Tại phiên họp Chính Phủ thường kỳ mới nhất, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã đề xuất việc miễn học phí cho học sinh bậc học THCS. Đây là một đề nghị “thấu tình đạt lý” đã được Bộ trưởng nghiên cứu, lắng nghe, khảo sát, so sánh, đối chiếu trên nhiều bình diện trong điều kiện kinh tế xã hội nước ta với các quốc gia khác trên thế giới.

Việc miễn học phí không phải là chuyện gì đặc biệt. Theo thống kê trên trang NationMaster (Úc) thì đã có 171 quốc gia thực hiện việc miễn học phí cho học sinh ở một số bậc học từ tiểu học đến THCS và THPT. Theo bảng thống kê này thì Việt Nam chúng ta xếp thứ 165/171 quốc gia thực hiện việc miễn học phí cho học sinh.

Nhiều năm nay, những học sinh nghèo có mơ ước du học thường chủ động học tiếng Đức và tìm cách phỏng vấn vào các trường ĐH của Đức vì một lý do dễ hiểu: Nếu bạn có đủ năng lực và đạt yêu cầu về ngôn ngữ bạn sẽ có cơ hội học đại học ở một quốc gia có nền giáo dục rất tốt mà lại không phải đóng học phí. Đó là một ví dụ minh chứng cho chính sách giáo dục của một quốc gia như nước Đức.

Trong điều kiện của nước ta, Chính phủ đã quyết định miễn học phí cho học sinh bậc tiểu học. Cách đây vài năm, thành phố Hồ Chí Minh cũng đã đề xuất việc miễn học phí cho học sinh bậc THCS. Còn ở các tỉnh, thành khác do điều kiện kinh tế còn khó khăn nên học sinh bậc THCS vẫn phải đóng học phí.

Miễn học phí cho học sinh bậc học THCS là việc nên làm, nếu không nói là cần làm. Bởi muốn phổ cập giáo dục, muốn nâng cao dân trí cho người dân rất cần phải bắt đầu từ việc tạo cho họ phông kiến thức cơ bản, mà giáo dục phổ thông (từ lớp 1 đến lớp 9) là căn cốt giúp người học có được kiến thức nền, từ đó, trong những điều kiện cho phép, hình thành nhân cách đạo đức và có thể phát triển năng lực ở bậc cao hơn.

Ngân sách nhà nước sẽ phải chi một khoản lớn bù đắp cho các hoạt động giáo dục nếu chúng ta không thu học phí ở bậc học THCS. Tuy nhiên, thiết nghĩ, cái chúng ta được sẽ lớn hơn rất rất nhiều. Bởi một chính sách hợp lòng dân sẽ khích lệ việc học tập, lao động cũng như góp phần hoàn thiện nhân cách cho cả một thế hệ tương lai của đất nước.

Chủ trương nào, đề xuất nào cũng sẽ gây tranh cãi. Việc Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất với Chính phủ miễn học phí cho học sinh bậc học THCS là điều cần nhận được sự đồng thuận và sớm được thực thi ngay trong năm học 2022-2023 này. Dịch bệnh Covid-19 đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế toàn cầu trong đó có Việt Nam chúng ta, và trong đó có gia đình chúng ta, những đứa trẻ của chúng ta… Bởi vậy, một chính sách đúng càng trở nên có ý nghĩa và giá trị khi nó được thực hiện đúng thời điểm.