Nhằm tăng cường hợp tác và trao đổi văn hóa giữa Việt Nam và Pháp cũng như chia sẻ những kinh nghiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, Quỹ Đoàn kết các Dự án Đổi mới (FSPI) do Bộ Ngoại giao Pháp tài trợ, cùng Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam thực hiện dự án “Chia sẻ và gìn giữ di sản Việt Nam”. Được triển khai trong hai năm (từ năm 2022-2024), dự án đã đạt nhiều kết quả khả quan trong hợp tác trao đổi, chuyển giao kinh nghiệm chuyên môn từ Pháp nhằm phát huy các giá trị di sản của Việt Nam.
Dự án “Chia sẻ và gìn giữ Di sản Việt Nam” được thực hiện qua 3 hợp phần. Hợp phần 1, phát triển các ngành nghề đào tạo thuộc lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản tại Việt Nam. Hợp phần 2, bồi dưỡng nâng cao năng lực các cán bộ bảo tàng Việt Nam. Hợp phần 3 là triển khai 3 dự án thí điểm ở 3 địa điểm tại Việt Nam. Dự án trị giá khoảng 600.000 Euro (tương đương hơn 16 tỷ đồng), và hơn 200 cán bộ công tác tại 20 đơn vị khác nhau của Việt Nam được thụ hưởng.
Ông Olivier Brochet, Đại sứ Pháp tại Việt Nam cho biết, đây là một dự án rất quan trọng, được hình thành sau chuyến thăm chính thức nước Pháp của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính vào tháng 11/2021. Dự án này tiếp nối những hợp tác giữa Pháp và Việt Nam, đồng thời tạo tiền đề mở ra những dự án hợp tác mới ngay trong năm 2025. “Dự án được triển khai đã cho thấy kết quả tổng thể rất khả quan ở nhiều khía cạnh. Hàng trăm cán bộ chuyên môn cao tham gia vào chương trình đào tạo này để tăng cường năng lực của họ trong phát huy di sản, như quảng bá tốt các sản phẩm di sản, đón tiếp khách tốt hơn. Trong 2 năm qua, khoảng 20 đơn vị đối tác ở Pháp và Việt Nam đã làm việc, hợp tác chặt chẽ với nhau. Hiện nay chúng ta đã gặt hái được nhiều thành quả, các bên tham gia rất hài lòng về kết quả hợp tác trong dự án, mở ra những triển vọng hợp tác mới trong một lĩnh vực hết sức quan trọng đó là phát huy di sản của Việt Nam” - Ông Olivier Brochet, Đại sứ Pháp tại Việt Nam bày tỏ.
Một trong những nội dung của dự án là phát triển các ngành nghề đào tạo thuộc lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản tại Việt Nam, bao gồm bảo quản bộ sưu tập, xây dựng nội dung trưng bày, thiết kế không gian trưng bày, truyền đạt nội dung và đón tiếp công chúng.
Hợp phần 2 của dự án là bồi dưỡng nâng cao năng lực các cán bộ bảo tàng Việt Nam bao gồm 12 khóa tập huấn, với sự tham gia của hơn 100 cán bộ bảo tàng thuộc 20 đơn vị tham gia của Hà Nội, TP.HCM, Ninh Bình, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, Quảng Nam... Hai chuyến thực địa tại Pháp, triển khai vào tháng 11/2022 và tháng 6/2023 đã tăng cường kết nối và chia sẻ kinh nghiệm giữa các cán bộ bảo tàng Việt Nam với các đồng nghiệp Pháp, mở ra những bước tiến lớn trong hợp tác về di sản văn hóa.
Là một trong những người trực tiếp tham gia thực địa tại Pháp và triển khai các hoạt động tại Việt Nam, bà Nguyễn Thị Thắm, Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ cho rằng, dự án đã giúp cho cán bộ của các bảo tàng tham gia dự án thay đổi cách tiếp cận khi xây dựng nội dung trưng bày và giáo dục truyền thông, tạo ra những định hướng mới và mở rộng các hoạt động nhằm tăng cường sức hút của bảo tàng, đặc biệt là với giới trẻ.
Hợp phần 3 của dự án bao gồm 3 dự án thí điểm được thực hiện tại 3 địa điểm ở Việt Nam. Trong đó ở khu vực phía Bắc dự án được triển khai tại Ninh Bình bao gồm việc cải tạo Trung tâm Du khách của Vườn Quốc gia Cúc Phương - Vườn Quốc gia đầu tiên của Việt Nam. Khu vực miền Trung, tại Quảng Nam là hỗ trợ biên soạn nội dung trưng bày của Trung tâm Giáo dục và Truyền thông Môi trường của Khu Bảo tồn Biển Cù Lao Chàm. Khu vực phía Nam, tại TP.HCM bao gồm việc thiết kế và sản xuất công cụ truyền đạt nội dung bằng âm thanh mang tên “Chiếc hộp kể chuyện”.
Nhận định những kết quả tích cực thông qua dự án cải tạo, ông Đỗ Hồng Hải, Phó Giám đốc Trung tâm giáo dục môi trường và dịch vụ Vườn Quốc gia Cúc Phương cho biết, sau 2 năm nỗ lực, trách nhiệm, phối hợp nhịp nhàng giữa các bên, đến nay Trung tâm du khách Cúc Phương đã hoàn thành và đã đưa vào vận hành phục vụ công chúng. Với hiệu ứng âm thanh, ánh sáng hiện đại kết hợp với các yếu tố văn hóa bản địa, thông tin lập địa; thông điệp nhân văn… nơi đây đã là địa chỉ lựa chọn hàng đầu của những công chúng yêu chuộng thiên nhiên, là điểm đến tin cậy của du khách có trách nhiệm môi trường. Trong 6 tháng đầu năm 2024, Cúc Phương có khoảng trên 77.500 lượt khách, đa số du khách đã vào Trung tâm du khách đê tìm hiểu kỹ hơn, họ rất thích thú về những hình ảnh mô hình cũng như cách mà người Pháp trình bày.
Sau 2 năm triển khai, dự án “Chia sẻ và gìn giữ di sản Việt Nam” đã cho thấy kết quả tổng thể rất khả quan. Từ quy trình lên ý tưởng đến việc triển khai, các dự án cải tạo, hỗ trợ thiết kế đã từng bước thay đổi cách tiếp cận khi xây dựng nội dung trưng bày, tạo ra những định hướng mới, mở rộng nhiều hoạt động hấp dẫn tăng cường sức hút của bảo tàng và các khu bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam. Không chỉ đáp ứng mục tiêu phát huy giá trị chuyên môn trong lĩnh vực bảo tồn, bảo tàng, dự án còn tạo nên mối liên hệ sâu sắc giữa các cơ quan văn hóa, di sản Việt Nam cũng như với các đối tác Pháp, tạo nên sự tiếp nối những hợp tác giữa Pháp và Việt Nam.
Mời nghe nội dung bài viết tại đây:
