Để cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em và thanh thiếu niên, thực hiện thành công các mục tiêu mà chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt ra, hiện nay cùng với cơ chế, chính sách và nguồn lực từ Chính Phủ còn có sự đồng hành của các tổ chức quốc tế, trong đó có tổ chức Tầm nhìn thế giới -World Vision International tại VN.
Trong nhiều năm qua, với các hoạt động can thiệp xuất phát từ nhu cầu thực tế tại một số vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, World Vision International tại VN đã từng bước giúp nhiều gia đình nâng cao kiến thức thực hành dinh dưỡng, biết cách chăm sóc trẻ khoa học ngay từ 1000 ngày đầu đời, đóng góp tích cực vào việc thực hiện các mục tiêu của chiến lược dinh dưỡng quốc gia.
Mô hình nền tảng thúc đẩy thay đổi hành vi
Cứ 3 tháng 1 lần nhà văn hóa thôn Hồng Kỳ, xã Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa lại vang lên những âm thanh rộn rã. Đó là âm thanh của buổi sinh hoạt câu lạc bộ dinh dưỡng – nơi mà những người chăm sóc trẻ được cùng nhau trao đổi, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm nuôi dưỡng trẻ khỏe mạnh.
Chị L.T Hải – Phó Chủ nhiệm CLB cho biết, đối tượng tham gia là những phụ nữ đang mang thai, bà mẹ hay những người đang chăm sóc trẻ dưới 5 tuổi như ông hoặc bà.
Khác với những ngày đầu mới thành lập – năm 2015, lúc đó ban chủ nhiệm phải lên danh sách những bà mẹ có con dưới 5 tuổi hoặc phụ nữ đang mang thai rồi đến từng nhà vận động họ tham gia thì bây giờ chính các bà mẹ lại tự vận động nhau cùng tham gia. Chỉ cần 1 tin nhắn thông báo, buổi sinh hoạtđã đầy đủ các thành viên CLB và họ tham gia một cách rất hào hứng.
“Trước đây nhiều bà mẹ không muốn tham gia vì sợ không may ban chủ nhiệm hỏi mà không trả lời được thì ngại, chúng tôi phải đến tận nhà nói chuyện, sau các bà mẹ biết được lợi ích rồi thì họ tự truyền tai nhau. Đến ngày sinh hoạt CLB chúng tôi chỉ cần thông báo là họ tham gia đầy đủ”, chị Hải nói.
Nội dung mỗi buổi sinh hoạt rất phong phú, đặc biệt không chỉ tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng tốt mà còn xoay quanh các vấn đề an sinh của một gia đình, một cộng đồng địa phương như: hướng dẫn xây dựng các mô hình sinh kế phù hợp, tư vấn giảm nhẹ thiên tai, phòng tránh bão lũ, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và phòng chống đuối nước.v.v… Đây cũng là điểm khác biệt của Tổ chức Tầm nhìn thế giới khi triển khai các mô hình can thiệp để cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em VN.
Cũng chính vì thế các hoạt động đều nhận được sự ủng hộ tích cực từ chính quyền địa phương, có sự giám sát chuyên môn của cán bộ y tế xã và đều thu hút được sự tham gia của đông đảo người dân.
“Em tham gia CLB được 10 năm rồi, hiện nay con đã lớn nhưng vẫn muốn tham gia để có thêm những kiến thức mới, sau này còn nuôi cháu nữa”, T.T. Dung –thành viên của CLB dinh dưỡng chia sẻ.
Ở xã Thường Xuân có 39 CLB dinh dưỡng như thế này. Anh Phan Đình Thư – nhân viên tổ chức Tầm nhìn thế giới tại địa bàn cho biết, điểm đặc biệt nữa là mỗi CLB đều có 1 quỹ tiết kiệm nhỏ, là khoản đóng góp của chính các thành viên, gia đình nào gặp khó khăn hoặc có nhu cầu sử dụng để phát triển mô hình sinh kế sẽ được ưu tiên dùng trước.“Dựa vào nguồn quỹ này họ cảm thấy là mình đang giúp đỡ lẫn nhau, chúng tôi cho rằng đây cũng là một cách để gắn kết các thành viên với nhau, chia sẻ với nhau, không chỉ là kiến thức về chăm sóc trẻ mà còn những kiến thức xã hội khác”.
Hiện nay không chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn nhau nuôi con gà, con vịt mà theo anh Hoàng Văn Hưng – quản lý chương trình vùng Thường Xuân, tổ chức Tầm nhìn thế giới đang hỗ trợ bà con triển khai dự án nuôi ong theo phương pháp hữu cơ, có sự phối hợp giữa người dân, nhà khoa học, doanh nghiệp và chính quyền địa phương, với mục tiêu có thể tạo ra nguồn thu nhập bền vững để từ đó cải thiện an sinh cho trẻ.
Với việc triển khai tổng thể các hoạt động can thiệp, 5 năm năm qua Thường Xuân đã giảm được tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng từ 30% xuống còn 16%. Nhiều phong tục tập quán lạc hậu trong nuôi dưỡng trẻ, trong thực hành vệ sinh cá nhân, môi trường được loại bỏ, góp phần đảm bảo sức khỏe cho cả cộng đồng.
Nhu cầu của cộng đồng là yếu tố căn bản để quyết định mô hình can thiệp phù hợp
Hiện nay mô hình can thiệp của tổ chức tầm nhìn thế giới đang được triển khai tại 16 vùng với hơn 45.000 trẻ em dưới 5 tuổi được hưởng lợi. Từ năm 2013, nhóm mục tiêu tiếp cận và nội dung sinh hoạt của các mô hình được mở rộng sang các lĩnh vực như phát triển cộng đồng, bảo vệ trẻ em, nước, vệ sinh cá nhân và cải thiện sinh kế tại. Hiện nay tại những vùng triển khai dự án, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn hô hấp, tiêu chảy, suy dinh dưỡng thể thấp còi đều giảm so với trước khi can thiệp.
Anh Nguyễn Quốc Tuấn - chuyên viên về sức khỏe và dinh dưỡng của tổ chức World Vision International tại VN cho biết, những mô hình can thiệp này đều xuất phát từ nhu cầu thực tế tại địa phương, đáp ứng nguyện vọng được cung cấp kiến thức của người dân.“Trước khi triển khai, bao giờ chúng tôi tiến hành khảo sát thực tế, lấy ý kiến người dân về các mô hình can thiệp, để họ đánh giá về mức độ phù hợp. Chúng tôi không áp đặt phải áp dụng mô hình này hay mô hình kia. Khi triển khai nếu chúng tôi chưa đáp ứng được yêu cầu về kiến thức chuyên môn thì sẽ mời chuyên gia về sức khỏe sinh sản của Cục Bà mẹ trẻ em hay các bệnh viện lớn để chia sẻ để ban chủ nhiệm CLB và chính quyền địa phương ở đó hiểu và triển khai”.
Cùng với mô hình CLB dinh dưỡng, hiện World Vision International tại VN còn triển khai mô hình tư vấn hộ tại gia đình đối với phụ nữ mang thai và bà mẹ, người chăm sóc trẻ dưới 2 tuổi. Đây là 2 mô hình trọng tâm của Tổ chức Tầm nhìn được Viện Dinh dưỡng quốc gia chính thức công nhận là một thực hành tốt và tích hợp vào hướng dẫn kỹ thuật của CT mục tiêu quốc gia nhằm cải thiện toàn diện an sinh trẻ em giai đoạn 2021-2030.
