Bảo đảm an sinh xã hội cho người cao tuổi

Việt Nam đang bước vào thời kỳ già hóa dân số. Vậy hệ thống an sinh xã hội của chúng ta hiện nay đã đáp ứng được nhu cầu người cao tuổi, đảm bảo người cao tuổi thực sự được tiếp cận với những chính sách nhân văn mới của Đảng, Nhà nước? Trả lời câu hỏi này, ông Nguyễn Xuân Lập, Trưởng Ban Chăm sóc Hội Người cao tuổi Việt Nam cho biết, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7 tới. Và theo quy định giảm tuổi hưởng trợ cấp hưu trí thì cả nước sẽ có khoảng 1,5 triệu người trong độ tuổi từ đủ 75 đến 80 tuổi thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Đây thực sự là điểm ưu việt của Luật mới, giúp mở rộng lưới an sinh, nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Xuân Lập, nhìn nhận thực tế, mức hưởng lương hưu hoặc trợ cấp xã hội của người cao tuổi thường thấp và không đủ để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cơ bản, nhất là trong bối cảnh chi phí y tế và sinh hoạt ngày càng tăng. Điều này đòi hỏi Nhà nước cần phải tiếp tục cải thiện hơn nữa các chế độ an sinh xã hội cho người cao tuổi. Thực tế hiện nay, việc người cao tuổi tiếp cận các chính sách hiện hành còn gặp khó khăn, trở ngại như: tiếp cận dịch vụ y tế, dịch vụ về xã hội về mặt kỹ thuật, đặc biệt là các dịch vụ về văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao càng khó khăn hơn. Ví dụ 1 người muốn thay thuỷ tinh thể mà là người đồng bào dân tộc miền núi thì rất khó khăn...Vì bệnh viện lão khoa chỉ có ở những bệnh viện đa khoa cấp tỉnh, cấp Trung ương chứ cấp huyện, vùng sâu, vùng xa chưa có dịch vụ đa khoa chuyên sâu dành riêng cho người cao tuổi.

Ông hy vọng, tới đây các dịch vụ liên quan đến chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi ngày càng được mở rộng và phổ biến nhiều hơn đến đồng bào vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, bảo đảm an sinh xã hội cho người cao tuổi không chỉ là vấn đề chi tiêu ngân sách nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe, hưu trí, trợ cấp... mà còn phải có những chính sách để hỗ trợ người cao tuổi sinh kế, tạo môi trường thuận lợi để người cao tuổi tiếp tục được đóng góp, cống hiến cho gia đình, xã hội. Đó là quyền lợi và cũng là nhu cầu hoàn toàn chính đáng của rất nhiều người cao tuổi hiện nay.

Ông Nguyễn Xuân Lập cũng nhấn mạnh, đã đến lúc chúng ta cần phải tăng cường hơn nữa trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, cá nhân, các tổ chức chính trị - xã hội trong việc bảo đảm an sinh xã hội cho người cao tuổi. Hiện nay Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam đã đề nghị và được Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định 379 - người cao tuổi tham gia chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm. Đây là dấu mốc đánh giá người cao tuổi tới đây sẽ tham gia vào thị trường lao động. Nếu không quy định cụ thể để người cao tuổi tham gia làm những lĩnh vực gì, lao động để có ích cho chính bản thân người cao tuổi.

Ông Nguyễn Xuân Lập ví dụ, Nhật Bản còn lao động đến tận 72 tuổi, các quốc gia khác lao động đến 67 tuổi. Như vậy, lao động là cách để người cao tuổi có thêm thu nhập, giải quyết những vấn đề riêng của mình không phụ thuộc vào con cháu, không phụ thuộc vào gia đình mà cũng không phụ thuộc vào xã hội.

Trong bối cảnh dân số Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa nhanh chóng, việc đảm bảo một hệ thống an sinh xã hội vững mạnh cho người cao tuổi trở thành yêu cầu cấp thiết, từ việc cải thiện dịch vụ y tế, hỗ trợ nhà ở, cho đến phát triển các chương trình văn hóa, xã hội nói chung. Đó không chỉ là nghĩa vụ của Nhà nước mà còn là trách nhiệm của cả cộng đồng, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.