việt Nam và tiết tấu rộn ràng của Rap và nền nhạc EDM đầy chất lửa cuồng nhiệt. MV được ghi hình ở nhiều địa điểm nổi bật gắn liền với Hà Nội như khu vực Hồ Gươm với các hình ảnh từ cụm di tích Tượng đài Vua Lê và đình Nam Hương, đền Ngọc Sơn, nóc tòa nhà Bưu điện Hà Nội, đường Phan Đình Phùng... Với tạo hình ấn tượng và gam màu ấn tượng vừa rực rỡ vừa huyền bí và sự chuyển động liên tục của phần hình ảnh theo từng câu nhạc, tiết nhạc đã tạo nên sự đan quyện giữa âm nhạc và hình ảnh cho MV Xẩm Hà Nội.

Sự liều lĩnh của hai vợ chồng đã mang lại thành công tốt đẹp, cũng như giúp Hà Myo nhận ra con đường âm nhạc của mình. Thế Phương VBK chia sẻ: "Phương bảo rất nhiều là em tìm 1 sản phẩm để đầu tư nhưng Hà không dám, tức là tự bản thân Hà cũng cảm giác chưa tìm được thứ thuộc về mình, định vị bản thân. Đến khi Hà thử bài Xẩm Hà Nội, làm xong sản phẩm audio, mọi người bảo về làm MV là Hà làm MV luôn. Nghĩa là Hà không có một tí đắn đo nào trong khi rất nhiều năm, Hà loay hoay, rất muốn làm sản phẩm nhưng không có sản phẩm ưng ý hoặc là chưa tìm được con người của mình nên chưa muốn làm sản phẩm. Đến sản phẩm Xẩm Hà Nội thì nó giống như: "À, đây rồi!".

Sản phẩm âm nhạc đầu tay về xẩm của Hà Myo đã được khán giả chào đón:

- Nghe xẩm kết hợp với nhạc hiện đại rất lạ tai nhưng thực sự rất hay và cuốn.

-Mình biết các bài xẩm của Hà Myo vì con mình hay bật và còn hát theo, nhún nhảy theo nữa. Âm nhạc hay mà MV rất trẻ trung, màu sắc nổi bật nhưng vẫn có nét truyền thống trong đấy.

Nghệ sỹ Văn Ty một trong những người khởi xướng thành lập Trung tâm Phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam (thuộc Hội Nhạc sĩ Việt Nam) với mong muốn bảo tồn âm nhạc dân tộc trong đời sống đương đại chia sẻ rằng mới đầu ông cũng rất lo không biết sự kết hợp giữa âm nhạc truyền thống dân tộc với Rap, EDM sẽ thế nào. Nhưng khi xem MV của Hà, ông thấy rất mừng vì sự kết hợp không hề bị kệch cỡm mà thậm chí rất phù hợp: "Cái đó là tốt, là thành công. Mình hoan nghênh, ủng hộ những người dám nghĩ dám làm."

PV: Có thể thấy là sự “phá cách” của Hà Myo và Thế Phương VBK khi kết hợp âm nhạc truyền thống với âm nhạc hiện đại đã nhận được những phản hồi tích cực của công chúng và chuyên gia. Những phản hồi tích cực như vậy là động lực lớn để Hà quyết tâm cày xới, để tạo cho mình một phong cách hát xẩm mới, phải không?

Hà Myo: Vâng. Sau khi Xẩm Hà Nội ra mắt và nhận được những phản hồi tích cực từ khán giả thì em đã thừa thắng xông lên, cho ra mắt thêm 4 sản phẩm âm nhạc nữa: Xẩm Xuân xanh, Xẩm Xuân chúc phúc, Xẩm Bốn mùa hoa Hà Nội và MV Son. Hà rất cố gắng khi ra mắt MV Xẩm Hà Nội cũng như các MV sau này, là vẫn giữ cái hồn cốt, cái cốt lõi, những giai điệu chính của xẩm, chỉ là cố gắng làm sao mà kết hợp xẩm với các giai điệu tươi trẻ để có thể mang xẩm đến gần hơn với khán giả trẻ.

PV: Thế nhưng không phải ai cũng đánh giá cao sự kết hợp giữa âm nhạc truyền thống với hiện đại. Có một số người nói rằng việc kết hợp này không hợp lý, làm mất nét truyền thống của xẩm. Người thì cho rằng những MV xẩm của Hà chỉ là dùng nhạc điện tử, vũ đạo, cảnh quay để thu hút người xem, rằng đó là một món thập cẩm, chứ không phải xẩm truyền thống. Hà thấy sao khi đọc những bình luận này?

Hà Myo: Thực sự là trước khi ra mắt MV này, Hà đã chuẩn bị sẵn cho mình một tinh thần thép là phải đối mặt với những phản ứng tiêu cực rồi. Bởi vì khi mình làm mới điều gì đó thì đương nhiên sẽ có những phản ứng trái chiều. Nhưng thực sự là với một nghệ sĩ thì sự phá cách, tìm tòi bản thân, mong muốn vượt qua giới hạn bản thân, Hà nghĩ đấy là điều cần thiết. Và chúng ta phải hoàn toàn chấp nhận việc là chúng ta làm mới thì sẽ có những ý kiến trái chiều như vậy. Hà sẽ lấy ý kiến đó để rút kinh nghiệm cho những sản phẩm sau mình hoàn thiện hơn, để có thể chiều lòng được những khán giả khó tính như vậy.

PV: Tuy là vẫn có những ý kiến trái chiều nhưng không thể phủ nhận là việc mà Hà đang làm - tức là làm mới hát xẩm bằng cách kết hợp với những âm nhạc hiện đại đã góp phần đưa hát xẩm đến gần công chúng hơn, nhất là công chúng trẻ tuổi. Và đấy cũng là một cách để bảo tồn nghệ thuật hát xẩm.

Hà Myo: Thực ra ban đầu khi mà đến với xẩm thì mình cũng chỉ nghĩ đơn giản là muốn vượt qua giới hạn của bản thân mình thôi, nhưng mà sau khi đọc rất nhiều những bình luận của khán giả trẻ đặc biệt rất, rất nhiều bạn trẻ đã bình luận là nhờ có chị em mới biết được đến xẩm, hay nhờ có Xẩm Hà Nội mới thấy Hà Nội đẹp như thế, hoặc có những bạn mà xa quê ở nước ngoài khi nghe Xẩm Hà Nội thì cũng đều nói là cảm thấy nhớ quê, nhớ những giai điệu xẩm... khiến cho Hà cảm thấy rất tự hào, hãnh diện và thấy việc mình làm mới một loại hình âm nhạc không chỉ đơn giản là vượt qua giới hạn bản thân nữa, mà nó có những ý nghĩa lớn lao hơn rất nhiều. Từ đó, Hà đã đặt cho mình một mục tiêu là sẽ cố gắng làm sao để mang nhiều nhất các thể loại âm nhạc dân gian của Việt Nam đến với khán giả. Và Hà bắt tay đầu tiên với xẩm và có thể nói là cũng đã có một chút thành công nho nhỏ. Hà cũng hy vọng là trong những sản phẩm tiếp theo của Hà - với sự kết hợp giữa âm nhạc truyền thống và hiện đại thì sẽ giúp cho khán giả biết đến nhiều hơn môn nghệ thuật này.

Mong muốn lan tỏa âm nhạc dân gian

PV: Không biết là khi chuyển từ nhạc trẻ sang nhạc truyền thống thì Hà có gặp khó khăn gì trong quá trình đi diễn hay là trong cuộc sống không?

Hà Myo: Hà là ca sĩ nhạc trẻ rất nhiều năm, có thể là cat-xe của mình không được cao nhưng mà rất nhiều chương trình cần nhạc trẻ. Nhưng với xẩm thì thực sự là không phải chương trình nào cũng cần đến. Mọi người cũng hay hỏi Hà là đã đủ tiền MV chưa? Hay là đã lấy lại được vốn chưa? Nhưng phải thú thật với mọi người là không bao giờ đủ lại được. Tất cả những gì mà Hà đã tích cóp từ trước đến giờ, mình cũng cho hết vào MV. Có lẽ rằng cái lợi lớn nhất của mình là được lan tỏa những giá trị của bản thân mình, những nét đẹp văn hóa của dân tộc mình đến nhiều hơn với khán giả của mình và nhận được nhiều tình cảm của khán giả.

PV: Không chỉ hát xẩm, chị thấy Hà còn có những sản phẩm âm nhạc khác kết hợp giữa âm nhạc truyền thống như dân ca với âm nhạc hiện đại. Những sản phẩm âm nhạc truyền thống kết hợp với hiện đại thì đấy có phải là hướng đi của Hà trong việc phát triển âm nhạc của mình hay không?

Hà Myo: Hà mong muốn có thể lan tỏa nhiều nhất các loại hình âm nhạc dân gian của Việt Nam đến với khán giả cả nước. Hà thấy thứ tạo nên sự khác biệt của chúng ta chính là con người Việt Nam, là văn hóa của Việt Nam. Chính vì thế, Hà rất hy vọng có thể phần nào đó giúp cho khán giả cả nước nói chung và đặc biệt là khán giả trẻ nói riêng, dành nhiều hơn tình yêu với những điều mang tính dân tộc của Việt Nam, trong đó có những làn điệu, những dòng nhạc, thể loại âm nhạc dân gian của Việt Nam. Hà hy vọng là qua những sản phẩm âm nhạc kết hợp đó của mình thì khán giả sẽ dành thời gian để tìm hiểu về các loại hình âm nhạc dân gian của Việt Nam và phát triển để không bị mai một theo thời gian.

PV: Được biết Hà vừa ra MV mới kết hợp giữa âm nhạc hiện đại, rap và dân ca Nam Trung Bộ.

Hà Myo: Gần đây nhất thì Hà có chuyến công tác rất ý nghĩa, rất đặc biệt đến với Trường Sa thân yêu của chúng ta và khi trở về, Hà đã cùng với ê kíp của mình (tiếp tục với anh Thế Phương VBK) ra mắt sản phẩm âm nhạc với tựa đề Ký sự Trường Sa. Với Ký sự Trường Sa, Hà đã có kết hợp giữa âm nhạc hiện đại và rap cùng với dân ca Nam Trung Bộ. Qua ca khúc này, Hà có thể phần nào đó giúp cho khán giả cả nước - những người chưa có cơ hội, chưa có may mắn đến Trường Sa biết Trường Sa đẹp như thế nào và chiến sỹ ở đây đã vất vả để canh giữ cho Tổ quốc ra sao. Và cũng qua đây thì sẽ giúp khán giả cả nước biết đến dân ca Nam Trung bộ và đặc biệt, Hà nghĩ là sau khi xem MV này, khán giả cả nước sẽ dành tình yêu cho Tổ quốc nhiều hơn, giống như chính bản thân Hà và những người trong ê kíp của mình.

PV: Ký sự Trường Sa thực sự là một bài hát rất hay và ý nghĩa. Một sự kết hợp hoàn hảo của dòng nhạc hiện đại và nhạc dân ca. Đem những âm nhạc truyền thống nhưng lại có một chút phá cách đến với người nghe. Chị thật sự rất mong muốn Hà ra thêm nhiều sản phẩm âm nhạc như thế nữa để phục vụ cho công chúng.

Hà Myo: Trong tương lai thì Hà Myo và anh Thế Phương VBK có khá nhiều những dự án và hy vọng là mọi thứ sẽ đều suôn sẻ, để Hà cũng như ekip của mình có thể gửi tới khán giả những sản phẩm âm nhạc chất lượng. Đặc biệt là sẽ có thể mang được những nét đẹp văn hóa truyền thống của Việt Nam đến với khán giả cả nước. Cuối năm nay, nếu như không có gì thay đổi thì sẽ có một sản phẩm âm nhạc rất tâm huyết của Hà Myo và anh Thế Phương VBK. Hy vọng là với sản phẩm tiếp theo, khán giả sẽ tiếp tục ủng hộ Hà và ê kíp của mình và giúp cho Hà có những động lực để tiếp tục cống hiến nhiều hơn cho nghệ thuật nước nhà. Hy vọng âm nhạc truyền thống của Việt Nam sẽ được thể hiện nhiều hơn trên các sân khấu quốc tế. Hà rất mong muốn một ngày nào đó mình có thể đứng trên sân khấu quốc tế và nhìn thấy bạn bè quốc tế nhún nhảy, hát theo những làn điệu dân ca mà chỉ có Việt Nam mình mới có.

PV: Cảm ơn Hà Myo đã tham gia chương trình và chúc cho những dự định trong tương lai của em sẽ thành công tốt đẹp.

Hà Myo: Cảm ơn chị Việt Anh rất nhiều và chúc cho những khán, thính giả đang nghe chương trình có những giây phút thư giãn, thoải mái cùng với Hà Myo./.

Mời quý vị và các bạn nghe toàn bộ chương trình Mỗi tuần một nhân vật với khách mời Hà Myo tại đây: