Luật sư Nguyễn Thị Phương Anh trao đổi về một số vấn đề pháp lý cần lưu ý khi ly hôn:
Theo số liệu trong cuộc Điều tra giữa kỳ dân số và nhà ở năm 2024, được Cục Thống kê công bố đầu năm 2025, Việt Nam có 2,9% dân số ở thành thị đã ly hôn, phổ biến nhất trong nhóm 40-49 tuổi. Cả nước có khoảng gần 2 triệu 226 nghìn người ly hôn hoặc ly thân, trong đó hơn 963 nghìn nam và gần 1 triệu 263 nghìn nữ. Dân số thành thị có tỉ lệ ly hôn cao hơn nông thôn.
Tính theo vùng, vùng Đông Nam Bộ là nơi có tỉ lệ ly hôn hoặc ly thân cao nhất cao nhất với gần 560 nghìn người. Tiếp đến là Đồng bằng sông Cửu Long với hơn 522 nghìn người.Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
Luật sư Nguyễn Thị Phương Anh, Cty Luật TNHH A và H, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: Theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Trong trường hợp một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ thì cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
Để bảo vệ quyền của phụ nữ và trẻ em, Luật Hôn nhân và gia đình quy định chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Khoản 4, 5 Điều 2 Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao nhấn mạnh: Vợ đang có thai, sinh con thì chồng không có quyền yêu cầu ly hôn mà không phân biệt có thai, sinh con với ai. Vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, chồng cũng không có quyền yêu cầu ly hôn (không phân biệt con đẻ, con nuôi). Tuy nhiên, nếu vợ là người yêu cầu xin ly hôn thì pháp luật không hạn chế quyền này của người vợ cho dù đang mang thai hay đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi - luật sư Nguyễn Thị Phương Anh lưu ý.
Để được Tòa án chấp thuận cho ly hôn, trường hợp thuận tình ly hôn phải đáp ứng hai điều kiện như sau:
- Hai bên thật sự tự nguyện ly hôn.
- Hai bên đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con.
Trong trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên (đơn phương ly hôn), Tòa án chỉ ra phán quyết chấp thuận yêu cầu ly hôn khi đáp ứng các điều kiện sau:
- Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình
- Khi một người vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài;
- Vợ hoặc chồng bị Tòa án tuyên bố mất tích;
- Khi một người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do người còn lại gây nên./.
