Gia đình văn hóa, khu dân cư, tổ dân phố, thôn, làng… văn hóa là một trong những tiêu chí góp phần quan trọng trong xây dựng nhân cách, lối sống con người, xã hội văn minh, được triển khai sâu rộng đến từng gia đình, từng khu dân cư, lối xóm. Hàng năm, việc bình xét, xếp loại diễn ra từ thôn, xóm đến xã, phường, thị trấn. Văn hóa ứng xử đôi khi được thể hiện chỉ bằng những hành động nhỏ như: không phơi quần áo tùy tiện gây mất mỹ quan đô thị, không vứt rác, xả nước thải bừa bãi, ngăn ngừa tệ nạn xã hội… nhưng lại chính là tiêu chí được đưa vào bình xét.

Theo ông Lương Đức Thắng, Phó Cục trưởng, Cục Văn hóa cơ sở, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, việc bình xét gia đình văn hóa, khu dân cư, tổ dân phố văn hóa đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, đồng thời góp phần xây dựng, giữ gìn nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.../.

Mời nghe âm thanh tại đây:

Quy định về điều kiện, tiêu chuẩn được xét là gia đình văn hóa được quy định tại Điều 6 Nghị định 122/2018/NĐ-CP như sau:

1. Gương mẫu chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng; pháp luật của Nhà nước; tích cực tham gia các phong trào thi đua của địa phương nơi cư trú, gồm các tiêu chí sau:

a) Các thành viên trong gia đình chấp hành các quy định của pháp luật; không bị xử lý kỷ luật tại nơi làm việc và học tập;

b) Chấp hành hương ước, quy ước của cộng đồng nơi cư trú;

c) Treo Quốc kỳ trong những ngày lễ, sự kiện chính trị của đất nước theo quy định;

d) Có tham gia một trong các hoạt động văn hóa hoặc văn nghệ ở nơi cư trú; thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao;

đ) Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội theo quy định;

e) Tham gia bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, cảnh quan thiên nhiên của địa phương;

g) Thực hiện các quy định về vệ sinh môi trường, đổ rác và chất thải đúng giờ, đúng nơi quy định;

h) Tham gia đầy đủ các phong trào từ thiện, nhân đạo, đền ơn đáp nghĩa, khuyến học khuyến tài; sinh hoạt cộng đồng ở nơi cư trú;

i) Không vi phạm các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh;

k) Không vi phạm quy định phòng, chống cháy nổ;

l) Không vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông như: Lấn chiếm lòng đường, hè phố, tham gia giao thông không đúng quy định.

2. Gia đình hòa thuận, hạnh phúc, tiến bộ; tương trợ giúp đỡ mọi người trong cộng đồng, gồm các tiêu chí sau:

a) Ông, bà, cha, mẹ và các thành viên trong gia đình được quan tâm, chăm sóc, phụng dưỡng;

b) Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, bình đẳng, hòa thuận, thủy chung;

c) Thực hiện tốt chính sách dân số; thực hiện bình đẳng giới;

d) Các thành viên trong gia đình tham gia bảo hiểm y tế và được chăm sóc sức khỏe;

đ) Các thành viên trong gia đình có nếp sống lành mạnh, văn minh, ứng xử có văn hóa trong gia đình, cộng đồng và xã hội;

e) Tương trợ, giúp đỡ mọi người trong cộng đồng khi khó khăn, hoạn nạn.

3. Tổ chức lao động, sản xuất, kinh doanh, công tác, học tập đạt năng suất, chất lượng và hiệu quả, gồm các tiêu chí sau:

a) Kinh tế gia đình ổn định và phát triển từ nguồn thu nhập chính đáng;

b) Tham gia các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội do địa phương tổ chức;

c) Người trong độ tuổi lao động tích cực làm việc và có thu nhập chính đáng;

d) Trẻ em trong độ tuổi đi học được đến trường;

đ) Sử dụng nước sạch;

e) Có công trình phụ hợp vệ sinh;

g) Có phương tiện nghe, nhìn và thường xuyên được tiếp cận thông tin kinh tế, văn hóa - xã hội.

Tiêu chuẩn danh hiệu Khu dân cư văn hóa gồm:

1- Đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển;

2- Đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh, phong phú;

3- Môi trường cảnh quan sạch đẹp;

4- Chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước;

5- Có tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng.

Cách chấm điểm để xét tặng danh hiệu Gia đình văn hóa được thực hiện như sau:

a- Hộ gia đình thuộc quận, huyện tại thành phố trực thuộc trung ương đạt từ 90 điểm trở lên.

b- Hộ gia đình thuộc xã, phường, thị trấn thuộc miền núi, hải đảo hoặc xã đặc biệt khó khăn hoặc hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định của Chính phủ đạt từ 60 điểm trở lên.

c- Hộ gia đình không thuộc trường hợp quy định tại điểm a và b đạt từ 85 điểm trở lên.

Cách chấm điểm để xét tặng danh hiệu Khu dân cư văn hóa được thực hiện như sau:

a- Khu dân cư thuộc quận, huyện tại thành phố trực thuộc trung ương đạt từ 90 điểm trở lên;

b- Khu dân cư thuộc xã, phường, thị trấn thuộc miền núi, hải đảo hoặc xã đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ đạt từ 60 điểm trở lên;

c- Khu dân cư không thuộc trường hợp quy định tại điểm a và b đạt từ 80 điểm trở lên.