Hôm nay (27/11), Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí. Đánh giá cao dự thảo, tuy nhiên, các đại biểu cho rằng còn nhiều điểm cần hoàn thiện để khi ban hành, luật đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Đề xuất tăng nặng hình phạt với hành vi hợp thức hóa sự lãng phí
Theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí gồm 06 chương và 36 điều, dự kiến bao quát đầy đủ các lĩnh vực cần phòng, chống lãng phí, như: tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; tổ chức bộ máy và quản lý, sử dụng lao động trong khu vực nhà nước; hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân...
Thảo luận tại hội trường Quốc hội, đa số các đại biểu cho rằng cần thiết ban hành Luật để kịp thời lấp “lỗ hổng” về thể chế, xử lý tình trạng phân bổ nguồn lực dàn trải, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu và thúc đẩy văn hóa tiết kiệm trong hệ thống chính trị cũng như toàn xã hội.
Theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, Đoàn thành phố Hồ Chí Minh, để khi ban hành, Luật phát huy hiệu quả trong thực hành tiết kiệm và phòng, chống lãng phí, ban soạn thảo cần xem xét, viết lại cho rõ nội dung quy định về nhóm hành vi gây lãng phí.
“Dự thảo chưa đề cập rõ hành vi không sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ và các đề án chuyển đổi số được đầu tư từ ngân sách. Tôi đề nghị bổ sung nhóm hành vi này để tăng hiệu lực giám sát và hạn chế tình trạng đầu tư bị bỏ quên”, ông Hùng kiến nghị.
Ngoài ra, ông Hùng cho rằng quy tại Điều 32 chưa nêu rõ hình thức xử lý khi người đứng đầu cố tình phê duyệt dự án, nhiệm vụ vượt định mức, tiêu chuẩn, chế độ để hợp thức hóa lãng phí.
“Đây là khe hở lớn vì nhiều sai phạm được ngụy trang bằng quy trình đúng. Tôi đề nghị bổ sung nguyên tắc mọi sự phê duyệt trái quy định gây lãng phí đều phải xem xét trách nhiệm ở mức tăng nặng”, ông Hùng đề xuất.
Cần cơ chế khuyến khích người dân tố cáo hành vi lãng phí
Đại biểu Tô Thị Bích Châu, Đoàn thành phố Hồ Chí Minh cho rằng Dự thảo quy định chưa thật rõ ràng, chi tiết về việc công khai tiết kiệm, chống lãng phí.
Theo bà, để khuyến khích người dân tham gia giám sát, cung cấp thông tin về việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, dự thảo cần bổ sung quy định về cơ quan đầu mối tiếp nhận, xử lý thông tin; cơ chế ẩn danh cho người cung cấp thông tin và trách nhiệm phản hồi kết quả xử lý.
“Quy định về công khai tiết kiệm, chống lãng phí hiện còn chung chung. Tôi đề nghị bổ sung thời hạn và hình thức công khai bắt buộc trên cổng thông tin điện tử của cơ quan Nhà nước, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu. Việc công khai phải được chuẩn hóa bằng biểu mẫu định kỳ, bảo đảm dễ tiếp cận để người dân giám sát, hạn chế tình trạng công khai mang tính hình thức”, bà Châu kiến nghị.
Ngăn ngừa hành vi thổi phồng sự lãng phí
Khoản 5 Điều 7 của dự thảo quy định về các hành vi nghiêm cấm trong xử lý thông tin và bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí. Đại biểu Tô Văn Tám, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, quy định như trong dự thảo chưa thật đầy đủ, còn thiếu quy định cấm đối với chính người đấu tranh chống lãng phí.
“Cần bổ sung quy định cấm các hành vi, như cung cấp thông tin sai sự thật, bịa đặt hoặc thổi phồng thông tin về lãng phí; xúi giục, kích động, ép buộc người khác cung cấp thông tin sai lệch”, ông Tám kiến nghị.
Theo đại biểu Tô Văn Tám, nếu bổ sung nội dung về các hành vi cấm với người đấu tranh chống lãng phí sẽ vừa đảm bảo tôn trọng quyền của công dân trong đấu tranh chống lãng phí, vừa ngăn chặn được các hành vi lạm dụng quyền này để gây tác động tiêu cực cho cộng đồng, xã hội.
Về băn khoăn và kiến nghị của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết ban soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện dự án luật, trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp này.
