Tháng 3 năm 2025, bé Khoàng Phương Mai,10 tuổi dân tộc Hà Nhì ở tỉnh Điện Biên nhập viện trong tình trạng có khối u ở xương đùi bên trái, kích thước hơn 10cm, lan xuống ống tủy quá nửa thân xương, không đi lại được. Sau khi tiếp nhận, các bác sĩ đã cho bé đi làm xét nghiệm, chụp chiếu và sinh thiết khối u, kết luận bé bị ung thư xương giai đoạn 2B.
BSCKII Hoàng Tuấn Anh – Trưởng khoa Ngoại cơ xương khớp, BV K cho biết: ung thư xương là bệnh có tốc độ phát triển và di căn nhanh. Trước đây, để bảo tồn tính mạng cho bệnh nhân, bác sĩ thường chỉ định phẫu thuật cắt cụt chi. Từ năm 2018, BV K đã thực hiện kỹ thuật bảo tồn chi cho bệnh nhân bằng phương pháp thay khớp gối nhân tạo, vừa giúp bệnh nhân bảo toàn tính mạng, vừa giữ được chi cho bệnh nhân bị ung thư xương. Song điểm khác biệt ở phương pháp điều trị cho bệnh nhi 10 tuổi này là các bác sĩ có thể điều chỉnh khớp gối tăng trưởng theo sự phát triển chiều cao qua năm tháng cho bé.
“Về kỹ thuật thay khớp gối nhân tạo, chúng tôi đã tiến hành gần 100 ca. Các bệnh nhân ung thư xương xảy ra chủ yếu ở lứa tuổi 13-16, trước đây thay khớp gối là những khớp gối cố định và không có khả năng kéo dài, đối với cháu 10 tuổi chưa đến tuổi dậy thì tương lai cháu còn phát triển chiều dài, độ dài của xương đùi có thể tăng lên 6-7cm nữa. Phương pháp này có thể điều chỉnh theo độ dài xương của cháu” – BS Hoàng Tuấn Anh cho biết.
Tuy nhiên, trước khi thực hiện kỹ thuật thay khớp gối tăng trưởng, bé Mai sẽ phải trải qua đợt hóa chất để thu gọn khối u và tiêu diệt các di căn xung quanh. Sau đó các bác sĩ kiểm tra kết quả sau hóa chất trên cộng hưởng từ, từ đó mới xác định được tình trạng xâm lấn phần mềm tủy xương của khối u để có kích thước khớp gối chính xác. Mỗi một công đoạn thực hiện như ngày truyền hóa chất, ngày kiểm tra và phẫu thuật đều phải được tính toán kỹ lưỡng.
“Thường bệnh nhân ung thư xương đến viện 20% đã có di căn xa rồi. Sau khi điều trị hóa chất, chúng tôi đánh giá điều trị hóa chất trên cộng hưởng từ, so sánh trước và sau phẫu thuật, tình trạng xâm lấn phần mềm tủy xương của khối u và đặt vạch cắt, sau đó gửi thông số cho nhà sản xuất thì họ sản xuất ra theo đúng kích thước mình cho. Các bước phẫu thuật thì tiến hành như bệnh nhân thay khớp trước đây đã từng làm”.
Ưu điểm nữa của phương pháp này là khối u xương được cắt bỏ triệt để, không có khả năng tái phát và chỉ sau đó khoảng vài ngày, bệnh nhân đã có thể tập những bước đi đầu tiên.
Sau mổ 1 tuần, bé Khoàng Phương Mai phục hồi tốt, không có biến chứng chảy máu nhiễm trùng và đã có thể tập đi, kết quả nằm ngoài mong đợi của gia đình khiến anh Khoàng Chử Long – bố cháu vui mừng khôn xiết.
“Trước mổ nghĩ cháu khó qua được, may được bác sĩ và các nhà hảo tâm giúp đỡ cho tiền phẫu thuật, giờ cháu đang hồi phục, bắt đầu đi được rồi, gia đình mừng quá” – anh Khoàng Chử Long nói.
Phẫu thuật bảo tồn thay khớp gối tăng trưởng cho bé Phương Mai cũng là kỹ thuật đầu tiên được thực hiện ở Việt Nam mở ra cơ hội điều trị phục hồi toàn diện cho bệnh nhi không may mắc bệnh ung thư xương./.
