Sáng tạo trẻ 2025 - Sự bứt phá toàn diện trong nghiên cứu khoa học của sinh viên
PGS.TS Huỳnh Đăng Chính - Phó Giám đốc ĐH Bách Khoa Hà Nội cho biết từ một sân chơi khoa học cho sinh viên Bách khoa, cuộc thi "Sáng tạo trẻ Bách khoa Hà Nội" đã trở thành một sân chơi trí tuệ, tài năng của sinh viên cả nước.
Đặc biệt năm 2025 này, cuộc thi đã có một sự bứt phá nhờ sự vào cuộc của rất nhiều bên liên quan: sinh viên, nhà trường, doanh nghiệp, đặc biệt từ khi có Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển số quốc gia, cuộc thi cũng được hỗ trợ nhiều mặt.
Sáng tạo trẻ 2025 có hơn 1.000 sinh viên tham gia với 113 đội thi của 35 trường ĐH ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Ban giám khảo đã lựa chọn ra 33 ý tưởng tốt nhất để lập đề án và cuối cùng chọn ra 6 đề án chất lượng cao vào vòng chung kết.
Điều đáng nói là tất cả các dự án đều xuất phát từ nhu cầu của thực tiễn và sản phẩm nghiên cứu có sự đồng hành của doanh nghiệp. Điểm đột phá nữa là trong tất cả các sản phẩm vào vòng chung khảo đều được áp dụng những công nghệ mới nhất ở trên thế giới, ví dụ như là AI, Blockchain, big data hoặc những model mới cho sản phẩm. Không những ý tưởng tốt mà sản phẩm cũng được thiết kế gọn hơn, đẹp hơn. Điều đặc biệt là tính dụng của sản phẩm từ cuộc thi đã đi vào cuộc sống giúp sinh viên thành lập được công ty start-up và nhận được những đơn đặt hàng từ các công ty, PGS.TS Huỳnh Đăng Chính chia sẻ.
Các ý tưởng nghiên cứu xuất phát từ nhu cầu thực tiễn
Không chỉ sinh viên ĐH Bách Khoa Hà Nội, các nhóm nghiên cứu có sự góp mặt của sinh viên nhiều trường ĐH khác, các thành viên gặp nhau trong môi trường học tập, sinh hoạt tập thể và cùng có đam mê, khát vọng nghiên cứu. Nguyễn Nhất Dũng sinh viên Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, ĐH Bách khoa Hà Nội, trưởng nhóm Parkwave chia sẻ: từ hiện trạng đô thị Việt Nam ngày càng chật hẹp và phương tiện giao thông ngày càng tăng lên, cả nhóm nảy ra ý tưởng cần phải có một giải pháp thông minh hơn cho việc đỗ xe và để góp phần kiến tạo một đô thị thông minh.
Từ sản phẩm sơ khai, trong 1 năm tìm tòi nghiên cứu, khảo sát các phần mềm cạnh tranh, nhóm của Dũng đã phát triển sản phẩm có bộ data với 16.000 dữ liệu. Với rất nhiều giả thiết từ trải nghiệm thực tế với sự tham gia của cộng đồng, sản phẩm của nhóm ngày càng hoàn thiện. Không chỉ tìm chỗ đỗ xe thông minh, với phần mềm do nhóm sản xuất người dùng có thể đặt chỗ và thanh toán phí nhanh chóng. Ngoài ra sản phẩm còn có thể giúp quản lý và tối ưu doanh thu nên có ưu thế cạnh tranh vượt trội. Tuy nhiên theo các thành viên trong nhóm, cả nhóm sẽ tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện sản phẩm, đăng ký bản quyền để có thể cung cấp cho thị trường để có doanh thu sớm nhất.
Hoàng Hà Hải Anh sinh viên năm cuối của ĐH Ngoại Thương và nhóm bạn ở ĐH Bách Khoa, ĐH Kinh tế quốc dân lựa chọn đề tài Tìm giải pháp tối ưu cho các bạn trẻ có nhu cầu kiếm tìm thông tin về các trường ĐH, CĐ để đi dụ học. Sản phẩm có tên gọi " Leaply ". Quá trình bản thân và các bạn bè tìm kiếm thông tin du học với lượng thông tin ít, thiếu tính chính xác từ các trang của các công ty tư vấn du học khiến các em tốn thời gian và kinh phí đã khiến nhóm này ra ý tưởng xây dựng phát triển Leaply. Qua nhiều vòng thi, sản phẩm của nhóm đã được chọn vào chung kết.
Phan Anh, sinh viên trường CNTT và truyền thông ĐH Bách khoa Hà Nội với vai trò là lập trình viên cho biết: Trong team, em sẽ là đóng vai trò là người tìm ra giải pháp tối ưu để giải quyết vấn đề, kết nối công nghệ với vấn đề thực tế để các thành viên còn lại tiếp tục phát triển mô hình kinh doanh. Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin, phần mềm Leaply còn gợi ý ý tưởng giúp bạn thí sinh viết bài luận có tính cá nhân hóa cao - việc quan trọng để có thể hoàn thiện bộ sơ du học.
Ước mơ đưa Leaply đến với thế giới và kết nối với các trường ĐH, các tổ chức giáo dục là dự định của cả nhóm nghiên cứu mong muốn là có thể phát triển sản phẩm đưa ra thị trường để có thể tạo nên một hệ sinh thái minh bạch cho thí sinh và để đạt được điều này, nhóm nghiên cứu mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ đồng hành của nhiều tổ chức.
Nghị quyết 57/BCT về phát triển khoa công nghệ và tập trung những ngành khoa công nghệ mũi nhọn để đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới đặt kỳ vọng vào những bạn trẻ sáng tạo, có hoài bão và quyết tâm đương đầu với thử thách. Làm thế nào để thực hiện thành công nghị quyết 57? Câu hỏi được chính những bạn trẻ trả lời bằng những ý tưởng sáng tạo, tinh thần vượt khó và quyết tâm về đích trở thành nhân lực chất lượng cao đưa đất nước vươn mình.
Với những thành viên của các nhóm nghiên cứu sáng tạo, nhận thức về quá trình toàn cầu hóa, việc áp dụng công nghệ vào hầu hết các hoạt động sản xuất kinh doanh, may mắn là những người trẻ được tiếp xúc nhiều với công nghệ và cũng đã có những sự những sự hỗ trợ từ nhà trường và các tổ chức khác cùng với chính sách của nhà nước, các em mong muốn qua những chương trình sáng tạo đổi mới, qua những chương trình ươm mầm các em có thể đem sản phẩm của mình phục vụ cộng đồng một cách hiệu quả.
Dễ dàng nhận thấy những đề tài, sản phẩm lọt vào vòng chung kết cuộc thi "Sáng tạo trẻ 2025" đều mang tính ứng dụng cao. Nếu như năm 2024 đề tài hệ thống kéo sợi tơ sen hay robot phục vụ người bệnh gây dấu ấn với ban giám khảo thì năm nay sản phẩm quy trình ứng dụng AI để nuôi tằm của nhóm thí sinh ĐH Bách khoa Hà Nội và đặc biệt thiết bị hỗ trợ theo dõi quá trình phục hồi chi dưới bệnh nhân sau đột quỵ (hệ thống Retrack) là một bước tiến vượt bậc trong nghiên cứu của sinh viên .
Nguyên nhân khiến nhóm chọn ý tưởng này xuất phát từ thực tế cuộc sống, khi Việt Nam hàng năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ, trong đó khoảng 80% phải gánh chịu di chứng vận động, đặc biệt là liệt chân, cần hỗ trợ phục hồi trong dài hạn. Từ việc thiếu nhân lực có chuyên môn, dựa trên một số thông tin sẵn có, nhóm đã chế tạo ra thiết bị hỗ trợ phục hồi sau đột quỵ với nền tảng số hóa từ cảm biến, trí tuệ nhân tạo đến lưu trữ dữ liệu và bệnh án điện tử.
Hệ thống Retrack với các cảm biến, thiết bị sẽ được gắn trên người bệnh, dữ liệu thu được sẽ được đưa về hộp xử lý trung tâm với sự hỗ trợ của AI. Tại đây, dữ liệu được đồng bộ theo thời gian thực, thuật toán phân tích vận động đánh giá chất lượng động tác, hỗ trợ chấm điểm theo thang chuẩn quốc tế.
Từ những thông số đo đạc trên đây, bác sĩ có thể theo dõi các chỉ số, sự tiến triển của bệnh nhân hàng ngày, hỗ trợ và đánh giá, ghi chép thông tin buổi tập. Bệnh nhân có thể tập tại nhà, theo dõi được tiến độ phục hồi, giảm số buổi tái khám không cần thiết. Ở giai đoạn đầu, hệ thống của nhóm đã được khảo sát, kiểm chứng và thử nghiệm tại một số bệnh viện. Nhóm cũng nhận tài trợ và cam kết đồng hành từ một quỹ đầu tư, cam kết đồng hành của Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội. Đặc biệt, nhóm đã có bài báo khoa học đăng tải tại hội nghị quốc tế ICHST 2025 tổ chức tại Đà Nẵng.
Tính năng và hiệu quả của thiết bị này đã đưa nhóm sinh viên gồm: Hoàng Quốc Trưởng, Phan Quốc Chiến, Chu Đắc Vinh Quang, Nguyễn Nam Thành và Bùi Thị Khánh Linh giành giải Nhất cuộc thi Sáng tạo trẻ 2025.
Trong thời gian tới, nhóm sẽ ổn định lại hệ thống điện và phần vỏ cơ khí bằng vật liệu thân thiện hơn, để có thể đưa sản phẩm vào bệnh viện. Bên cạnh đó tiếp tục tham gia các cuộc thi khác.
Cuộc thi Sáng tạo trẻ năm 2025 thu hút sinh viên từ hơn 35 trường đại học trên cả nước tham gia, hơn 100 đề án gửi về. Chung kết cuộc thi là những sản phẩm chất lượng đã và đang có khả năng thị trường hóa. Điều ấy cho thấy nghị quyết 57 đã thay đổi cả tư duy, cách hành động của các cơ sở giáo dục trong đó có sinh viên.
PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó giám đốc ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết: Các quy định, quy chế của các khoa, ngành đã hỗ trợ nhiều hơn cho sinh viên tham gia các đề tài nghiên cứu. Các đồ án tốt nghiệp của sinh viên cũng gắn với doanh nghiệp, các hoạt động sáng tạo gắn với các kỳ thực tập và các chủ trương, chính sách của nhà nước, của thành phố. Ngay cả phần điểm rèn luyện, đánh giá sinh viên hiện nay là cũng lấy trọng tâm đánh giá năng lực nghiên cứu, sáng tạo của sinh viên.
Những chính sách của nhà nước đang tác động đến các giảng viên trong trường rồi quay trở lại tác động trực tiếp đến sinh viên. Như vậy là những tác động tích cực để các em trở thành những kỹ sư tài năng xuất sắc, đặc biệt lực lượng sau đại học là vô cùng quan trọng để giúp cho Nghị quyết 57 thành công./.
