Hành trình hiện thực hóa ước mơ
Trong nhiều năm, TS.BS Tạ Đăng Quang - Giảng viên Khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Y Hà Nội đã ấp ủ mong ước mở các lớp y học cộng đồng, nhằm cung cấp kiến thức cơ bản, thiết yếu cho người dân, bởi kiến thức đúng là chìa khóa để xây dựng 1 cộng đồng khỏe mạnh bền vững.
Năm 2022, khi được bầu làm bí thư Đoàn thanh niên Trường Đại học Y Hà Nội, BS Tạ Đăng Quang đã mạnh dạn đề xuất ý tưởng triển khai các lớp y học cộng đồng và coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của Đoàn thanh niên. Thế nhưng triển khai như thế nào, đối tượng học viên là ai, cần chuyển tải nội dung gì cho cộng đồng, hay kinh phí mở lớp như thế nào... Rất nhiều khó khăn đặt ra đối với BS Quang và đoàn thanh niên.
"Để triển khai được một lớp y học cộng đồng đầu tiên khá là khó khăn vì nó chưa có một mô hình cụ thể nào. Lúc đầu trong quá trình tìm hiểu và tham khảo các vấn đề cần thiết trong xã hội hiện nay mình thấy vấn đề sơ cấp cứu là thiết yếu vì nó đòi hỏi độ nhanh và chính xác vì nếu sơ cứu không đúng thì có thể mang những hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh. Sau đó mình có gặp thầy trưỏng bộ môn cấp cứu để xin ý kiến thầy" - BS Tạ Đăng Quang chia sẻ ý tưởng về lớp học đầu tiên.
Song hành với việc hoàn thiện các thủ tục cấp phép cho lớp học, BS Quang cùng ban chấp hành Đoàn trường đã viết dự án xin tài trợ kinh phí từ Trung tâm Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội. Rất may, đã nhận được sự đồng thuận của Trung tâm Đại sứ quán Hoa Kỳ và lớp y học cộng đồng đầu tiên đã được mở.
"Lớp đầu tiên triển khai tại Trung tâm Đại sứ quán Hoa Kỳ và Trường Đại học Y Hà Nội, mỗi lớp khoảng 20 học viên. Các thầy cô bộ môn Hồi sức cấp cứu dạy về sự cần thiết của sơ cấp cứu, kỹ năng ép tim, hô hấp nhân tạo..." - BS Quang chia sẻ.
Lan tỏa kiến thức chăm sóc sức khỏe tới cộng đồng
Trong 2 năm qua, BS Quang cùng Đoàn Thanh niên Trường Đại học Y Hà Nội đã tổ chức hơn 20 lớp y học cộng đồng với nhiều nội dung phong phú và các nhóm đối tượng đa dạng. Trong đó, các lớp sơ cấp cứu hướng đến các thầy cô và học sinh tại các trường dân tộc nội trú, lớp chăm sóc răng miệng trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số, lớp thực hành dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, lớp chăm sóc sức khỏe sinh sản cho đối tượng là người tàn tật...
Đặc biệt năm 2024, khi vấn đề trầm cảm, tự sát trong học sinh ngày càng gia tăng và trở hành mối quan tâm của toàn xã hội, BS Đăng Quang đã cùng Đoàn thanh niên trường Đại học Y HN tổ chức các lớp y học cộng đồng chia sẻ về “Sức khỏe tâm thần học đường” cho các thầy cô và phụ huynh học sinh cấp 1, cấp 2 trên địa bàn thành phố Hà Nội. Lớp học này đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình không chỉ các thầy cô giáo mà cả các bậc phụ huynh.
Chị Trần Hồng Nhung ở Tây Hồ, Hà Nội chia sẻ, 2 con chị đều đang học cấp 2, có những thời điểm, chị không hiểu được lý do vì sao con gái lớn luôn chống đối và phản ứng gay gắt trước mỗi điều chị nói, còn cậu con trai 12 tuổi thì luôn cho rằng “mình là người vô tích sự” và không muốn đi học. Và mọi sự bức bối về con được sáng tỏ sau khi chị tham gia lớp y học cộng đồng.
“Khi con lên cấp 2 cháu bướng hơn rất nhiều, không hiểu sao con lại vậy nên mình không xử trí kịp thời. Thế nhưng sau khi tham gia khóa học thì mình hiểu là cái tuổi đấy nó như vậy, các cháu chưa thể kiểm soát được hết cảm xúc của mình, mình cần đồng hành với con chứ không thể bắt con phải thế này thế kia… Sau khi học hỏi kinh nghiệm từ các bác sỹ mình cũng về áp dụng với con và con đã vượt qua được giai đoạn khủng hoảng đó…” - chị Trần Hồng Nhung chia sẻ với PV VOV2.
10 lớp học về “Sức khỏe tâm thần học đường” đã được triển khai trong năm 2024. Điều này giúp lan tỏa thông tin rộng rãi trong cộng đồng. Không chỉ nhà trường, gia đình mà toàn xã hội sẽ có nhận thức đúng về sức khỏe tâm thần học đường, giúp trẻ em phát triển một cách khỏe mạnh.
Bên cạnh đó, BS Quang đã có sáng kiến kết hợp mở các lớp y học cộng đồng cùng hoạt động khám chữa bệnh tình nguyện cho bà con ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc khó khăn, nhờ vậy phạm vi của lớp học được nhân rộng lên nhiều lần.
Tháng 11 vừa qua, BS Quang cùng Đoàn thanh niên Trường Đại học Y HN đã đến 2 xã khó khăn Thạch Lâm và Thạch Tượng thuộc vùng 135 của huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Mường.
Qua 2 buổi khám và cấp thuốc miễn phí cho bà con, đã có gần 300 người dân được khám sàng lọc, đo huyết áp, siêu âm ổ bụng, siêu âm tuyến giáp... Qua đó đã phát hiện nhiều bệnh nhân bị tăng huyết áp và đái tháo đường. 3 trường hợp qua siêu âm phát hiện có u gan, u hỗn hợp tiền liệt tuyến; u giáp nghi ngờ ung thư. Gần 10 trường hợp phát hiện các bệnh lý: giãn đài bể thận, u nang buồng trứng, xơ gan, gan nhiễm mỡ, viêm phần phụ, sỏi thận.
BS Quang cho biết, hoạt động khám và cấp phát thuốc miễn phí cho người dân nơi đây giúp sàng lọc, phát hiện một số bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, từ đó các bác sỹ sẽ tư vấn, hướng dẫn điều trị hoặc chuyển gửi người bệnh lên các tuyến trên. Bên cạnh đó, còn lồng ghép với hoạt động truyền thông giáo dục sức khoẻ cho người dân biết cách thực hành dinh dưỡng hợp lý, đặc biệt với những bệnh nhân phát hiện mắc bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường.
Vì một Việt Nam khỏe mạnh bền vững
"Mơ ước lớn nhất của mình là có thể tổ chức các lớp học ngày càng đa dạng và tổ chức trên toàn quốc. Mô hình này, mình đã chia sẻ với các bạn ở khối trường đào tạo sức khỏe cũng như các bệnh viện và Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam. Cũng hi vọng mỗi một điểm trường, mỗi một bệnh viện sẽ là 1 đơn vị triển khai các lớp y học công động thì như vậy sẽ có nhiều người dân được tiếp cận hơn" - BS Tạ Đăng Quang chia sẻ về mong muốn của mình.
Để tiếp tục nhân rộng mô hình lớp y học cộng đồng rộng khắp trên cả nước, BS Quang cùng Đoàn Thanh niên Trường Đại học Y Hà Nội đã lên kế hoạch mở rộng các nhóm đối tượng trong cộng đồng như các lớp tập huấn về bệnh tim mạch và đột quỵ cho người cao tuổi, hay các lớp tật khúc xạ cho học sinh, sinh viên, lớp chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên...
BS Quang cho biết, hình thức đào tạo của các lớp học cũng sẽ đa dạng hơn, mở dần các lớp online để có thể tiếp cận tới cộng đồng được xa hơn và nhiều hơn: "Sắp tới chúng tôi sẽ phối hợp với các bạn tỉnh đoàn Tuyên Quang mở các lớp về di truyền vì ở đó còn tình trạng hôn nhân cận huyết. Thông qua lớp y học cộng đồng để giáo dục và truyền thông cho các bạn trẻ chuẩn bị kết hôn có thêm kiến thức hướng tới thế hệ con cháu tương lai khỏe mạnh".
Góp nhặt từng cộng đồng nhỏ khỏe mạnh sẽ tạo nên một cộng đồng lớn khỏe mạnh. Mong ước giản đơn ấy của BS Tạ Đăng Quang đang dần lan tỏa và phát triển, để mỗi người dân được trang bị kiến thức đúng về chăm sóc sức khỏe, từ đó tạo nên một cộng đồng Việt Nam khỏe mạnh bền vững.
Nghe chương trình tại đây:
