Sáng 29/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, trong đó nội dung "thu giữ tài sản đảm bảo" nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội.
Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc nhấn mạnh, việc xử lý tài sản đảm bảo không chỉ là câu chuyện giữa tổ chức tín dụng và người vay, mà còn liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người gửi tiền. Hiện tiền gửi của dân cư lên tới khoảng 7,3 triệu tỷ đồng, đây là nguồn lực chủ yếu để tổ chức tín dụng cấp vốn cho nền kinh tế. Nếu nợ xấu không được giải quyết, tổ chức tín dụng sẽ khó hoàn trả đúng hạn cho người gửi tiền, từ đó ảnh hưởng đến an ninh tài chính - tiền tệ và trật tự xã hội.
“Việc luật hóa các quy định về thu giữ tài sản bảo đảm là cần thiết, kế thừa từ thực tiễn Nghị quyết 42, đồng thời bổ sung trình tự thủ tục rõ ràng, có giám sát, tránh lạm dụng,” bà Dung nói.
Để hạn chế tối đa các tình huống mất an ninh trật tự khi tiến hành thu giữ, đại biểu Trần Anh Tuấn - Đoàn ĐBQH TP HCM đề nghị bổ sung quy định cho phép tổ chức tín dụng chủ động phối hợp với chính quyền địa phương và công an cấp xã ngay từ đầu, nếu đánh giá được khả năng bên giữ tài sản không hợp tác.
“Không nên để đến khi tranh chấp xảy ra rồi thì chính quyền mới vào cuộc. Cần cơ chế chủ động từ đầu,” ông Tuấn nêu rõ.
Đại biểu Nguyễn Hải Nam - Đoàn ĐBQH TP Huế lưu ý, trong hệ thống pháp luật Việt Nam, vốn theo mô hình luật thành văn, việc xử lý tranh chấp thường thông qua tòa án, đặc biệt khi tài sản có tính chất phức tạp như đa sở hữu hoặc là dự án bất động sản. Vì vậy, khi trao quyền thu giữ tài sản cho ngân hàng, cần bảo đảm yếu tố nhân văn, tránh ảnh hưởng đến những trường hợp khó khăn thực sự hoặc bị lạm quyền.
Ông Nam nhấn mạnh: “Việc thu giữ tài sản phải tuân thủ quy định Hiến pháp về quyền con người, đồng thời cần có cơ chế cụ thể hơn để giám sát và can thiệp kịp thời nếu phát sinh tình huống bất ổn.”
Giải trình tại phiên thảo luận, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước - Nguyễn Thị Hồng khẳng định, xử lý tài sản đảm bảo hiệu quả sẽ giúp tổ chức tín dụng thu hồi vốn, có điều kiện tái cấp vốn cho khách hàng khác, từ đó góp phần giảm lãi suất cho vay và thúc đẩy tăng trưởng.
Bà cũng cho biết, dự thảo luật đã bổ sung đầy đủ quy trình, điều kiện thu giữ và yêu cầu tổ chức tín dụng xây dựng quy trình nội bộ rõ ràng để bảo đảm công khai, minh bạch và đúng pháp luật, tránh lạm dụng quyền lực trong thu giữ tài sản.
Việc luật hóa quyền thu giữ tài sản đảm bảo là bước đi quan trọng nhằm xử lý nợ xấu và củng cố niềm tin của người gửi tiền. Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện quy trình thực hiện để bảo đảm yếu tố nhân văn, minh bạch và có sự tham gia giám sát của cơ quan chức năng tại địa phương, từ đó tạo hành lang pháp lý chặt chẽ và ổn định cho hoạt động tín dụng.
