Nghe bài viết tại đây:
Ngày 3/4/2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 48/NQ-CP phê duyệt Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Nghị quyết nêu rõ mục tiêu đến năm 2030, tài nguyên biển và hải đảo được khai thác hợp lý, sử dụng hiệu quả, công bằng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng an ninh, đối ngoại và hợp tác quốc tế; ô nhiễm môi trường biển được ngăn ngừa, kiểm soát, giảm thiểu đáng kể; đa dạng sinh học biển, ven biển và hải đảo được bảo vệ, duy trì và phục hồi; các giá trị di sản thiên nhiên, di sản văn hóa biển được bảo tồn và phát huy; tác động của thiên tai được hạn chế thấp nhất có thể, chủ động ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu và nước biển dâng, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển.
Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết về “Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, nhằm cụ thể hóa việc thực hiện các chủ trương của Đảng về phát triển bền vững kinh tế biển; tạo cơ chế, thể chế pháp lý thuận lợi để khai thác, sử dụng hiệu quả, công bằng tài nguyên biển trên cơ sở kết hợp hài hòa giữa lợi ích kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường, bảo đảm phát triển kinh tế biển xanh, đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển; đồng thời, góp phần tăng cường quốc phòng, an ninh trên các vùng đất ven biển, quần đảo, các đảo, đá, bãi cạn, bãi ngầm và một số đối tượng địa lý khác trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam.
PGS.TS Vũ Thanh Ca, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu biển và hải đảo, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (nay là Cục Biển và Hải đảo Việt Nam) cho rằng,đây là những điểm đột phá của Nghị quyết 48.
"Nếu thực hiện được chúng ta sẽ phát triển bền vững hay nói cách khác là phát triển kinh tế biển xanh", chuyên gia Vũ Thanh Ca cho biết tiềm năng kinh tế biển xanh của chúng ta là rất lớn. "Trong khai thác thủy sản, theo tính toán của Viện kinh tế Thủy sản, khả năng khai thác của Việt Nam khoảng 2,9 triệu tấn thủy sản/ năm. Về hệ sinh thái, đa dạng sinh học chúng ta cũng đang nỗ lực bảo vệ”.
Phát triển kinh tế biển xanh phải dựa trên nguyên tắc “khai thác đi đôi với bảo tồn”. Nghị quyết một lần nữa nêu rõ quan điểm về phát triển bền vững, không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế biển và nhấn mạnh: phát triển kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học, các hệ sinh thái biển.
PGS.TS Nguyễn Chu Hồi – Phó Chủ tịch thường trực Hội Thủy sản Việt Nam cho rằng, để phát triển kinh tế xanh và bền vững, cần xác định rõ khi triển khai khai thác phải chú ý tới lợi ích liên ngành và giảm thiểu xung đột trong quá trình khai thác sử dụng một vùng biển.
"Phát triển bền vững kinh tế biển chúng ta phải duy trì được nguồn vốn tự nhiên để phát triển kinh tế xanh, phải bảo tồn được thiên nhiên biển trong đó có các khu bảo tồn, những đảo đẹp phải bảo vệ môi trường", theo ông Hồi môi trường ngày càng trở thành chỉ tiêu quan trọng trong kinh tế. Vì vậy, cần ưu tiên trong các lĩnh vực kinh tế mang tính chất tái tạo và xanh như năng lượng tái tạo, sắp tới phát triển dược liệu biển.
Đảm bảo tốt công tác quy hoạch và triển khai thực hiện kinh tế biển xanh bền vững là giải pháp quan trọng để kinh tế biển nước ta đạt được những mục tiêu đề ra trong quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng cần tập trung đầu tư một số lĩnh vực ngành nghề mới trong kinh tế biển; phát triển sản xuất, nâng cao đời sống cho bà con ở vùng hải đảo là hết sức quan trọng.
“Trong quá trình làm chúng tôi thấy khó khăn nhất là tính liên kết giữa đảo và đất liền, nếu không có sẽ khó phát triển kinh tế", Tiến sĩ Lê Xuân Sinh – Viện Tài nguyên và Môi trường biển, chia sẻ. Theo ông, cần tăng cường tính liên kết lên bằng cách đưa những phương tiện giao thông chạy nhanh, liên tục, giúp giao thông thuận lợi giữa đất liền và đảo. Bên cạnh đó, hạ tầng ở đảo cần đầu tư, tìm ra những mô hình nhà lắp ghép thuận lợi, dễ làm. Tập huấn cho người dân, các cấp chính quyền, hướng dẫn tận tay ngành nghề mong muốn.
Khai thác hợp lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên biển và hải đảo nhằm mục đích để đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh trên nền tảng tăng trưởng xanh, đa dạng sinh học biển được bảo tồn, môi trường biển và các hải đảo trong lành, xã hội hài hòa với thiên nhiên. Đó là tầm nhìn quan trọng kết hợp với hành động đúng đắn để chúng ta từng bước trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển./.
