Duyên nợ với Phở Việt
Cái tên Minh Hiền, nghệ nhân ẩm thực UNESCO xuất hiện và đã trở nên quen thuộc trong “Ngày của Phở 12.12”- một sự kiện tôn vinh Phở Việt do báo Tuổi trẻ tổ chức. Chị có mặt ở nhiều vị trí: Khách mời, giám khảo, hướng dẫn nữ đại sứ và phu nhân đại sứ về món ăn “Quốc hồn quốc túy” này.
Tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ, thuộc Đại học Quốc gia, từng dạy học phổ thông chuyển sang công tác tại đại học Ngoại Thương, mãi đến 2014, chị Minh Hiền mới thực sự bước hẳn sang lĩnh vực ẩm thực
“Mình mê phở lắm. Nhưng khi còn bé, cũng giống như rất nhiều đứa trẻ lớn lên trong thời bao cấp khó khăn, chẳng mấy khi được ăn bát phở, chỉ khi nào ốm mẹ mới mua cho ăn. Nhưng cứ mỗi lần đi qua nhà bán phở đầu ngõ là lại đứng cạnh nồi nước dùng hít hà, xong cứ thấy bác bán hàng nướng gừng, nướng hành và cho thêm những thứ gia vị rất thơm mà về sau mình mới biết là quế, hồi, thảo quả”
Những ngày tháng thơ ấu với dấu ấn về hương vị phở theo đuổi người phụ nữ này cho đến khi làm vợ, làm mẹ. Khẩu vị tinh nhạy đặc biệt cộng thêm kiến thức tự tìm tòi đã giúp chị tạo nên món phở chuẩn vị từ lời khen của bạn bè, người thân. “ Tôi là người thích ăn ngon nhưng lười”. Nghệ nhân Minh Hiền thừa nhận. Chính điều này khiến chị không ngừng nghĩ ra những cách thức khác nhau để bản thân không phải dậy sớm, chồng con, người thân chẳng cần chờ lâu vẫn có phở ngon thưởng thức tại nhà. Nước phở ngon cần từ 8 đến 10 tiếng đồng hồ ninh xương cùng những gia vị đặc trưng theo tỉ lệ riêng sẽ được Minh Hiền cô đặc thành cốt phở, trữ đông để có thể dùng dần. Về sau, khi chuyển sang làm ẩm thực chuyên sâu, nước cốt phở trở thành thương hiệu làm nên tên tuổi người phụ nữ trong làng Phở lâu đời và cũng vô cùng khó tính.
Đặc biệt khi đại dịch Covid-19 bùng nổ với những yêu cầu về giãn cách, đóng cửa các nhà hàng, trong đó có phở, cốt phở của nghệ nhân Minh Hiền trở thành cứu cánh với người mê phở có thể thưởng thức món ăn này ngay tại bếp nhà với hướng vị đặc trưng. Và cũng trong đại dịch này, cốt phở đi khắp ba miền đã khẳng định về chất lượng cũng như để lại dư vị khó quên cho thực khách.
Bí mật làm nên thành công trong lĩnh vực ẩm thực
Không chỉ Phở, những món ngon truyền thống ẩm thực Việt được thưởng thức ở đâu đó, Minh Hiền đều hỏi kĩ lưỡng thành phần để rồi tự dựng lại, thử sai trong gian bếp nhà
“Lúc đầu làm nhiều, một mình không ăn hết, tôi mang chia cho họ hàng, bạn bè và cả hàng xóm. Mọi người ăn cứ khen rồi còn động viên làm bán. Không ngờ rằng nhiều ngưới trong số đó trở thành khách hàng thường xuyên của tôi đến tận bây giờ”. Nghệ nhân Minh Hiền chia sẻ.
Có vị giác tốt, thích nấu nướng nhưng có một yếu tố quan trọng nghệ nhân Minh Hiền học được từ mẹ mình, một người công tác trong ngành y. Đó là sự khó tính và kĩ tính trong lựa chọn cũng như chế biến thực phẩm. Đi chợ với mẹ theo chị Minh Hiền luôn áp lực về việc lựa chọn miếng ngon nhất, đẹp nhất và chế biến cũng phải cẩn trọng nhất. Chưa kể nguyên liệu ngon rồi, gia vị đi kèm phải đủ và đúng từ lá hành lá hẹ, củ tỏi, quả ớt.
“Phải đem tới khách hàng những gì hoàn hảo nhất. Nấu cho khách nhưng cũng phải chọn nguyên liệu thượng hạng, vuông thành sắc cạnh. Phần nào kém ngon phải để lại, không được phép vì lợi nhuận mà mua nguyên liệu kém chất lượng. Đó là bí mật làm nghề và cũng là điều tôi tâm niệm”
Một yếu tố khác nữa làm nên thành công của nghệ nhân Minh Hiền khi rẽ sang lĩnh vực ẩm thực nằm ở sự tận tâm. Có khi chỉ một mâm cỗ, thậm chí nửa mâm chị cũng nhận và để khi khách hàng dâng mâm cúng vẫn cảm nhận được sự cẩn trọng, chu đáo trong từng chi tiết nhỏ trong quá trình nấu nướng, bày biện.
Chứng nhận nghệ nhân ẩm thực do Liên hiệp các hội UNESCO trao tặng cho Minh Hiền là kết quả từ quá trình truyền dạy, phát huy các giá trị văn hóa ẩm thực truyền thống của người Việt. Lớp học ẩm thực của nghệ nhân Minh Hiền trải dài ở các lứa tuổi từ trẻ em; học sinh sinh, viên chuẩn bị du học; các bạn trẻ sắp bước vào cuộc sống gia đình...và món ăn cũng đa dạng từ bún, cháo, đồ chay, cỗ tết, cỗ cúng truyền thống...cho những nhu cầu khác nhau của cuộc sống. Ngoài những bí quyết kết hợp nguyên liệu với gia vị cổ truyền và lại có lợi cho sức khỏe, Minh Hiền còn hướng dẫn để học viên những món ăn, bài thuốc quý từ chính những nguyên liệu, gia vị sẵn có. Nguyên tắc về tâm thế bước vào bếp cũng được chị chia sẻ rộng rãi.
“Tôi luôn nói với các bạn học viên rằng vào bếp phải gọn gàng và đẹp nữa. Đừng để nấu xong bữa trông các mẹ, các chị em mồ hôi mướt mải, người ám mùi nước mắm. Và để làm được điều này, cá nhân tôi luôn nghĩ thật nhiều mẹo để xử lí khâu nấu nướng nhanh nhất, hiệu quả nhất”. Nghệ nhân Minh Hiền bộc bạch.
2023- Đóng vào để mở ra
Tuần cuối cùng của năm dương lịch 2022, nghệ nhân ẩm thực Minh Hiền đưa ra quyết định táo bạo trong suy nghĩ của nhiều người: Đóng cửa bếp mặn, dừng cả làm cốt phở, món ăn làm nên một phần thành công thương hiệu cá nhân và cũng đang có lượng khách hàng, học viên đều đặn. Chị khẳng định sứ mệnh của bếp mặn đã hoàn thành. Nhiều học viên vượt khỏi khuôn khổ bếp nhà, khởi nghiệp thành công với phở, với các món ăn truyền thống cho các dịp lễ tết.
“Không có tôi thì đã có nhiều người khác có thể làm cốt phở ngon như nhà hàng phục vụ bữa ăn các gia đình. Nhưng như tôi quan sát, ngày càng có nhiều người cứ có tuổi là phải uống thuốc nào tiểu đường, huyết áp, mỡ máu…Tôi sợ mình rồi cũng sẽ đến giai đoạn đó nên quyết định tìm hiểu và xây dựng các thực đơn dinh dưỡng để tốt cho sức khỏe mà vẫn phải ngon”
Tri thức dinh dưỡng được học, được đào tạo bài bản ngay khi chuyển hẳn sang lĩnh vực ẩm thực ấp ủ trong nghệ nhân Minh Hiền những khai thác bí mật ẩm thực truyền thống với mục tiêu kết hợp dinh dưỡng cùng ẩm thực nhằm chữa bệnh cho mọi người. Ẩm thực Việt ngoài món ăn, công thức kết hợp nguyên liệu gia vị còn ẩn tàng nhiều giá trị khác được so sánh với kho tàng quý báu cần được tìm lại, đem tới cuộc sống hiện đại hôm nay. Minh Hiền xác định đây như nhiệm vụ giai đoạn tiếp theo của người được tin tưởng giao trọng trách “truyền dạy, phát huy các giá trị Văn hóa ẩm thực truyền thống của người Việt”
Mời quý thính giả nhấn nút nghe những chia sẻ từ nghệ nhân Minh Hiền
