Wilfried Zaha trở thành cầu thủ đầu tiên của Premier League ngừng quỳ gối trước khi trận đấu bắt đầu vào thứ Bảy, với tuyên bố hành động này là “hạ thấp” ý nghĩa của phong trào chống nạn phân biệt chủng tộc tại Anh và trên thế giới.
Zaha tiết lộ ý định của mình lần đầu tiên kể từ tháng 2. Và thứ Bảy rồi, trong khi các đồng đội còn lại của Palace đều quỳ gối, anh thực hiện lời hứa của mình: Đứng thẳng!
Zaha giải thích: “Không có quyết định đúng hay sai, nhưng cá nhân tôi cảm thấy quỳ gối đã trở thành một thói quen trước trận đấu.
“Hiện tại, không quan trọng là chúng ta quỳ hay đứng, một số người trong chúng ta vẫn tiếp tục bị quấy rối.
“Tôi biết có rất nhiều việc đang được thực hiện ở hậu trường Premier League và các cơ quan chức năng khác để thay đổi, và tôi hoàn toàn tôn trọng điều đó. Tôi cũng hoàn toàn tôn trọng các đồng đội của tôi và các cầu thủ ở các câu lạc bộ khác, những người tiếp tục quỳ gối.
“Với tư cách là một thành viên của cộng đồng, tôi cảm thấy chúng ta nên khuyến khích giáo dục tốt hơn trong trường học; và các công ty truyền thông xã hội nên có hành động mạnh mẽ hơn chống lại những kẻ quấy rối người khác trên mạng - không chỉ các cầu thủ bóng đá.
“Giờ tôi chỉ muốn tập trung vào bóng đá và thích được trở lại sân cỏ. Tôi sẽ tiếp tục đứng thẳng”.
Trước đó, phát biểu trên podcast On the Judy, Zaha nói: “Toàn bộ quỳ xuống - tại sao tôi phải quỳ để chứng tỏ rằng chúng tôi quan trọng? Tại sao tôi thậm chí phải dán logo Black Lives Matter ở mặt sau lưng áo của tôi để cho bạn thấy rằng chúng tôi quan trọng? Hành động đó chính là hạ cấp tư cách chúng tôi.
“Khi mọi người liên tục muốn mời tôi tham gia các cuộc nói chuyện về Black Lives Matter hay về chủng tộc và tôi nghĩ ‘Tôi không làm điều đó’ chỉ để bạn có thể nghĩ 'Zaha đã nói thay chúng ta rồi'. Điều đó trở thành vô nghĩa!
“Tôi sẽ không làm gì nữa, bởi vì trừ khi mọi thứ thay đổi. Tất cả những nền tảng này - bạn thấy những gì đang xảy ra, bạn thấy mọi người tạo tài khoản giả để quấy rối người da đen liên tục, nhưng bạn không thay đổi nó.
“Vì vậy, đừng bảo tôi đến và trò chuyện về những thứ sẽ không thay đổi. Tất cả những thứ mà bạn đang làm, tất cả những trò chơi đố chữ này chẳng có nghĩa lý gì”.
Trung tâm sự thất vọng của Zaha không phải là ý nghĩa bản thân các cử chỉ - rằng quyết định của mình không phải là chống lại phong trào Black Lives Matter – thay vào đó là vì một số người coi vậy là đủ trong cuộc chiến chống phân biệt chủng tộc.
"Đó là lựa chọn cá nhân của riêng anh ấy", BLV của Sky Sports, Efan Ekoku, nói. “Tôi cho là một người hoan nghênh hành động đó, rằng anh ấy đã nói lên quan điểm của mình khá mạnh mẽ trong những tuần gần đây. Tôi ủng hộ Wilf 100%”.
Ekoku sau đó đã tweet trên tài khoản của mình: “Hoàn toàn tôn trọng Wilfried Zaha ở Selhurst ngày hôm nay.
“Nó phục vụ mục đích của nó, khẳng định rằng các công ty truyền thông xã hội phải lưu ý và cấm những kẻ quấy rối vô danh trực tuyến... Đó sẽ là một sự khởi đầu!”.
Bill Leslie, tường thuật trận đấu trực tiếp trên Sky, bổ sung: “Tất cả chúng ta đều nhớ sức mạnh của cử chỉ, phải không? Đó là trận đấu đầu tiên, khi các cầu thủ quỳ gối.
“Một số người cho rằng nó không hoàn toàn có tác động như bây giờ. Tôi chắc chắn rằng các cầu thủ sẽ xem lại khoảnh khắc này vào mùa hè”.
Trong bản tin của BBC Sport về các trận đấu chiều thứ Bảy trên chương trình Final Score, Dion Dublin và Alex Scott cũng đưa ra cái nhìn sâu sắc của riêng họ về cuộc tranh luận.
Dion Dublin, cựu tiền đạo tuyển Anh và CLB Man United, khẳng định niềm tin rằng quỳ gối vẫn là thông điệp rõ ràng ủng hộ phong trào chống phân biệt chủng tộc, nhưng thừa nhận Zaha sẽ “không thể một tay thay đổi suy nghĩ về màu da, chủng tộc và phân biệt đối xử”.
"Tôi hiểu những gì anh ấy đang cố gắng nói", Dublin nói. “Tôi đã suy ngẫm kỹ về những gì Wilf đang nghĩ, khi nói đến vấn đề chủng tộc, bởi vì tất cả chúng ta, những người da đen, đều gắn bó với nhau”.
“Tôi chỉ nghĩ rằng, hãy để tập thể cùng làm. Đó là một thông điệp mạnh mẽ hơn. Hiện tại, cả tập thể đang cùng ủng hộ hành động quỳ gối - Đó là một thông điệp mạnh mẽ hơn!”.
Về phần mình, cựu nữ hậu vệ Arsenal và tuyển Anh, từng nhận Huân chương đế chế Anh cho những đóng góp xã hội, Alex Scott nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thay đổi nhận thức xung quanh vấn đề này ngay từ khi còn nhỏ.
Cô nói: “Vấn đề là tôi không bao giờ muốn thấy bất kỳ cầu thủ nào phải quỳ gối vì cảm thấy áp lực hoặc bắt buộc họ phải làm vậy.
“Giống như Dion đã nói, tất cả mọi người đều ở đó, cùng nhau để tạo ra sự thay đổi.
“Hành động đó sẽ còn tiếp tục lặp lại, và những đứa trẻ nhỏ sẽ thấy thần tượng bóng đá của họ quỳ gối hoặc đứng thẳng, và chúng đặt ra câu hỏi cho cha mẹ của chúng: Tại sao?
“Nó là cách người ta bắt đầu một nhận thức mới mẻ cho đứa trẻ để thay đổi nhận thức, hành vi và thái độ với phân biệt chủng tộc. Đối với tôi, nó [quỳ gối] vẫn đang tạo ra sự khác biệt. Wilf có lý do của mình, và chúng tôi cũng phải tôn trọng điều đó”.
Trước trận đấu với Tottenham (08/3), Crystal Palace đã ủng hộ quan điểm của Zaha liên quan đến việc quỳ gối/đứng thẳng và mang khẩu hiệu trên áo đấu của mình.
Bên ngoài Premier League, một số câu lạc bộ, bao gồm cả Brentford (tại hạng Nhất Anh) vào tháng trước, đã ngừng thực hiện hành động này.
Brentford nhấn mạnh trong thông cáo báo chí của mình rằng “các cầu thủ đã quyết định ngừng quỳ gối vì họ không còn cảm thấy rằng nó đang tạo ra tác động nữa”.
Đó là vấn đề mà Zaha từng đề cập một cách cởi mở, hơn một lần trên các phương tiện truyền thông.
Trong khi anh hành động một mình vào chiều thứ Bảy trước trận đấu của Crystal Palace với West Brom, Zaha muốn các đồng đội của mình tham gia cùng, đứng thẳng thay vì quỳ gối.
Zaha, phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh bóng đá, do tạp chí Financial Times tổ chức vào tháng Hai, khẳng định: “Tôi đã nói trước đây rằng tôi cảm thấy như việc quỳ gối là một sự hạ cấp, bởi vì khi lớn lên, bố mẹ tôi chỉ cho tôi biết rằng nên tự hào là người da đen. Và tôi cảm thấy chúng ta cứ chỉ nên đứng thẳng.
“Tôi sẽ không quỳ gối nữa. Tôi sẽ không mặc Black Lives Matter sau áo đấu của mình, bởi vì nó có cảm giác như đó là một mục tiêu. Chúng tôi đang cố gắng nói rằng mình bình đẳng nhưng thực tế lại đang tự cô lập mình với những thứ thậm chí không hoạt động. Vì vậy, đó là lập trường của tôi!
“Tôi cảm thấy chúng ta nên đứng thẳng và hiên ngang hơn. Bây giờ tôi không thực sự có xu hướng nói về phân biệt chủng tộc và những thứ như thế, bởi vì, tôi không ở đây chỉ để đánh dấu vào ô trống. Trừ khi có hành động thực tế, đừng nói với tôi về điều đó”.
Bất chấp những hành động và biểu hiện từ Zaha, CEO Premier League, Richard Masters, khẳng định các cầu thủ sẽ tiếp tục quỳ gối để phản đối phân biệt chủng tộc trước các trận đấu, cho đến ít nhất là cuối mùa giải 2020/21.
Các cầu thủ đã quỳ gối kể từ khi một người da đen, George Floyd ở Minneapolis (Mỹ) bị cảnh sát ghì chết vào năm ngoái. Ông Masters còn tiết lộ rằng các cuộc thảo luận về việc mở rộng cử chỉ đang được tổ chức trước mùa 2021/22.
“Chống phân biệt đối xử là điều chúng tôi thực sự cam kết”, Masters nói với Sky Sports. “Tuần trước, chúng tôi đã công bố kế hoạch hành động 'Không có chỗ cho phân biệt chủng tộc'. Thật không may, chúng tôi đã phải đối mặt với các công ty truyền thông xã hội liên quan đến lạm dụng trực tuyến”.
“Bạn sẽ thấy trong phần còn lại của mùa giải này có nhiều thông điệp chống phân biệt chủng tộc trên áo đấu của các cầu thủ và việc tiếp tục quỳ gối cho đến cuối mùa giải.
“Nó chưa bao giờ là một quy định, luôn là một lựa chọn cá nhân, và tôi hy vọng điều đó sẽ tiếp tục.
“Chúng tôi sẽ thảo luận với các cầu thủ về những gì sẽ làm để tiếp tục thể hiện rõ ràng cảm xúc của chúng tôi về thông điệp chống phân biệt đối xử trong tương lai”.
HLV Wolves, Nuno Espirito Santo, có quan điểm khác với Zaha khi ông khuyến khích các cầu thủ tiếp tục quỳ gối, tin rằng sẽ không thực tế nếu mong đợi một tác động tức thì từ điều đó.
Nuno Santo, người quản lý da màu duy nhất đang làm việc tại Premier League, kiên quyết giữ quan điểm về vấn đề này.
“Tôi sẽ tiếp tục làm điều đó”, ông nói. “Tôi sẽ tiếp tục vì đó là cách để thể hiện vị trí và ý tưởng của tôi về phân biệt chủng tộc”.
“Chúng tôi không thể bỏ cuộc. Kết quả không đến ngay lập tức, nhưng bạn không thể bỏ cuộc. Đó là một trận chiến lâu dài mà chúng ta phải làm. Chúng ta không thể từ bỏ ngay cả khi tác động không phải là ngay lập tức.
“Qua thời gian, chúng tôi sẽ đạt được nó”.
Thời gian qua, có khá nhiều cầu thủ Premier League trở thành mục tiêu của các hành vi quấy rối trên mạng xã hội sau các trận đấu.
Hậu vệ Reece James của Chelsea đã xóa tài khoản Instagram của mình, gần 6 tuần sau khi chia sẻ một số hành vi quấy rối phân biệt chủng tộc kinh tởm nhằm vào anh trên mạng.
Ngôi sao người Anh đã viết “Có điều gì đó cần phải thay đổi!”, kèm theo bức ảnh chụp màn hình những tin nhắn lăng mạ gửi tới anh vào ngày 29/01.
Trong một loạt các tin nhắn trực tiếp trên Instagram, James bị gọi là 'con khỉ' và hỏi làm thế nào anh ta có thể sống với 'làn da đen bẩn thỉu'.
Vào tháng Hai, ông chủ Chelsea, Roman Abramovich, đã viết thư cho các cầu thủ trong CLB khẳng định rằng 'kinh hoàng' trước sự quấy rối nhằm vào James, cam kết cung cấp thêm kinh phí cho các nỗ lực chống phân biệt chủng tộc của câu lạc bộ.
Abramovich viết: “Tôi kinh hoàng trước sự lạm dụng phân biệt chủng tộc nhắm vào Reece trên mạng xã hội. Phân biệt chủng tộc không có chỗ đứng trong câu lạc bộ của chúng ta, cũng như trong xã hội của chúng ta. Câu lạc bộ của chúng tôi cam kết chống lại phân biệt chủng tộc, chủ nghĩa bài Do Thái và mọi hình thức phân biệt đối xử.
“Điều khiến tôi bị sốc là chỉ vài ngày sau dịp kỷ niệm Ngày Tưởng niệm Holocaust, chúng ta với tư cách là những thành viên xã hội dường như không học được những bài học về quá khứ chung và những hậu quả mà sự căm ghét và phân biệt đối xử có thể gây ra.
“Chúng tôi không thể cho phép điều này tiếp tục mà không được kiểm tra. Do đó, tôi đã chỉ đạo Hội đồng quản trị tăng cường hơn nữa nỗ lực của câu lạc bộ trong lĩnh vực này và cá nhân tôi sẽ đầu tư nhiều hơn cho công việc quan trọng này”.
James không phải là cầu thủ duy nhất trở thành mục tiêu của những trò troll phân biệt chủng tộc trên mạng trong mùa giải này, với bộ ba của Manchester United - Marcus Rashford, Anthony Martial và Axel Tuanzebe – nằm trong số những người bị quấy rối trên mạng xã hội.
Hồi đầu năm, LĐBĐ Anh (FA) và một số tổ chức nghề nghiệp bóng đá Anh đã thách thức các công ty truyền thông xã hội chứng minh rằng họ nghiêm túc trong việc bảo vệ các cầu thủ khỏi nạn lạm dụng trực tuyến.
Các đối tác chính của bóng đá Anh cũng đang vận động các công ty, như Twitter và Instagram, thực hiện quyền tự quản tốt hơn liên quan đến vấn nạn quấy rối trực tuyến - đặc biệt là đảm bảo tất cả các tài khoản đều được xác minh để bất kỳ ai có tội đều có thể nhận dạng được.
Đầu năm nay, được dẫn dắt bởi Chủ tịch Ban cố vấn hòa nhập của FA, Paul Elliott, các ngôi sao tuyển Anh, Jordan Henderson và Tyrone Mings đã gặp và thảo luận với Bộ trưởng về Kỹ thuật số, Văn hóa, Truyền thông và Thể thao, Oliver Dowden, và Bộ trưởng cấp cao Nigel Huddleston về vấn nạn phân biệt đối xử trong bóng đá.
