Chính sách hỗ trợ người dân vùng thiên tai khôi phục chăn nuôi, sản xuất an toàn

Mời nghe cuộc trao đổi giữa phóng viên VOV2 với ông Đường Công Hoàn, Phó Trưởng phòng Khoa học công nghệ và môi trường, Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường:

Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến tháng 10/2025, thiệt hại do mưa lũ của ngành chăn nuôi là gần 37 nghìn con gia súc, hơn 3 triệu con gia cầm bị cuốn trôi, nhiều công trình, chuồng trại, thức ăn chăn nuôi bị mưa lũ, ngập lụt gây hư hỏng.

Thời gian qua, Cục Chăn nuôi và Thú y đã triển khai nắm bắt tình hình thiệt hại sau thiên tai cũng như tập trung hướng dẫn, hỗ trợ người dân tái đàn, sản xuất an toàn, phòng tránh dịch bệnh:

- Theo dõi cập nhật tình hình diễn biến thời tiết khí hậu theo mùa có văn bản chỉ đạo kịp thời.

- Trước mùa mưa bão có văn bản gửi các địa phương về “ Chủ động phòng chống thiên tai, dịch bệnh xảy ra”.

- Ban hành hướng dẫn kỹ thuật “Phòng chống trước, khắc phục, khôi phục vật nuôi”.

- Cử các đoàn công tác đi đến các địa phương bị ảnh hưởng về thiên tai: Chỉ đạo trực tiếp, kiểm tra công tác phòng chống thiên tai, kiến nghị địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật.

- Thông tin tuyên truyền chủ trương chính sách của đảng và nhà nước về hỗ trợ khắc phục thiên tai.

- Chỉ đạo các chi cục chăn nuôi thú y vùng, Chi cục chăn nuôi thú y tỉnh bám sát tình hình thực tế. Phối hợp với các ban nghành địa phương nắm bắt tình hình diễn biến thời tiết, thiệt hại báo cáo về bộ NN&MT thông qua Cục Chăn nuôi và thú y để Cục báo cáo Bộ có phương án xử lý kịp thời.

- Hướng dẫn tuyên truyền Nghị định số 09/2025/NĐ-CP ngày 10/01/2025 của Chính phủ về chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch hại thực vật.

Theo ông Đường Công Hoàn, Phó Trưởng phòng Khoa học công nghệ môi trường, Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thời gian qua việc triển khai chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất, chăn nuôi vùng bị thiên tai còn tồn tại nhiều khó khăn.

- Thiên tai bất thường, diễn biến khó lường. Chăn nuôi nước ta với gần 7 triệu hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Công tác kê khai số lượng vật nuôi của từng hộ chăn nuôi đã triển khai nhưng thực tế còn gặp nhiều khó khăn do kê khai tự nguyện không bắt buộc.Vì vậy khi thiên tai xảy ra việc thống kê đánh giá thiệt hại mất nhiều thời gian, công sức và phải đảm công khai tránh hiện tượng trục lợi chính sách.

- Khi lũ lụt xảy ra việc thống kê, xác nhận vật nuôi bị thiệt hại còn nhiều khó khăn. Thường lũ lụt sau 10 ngày trở đi mới có được số liệu do (nhu cầu thực tế lo đầu tiên là con người, tài sản sản khác nhà cửa điện, đường…trước.

Chính vì vậy để việc hỗ trợ, phân bổ nguồn lực đảm bảo kịp thời, đúng đối tượng, Cục Chăn nuôi và Thú ý đã thực hiện 4 tại chỗ:

- Chỉ huy tại chỗ: Sự phối hợp vào cuộc các cấp chính quyền quan trọng nhất là lược lượng địa phương cơ sỏ thôn xóm, xã phường quản lý trực tiếp.

- Lực lượng tại chỗ: Con người tại địa phương nắm bắt rõ tình hình thiệt hại và đối tượng bị thiệt hại và xác minh được thiệt hại;

- Phương tiện, vật tư tại chỗ: Phương tiện đảm bảo cung cấp đến đối tượng bị thiệt hại (xe máy, gùi khi giao thông bị chia cắt) Sử dụng nguồn lực địa phương, phát huy tính đoàn kết người không bị thiệt hại giúp đỡ người bị thiệt hại…con giống, thức ăn, vật tư …

- Hậu cần tại chỗ: Chủ động nguồn lực như Thức ăn, thuốc sát trùng, vác xin, thuốc thú y tại chỗ.

Trong thời gian tới, để giúp các vùng thường xuyên chịu thiên tai tăng khả năng chống chịu và sản xuất bền vững hơn, về phía Chính phủ, cần tăng cường đầu tư cho phòng, chống thiên tai, trong đó ưu tiên đầu tư cho ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến vào công tác dự báo;

- Tăng cường hợp tác quốc tế trong tất cả loại hình thiên tai phổ biến của Việt Nam để thu hút sự đầu tư, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế để nước ta thực hiện tốt việc thích ứng và giảm nhẹ đối với biến đổi khí hậu;

- Hoãn nợ, giảm lãi xuất cho vay, cho vay mới để tái sản xuất ổn định sản xuất.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần tập trung chỉ đạo triển khai đồng bộ các biện pháp để khắc phục hậu quả, khôi phục sản xuất nông nghiệp tại các địa phương bị ảnh hưởng, thiệt hại do bão, mưa lũ, sạt lở đất vừa qua; chủ động rà soát lại kế hoạch sản xuất, cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi, tổ chức sản xuất theo hướng linh hoạt, hiệu quả, thuận thiên, thích ứng với biến đổi khí hậu, chủ động phòng, chống thiên tai, nhất là đảm bảo chuỗi cung ứng giống cây trồng, vật nuôi khắc phục hậu quả bão, lũ.

- Rà soát lại kế hoạch, phương án sản xuất nông nghiệp, xem xét đẩy mạnh sản xuất tại các địa phương không bị ảnh hưởng đợt bão, lũ vừa qua để chủ động điều tiết, bảo đảm đủ nguồn cung lương thực, thực phẩm trong thời gian tới, nhất là dịp cuối năm.

- Rà soát, tổng hợp, kịp thời phối hợp với các Bộ, cơ quan hỗ trợ vật tư, hóa chất xử lý môi trường, giống vật nuôi để người dân khôi phục sản xuất.

- Phối hợp với UBND các tỉnh thống kê đầy đủ số lượng gia súc, gia cầm bị thiệt hại và thực hiện hỗ trợ kịp thời cho người sản xuất theo Nghị định số 9/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch hại thực vật.

Đối với các địa phương, cần tuyên truyền phổ biến văn bản về quy định pháp luật về thiên tai, thường xuyên cập nhật diễn biến tình hình thời tiết khí hậu, thủy văn; dự báo, cảnh báo sớm cho cơ sở chăn nuôi có phương án phòng từ sớm, từ xa.

- Xác định mức độ thiệt hại theo quy mô chăn nuôi, loại hình sản xuất tập trung ưu tiên cho sửa chữa chuồng trại, xử lý môi trường, chuẩn bị con giống, thức ăn. Nếu đủ điều kiện an toàn mới cho tái đàn sản xuất;

- Kịp thời áp dụng chính sách, nguồn vốn sẵn có của địa phương tổ chức hỗ trợ nhanh nhất, công khai, minh bạch. Ưu tiên cho hộ gia đình: hộ nghèo, cận nghèo, hộ chính sách, gia đình có công vơi cách mạng;

- Tổ chức, cá nhân chăn nuôi trong vùng không bị thiệt hại do thiên tai tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh chú trọng đến chăn nuôi an toàn sinh học. Tăng đàn đảm bảo không gây thiếu hụt thực phẩm trong dịp tết Nguyên đán.

Theo đó, Nghị định 09/2025/NĐ-CP được ban hành ngày 10/01/2025 và có hiệu lực thi hành từ ngày 25/02/2025 quy định về chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch hại thực vật:

Điều 3: Nguyên tắc hỗ trợ:

1. Nhà nước hỗ trợ một phần chi phí giống cây trồng, lâm nghiệp, vật nuôi, thủy sản, sản xuất muối hoặc một phần chi phí sản xuất ban đầu (không phải đền bù thiệt hại).

2. Thực hiện hỗ trợ kịp thời, trực tiếp bằng tiền hoặc bằng giống cây, con, hiện vật. Giống cây, con, hiện vật hỗ trợ phải đảm bảo chất lượng, phù hợp với điều kiện sinh thái và thực tế của địa phương.

3. Việc hỗ trợ phải công khai, minh bạch, đúng mức và đúng đối tượng.

4. Trường hợp có nhiều chính sách hỗ trợ cùng một nội dung, cùng một thời điểm, cơ sở sản xuất được nhận hỗ trợ một chính sách cao nhất.

Điều 10: Trách nhiệm của các đối tượng thụ hưởng từ ngân sách nhà nước:

1. Cung cấp đầy đủ thông tin, số liệu bị thiệt hại do thiên tai, dịch hại thực vật theo yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền.

2. Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực về thông tin, số liệu thiệt hại.

a) Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã thành lập Tổ kiểm tra phối hợp với cơ sở sản xuất tiến hành thống kê, đánh giá mức độ thiệt hại báo cáo Ủy ban nhân dân cấp xã để giải quyết.

Tổ kiểm tra bao gồm đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã, đại diện một số tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương, đại diện thôn, tổ dân phố. Trường hợp cần thiết, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định mời đại diện Ủy ban nhân dân cấp huyện tham gia Tổ kiểm tra. Tổ kiểm tra thực hiện phối hợp với cơ sở sản xuất tổ chức thống kê, đánh giá mức độ thiệt hại, nhu cầu hỗ trợ cụ thể báo cáo Ủy ban nhân dân cấp xã.

Ngoài ra, Cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các kênh truyền thông để phổ biến, hướng dẫn, hỗ trợ bà con chăn nuôi trong quá trình xử lý xác động vật, khử trùng chuồng trại sau mưa lũ và các biện pháp phòng bệnh đối với vật nuôi sau khi tái đàn;

Tham mưu xuất cấp hóa chất khử trùng để hỗ trợ các tỉnh bị thiệt hại nặng do mưa lũ để xử lý môi trường, tiêu diệt mầm bệnh. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan thú y địa phương tăng cường hướng dẫn các biện pháp pháp phòng, chống dịch bệnh động vật trong mùa mưa bão.

Huy động các nguồn lực xã hội hóa: Cung cấp các địa chỉ cơ sở sản xuất con giống đảm bảo chất lượng cho các tổ chức hỗ trợ mua con giống chuyển giao đến tận tay người bị thiệt hại./.