Cần có cơ chế ưu đãi để thu hút nguồn nhân lực ngành giáo dục
Tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sáng 17/11, Chính phủ đã trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Đây được xem là một trong những bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị - văn kiện xác định giáo dục nằm ở vị trí trung tâm, là “động lực then chốt” để phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Thảo luận ở Tổ, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) thể hiện sự nhất trí cao với chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ nhà giáo các trường phổ thông, mầm non theo hướng: giáo viên 70%, quản lý 30%, vùng sâu vùng xa 100%. Bà dẫn chứng thống kê của ngành giáo dục: năm học 2025-2026, toàn ngành sẽ tiếp tục thiếu 102.097 giáo viên, trong đó thiếu nhất là giáo viên mầm non với khoảng 48.000 người (chiếm gần 50%). Điều đó cho thấy việc tăng số lượng giáo viên mầm non là điều rất cần thiết.
“Để khuyến khích thi và đăng ký để trở thành giáo viên mầm non, tôi nghĩ cần có chính sách thu hút đặc thù. Cho nên phụ cấp 70% với giáo viên mầm non tôi thấy hết sức đồng tình”. - Đại biểu nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh cũng tán đồng mức phụ cấp 100% với giáo viên công tác tại vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn: “Chính sách thu hút rất tốt vì lâu nay chúng ta cứ nói thiếu giáo viên rất nhiều nhưng chúng ta không thể có chính sách điều chuyển phù hợp. Chúng ta chỉ có thể bằng hệ số ưu đãi - khu vực càng khó tuyển được thì hệ số đặc thù phải càng cao thì mới thu hút được nguồn nhân lực.”
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH Hà Nội) cũng cho rằng cần có chế độ đãi ngộ cho những người thực sự tâm huyết với nghề giáo và đãi ngộ đó không chỉ bản thân nhà giáo được hưởng mà học sinh cũng được hưởng thụ: “Người ta tận tâm cống hiến nhiều hơn thì người học được nhận nhiều hơn. Nhà giáo là nghề cũng đặc thù. Nhà giáo phải giữ hình ảnh của mình nên dù khó khăn, không phải lúc nào họ cũng có thể làm thêm để trang trải cuộc sống. Cho nên đãi ngộ này thực sự làm nhà giáo yên tâm hơn thì người ta sẽ giảng dạy tốt hơn.”
Tuy nhiên ông Cường cũng cho rằng khi đã có chế độ đãi ngộ cao như thế, cần phải có yêu cầu khắt khe hơn với nhà giáo để họ giữ gìn hình ảnh của mình, như thế mới có thể tạo ra đội ngũ giáo viên “thầy ra thầy, trò ra trò”.
Nhiều băn khoăn về cơ quan được giao tuyển dụng, điều chuyển giáo viên
Liên quan đến vấn đề tuyển dụng giáo viên, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH Hà Nội) đồng tình và đánh giá cao việc giao Sở GD&ĐT tuyển dụng, quản lý đội ngũ nhà giáo. Bởi trước nay vẫn là cơ quan Nhà nước tuyển dụng nhưng giao Sở Nội vụ, trong khi nếu tuyển nhân lực cho các trường thì Sở GD&ĐT hiểu và nắm rõ nhất cần tuyển dụng con người cho các trường, các môn học như thế nào. Từ đó, Sở GD&ĐT sẽ đưa ra được yêu cầu tuyển dụng chính xác nhất và sẽ tuyển được những người phù hợp nhất với yêu cầu các trường.
“Khi giao Sở GD&ĐT tuyển dụng là tuyển dụng chung cho tất cả các trường trên địa bàn tỉnh chứ không chỉ từng đơn vị một. Và như vậy, Sở GD&ĐT được quyền tuyển dụng, điều động, bố trí người được tuyển dụng. Khi đơn vị này, khu vực này thừa nhân lực thì có thể chuyển sang các khu vực khác, đơn vị khác, từ xã này sang xã khác, tránh tình trạng nơi thừa, nơi thiếu nhưng không điều động được như hiện nay.” - Đại biểu nhấn mạnh.
Theo đại biểu, khi Sở GD&ĐT đứng ra tuyển dụng chung sẽ tạo ra mặt bằng chung cho đội ngũ giáo viên tất cả các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh, tránh tình trạng chất lượng tuyển dụng khác nhau. Điều này cũng mang lại lợi ích cho các ứng viên.
“Có thể ứng viên thi tuyển vào trường này không được thì lại làm hồ sơ để thi tuyển vào trường khác. Như vậy, sẽ rất mất thời gian, công sức của họ, phải chạy đi, chạy lại để làm rất nhiều hồ sơ. Bây giờ, người ta chỉ cần làm một hồ sơ tuyển dụng cho Sở GD&ĐT và tuyển chung xong rồi, người ta có thể lấy kết quả đó để ứng tuyển vào trường này hoặc trường khác.” - Đại biểu Hoàng Văn Cường phân tích.
Đại biểu Phạm Thúy Chinh (Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang) đồng tình với việc giao cho Sở GD&ĐT tuyển dụng giáo viên. Tuy nhiên, bà băn khoăn vì điều này có thể chồng chéo với Luật Tổ chức chính quyền địa phương bởi trong Luật này trao thẩm quyền cho UBND cấp xã trong việc chấp hành và quản lý điều hành toàn diện các nhiệm vụ về kinh tế xã hội trên địa bàn địa phương.
“Cần có quy chế rất rõ về cơ chế phối hợp giữa Sở GD&ĐT với UBND cấp xã trong việc tuyển dụng, điều chuyển đội ngũ giáo viên, nhất là khi chính quyền cấp xã đang thiếu cả về tổ chức, về nhân lực để thực hiện nhiệm vụ này.” - Đại biểu nhấn mạnh.
Trong khi đó, đại biểu Tao Văn Giót (Đoàn ĐBQH Lai Châu) lại cho rằng: hiện nay thực hiện chính quyền hai cấp, phân cấp mạnh cho cơ sở, cho địa phương... Do đó, ông đề nghị nên giao thẩm quyền tuyển dụng cấp mầm non, tiểu học, THCS cho cấp xã để chủ động và gắn với trách nhiệm người đứng đầu.
