Sáng 12/6, với sự thống nhất cao, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Đây được đánh giá là chủ trương lớn, có ý nghĩa lịch sử, chính trị sâu sắc, mở ra giai đoạn tổ chức lại không gian phát triển và tinh gọn bộ máy nhà nước theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững.
Trước khi biểu quyết, trong phiên họp toàn thể, đã có 14 đại biểu đóng góp ý kiến cho Nghị quyết dựa trên thực tế sinh động tại địa phương.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận cho rằng, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh lần này là một quyết sách lớn, thể hiện quyết tâm đổi mới tư duy quản lý, tinh gọn bộ máy, mở rộng không gian phát triển cho địa phương và đất nước. Ông nhấn mạnh, mô hình tổ chức hành chính phân tán đang bộc lộ nhiều bất cập, như chi thường xuyên cao, khó hình thành vùng kinh tế trọng điểm, bộ máy cồng kềnh, hiệu quả thấp.
Ông lấy ví dụ, việc sáp nhập TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa Vũng Tàu sẽ tạo nên một vùng kinh tế mạnh có thể sánh với Thượng Hải. Hay Lâm Đồng - Đắk Nông - Bình Thuận nếu nhập lại sẽ tạo ra một thực thể hành chính lớn mạnh với lợi thế bổ trợ tự nhiên: cao nguyên nông nghiệp, trung du khoáng sản và duyên hải biển – năng lượng tái tạo.
Tuy nhiên, để thành công, ông kiến nghị cần sớm hoàn thiện thể chế, có cơ chế tổ chức bộ máy đặc thù trong giai đoạn chuyển tiếp và tạo điều kiện pháp lý để các tỉnh mới hoạt động ổn định, hiệu quả.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình nêu vấn đề bảo tồn các chỉ dẫn địa lý, thương hiệu sản phẩm khi danh xưng hành chính của các địa phương bị thay đổi. Theo bà, các sản phẩm gắn với địa danh như di sản thế giới, đặc sản địa phương là tài sản vô hình quý giá. Nếu tên gọi hành chính mất đi mà không có giải pháp kịp thời, nguy cơ mất thương hiệu là hiện hữu.
Bà kiến nghị Chính phủ, các bộ ngành, đặc biệt là Cục Sở hữu trí tuệ có kế hoạch chủ động đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục chuyển đổi, đảm bảo không bị gián đoạn về quyền sở hữu trí tuệ và giá trị thương hiệu.
Quan tâm đến tính liên tục của các hoạt động sản xuất kinh doanh, Đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên cho biết, thực tế ở nhiều địa phương đã có tình trạng doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải mất thời gian làm lại giấy phép khi có thay đổi đơn vị hành chính, gây gián đoạn và tốn kém.
Do đó, ông đề xuất cần quy định cụ thể về thời gian chuyển tiếp trong nghị quyết, để người dân, doanh nghiệp có thể tiếp tục hoạt động ổn định trong thời gian hoàn thiện các thủ tục pháp lý sau sáp nhập.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, đây là sự kiện chính trị trọng đại, thể hiện quyết tâm đổi mới và khát vọng phát triển. Quốc hội ghi nhận, các ý kiến đại biểu đều rất cụ thể, sát thực tế, tập trung vào yêu cầu tổ chức thực hiện hiệu quả. Ông cũng thông tin rằng Quốc hội sẽ thông qua nghị quyết sửa đổi Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương vào ngày 16/6 tới. Sau đó, đồng loạt 34 nghị quyết về sắp xếp cấp xã sẽ có hiệu lực từ 1/7.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phân công các thành viên theo dõi, giám sát và hỗ trợ các địa phương thực hiện nghị quyết. Các nội dung về giấy tờ của nhân dân, doanh nghiệp sẽ được hướng dẫn cụ thể trong thời gian tới để đảm bảo quá trình chuyển tiếp đồng bộ, hiệu quả.
