Sáng 11/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã nghe Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh năm 2025; đồng thời, nghe Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội.
Đề án được xây dựng trên cơ sở quán triệt Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị Trung ương lần thứ 11, Ban chấp hành Trung ương đảng khóa XIII, các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cùng Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH Khóa XV. Theo đó, 52 tỉnh, thành sẽ được sắp xếp để hình thành 23 ĐVHC cấp tỉnh mới, đánh dấu một bước đi lớn trong quá trình tinh gọn bộ máy, tăng hiệu quả quản lý nhà nước, mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội.
Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh được thực hiện trên cơ sở quán triệt đầy đủ chủ trương, định hướng lớn của Đảng, nhằm xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp phù hợp với thực tiễn phát triển. Việc nhập các địa phương bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, tuân thủ Hiến pháp, pháp luật, đồng thời lấy hiệu quả phát triển quốc gia là mục tiêu cao nhất.
Đề án đặc biệt nhấn mạnh đến việc phát huy tiềm năng, lợi thế vùng miền; mở rộng không gian phát triển; tăng cường năng lực quản trị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Song song với đó là yêu cầu giữ vững sự ổn định, kế thừa những giá trị hiện hữu và tạo ra động lực mới cho các địa phương sau sắp xếp.
Trên cơ sở hiện trạng 63 tỉnh, thành và các tiêu chí về diện tích, dân số, điều kiện phát triển, Chính phủ trình 23 phương án nhập 52 đơn vị cấp tỉnh để hình thành 23 tỉnh, thành mới. Đáng chú ý:
- Tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang được đề xuất nhập thành tỉnh Tuyên Quang, với trung tâm hành chính đặt tại Tuyên Quang.
- Yên Bái và Lào Cai sẽ trở thành tỉnh Lào Cai mới, trung tâm tại Yên Bái.
- Các tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Phú Thọ nhập thành tỉnh Phú Thọ mới; Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định nhập thành tỉnh Ninh Bình...
Ngoài ra, một số đô thị trực thuộc Trung ương cũng được đề xuất mở rộng không gian quản lý như thành phố Đà Nẵng (sáp nhập với Quảng Nam), thành phố Cần Thơ (sáp nhập Sóc Trăng và Hậu Giang), TP.HCM (sáp nhập với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu)...
Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh không chỉ mang ý nghĩa tổ chức bộ máy mà còn là nền tảng để thúc đẩy mạnh mẽ cải cách hành chính, đổi mới quản trị nhà nước và tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương. Đồng thời, đây cũng là tiền đề để hình thành các trung tâm kinh tế lớn hơn, có sức cạnh tranh cao hơn trong khu vực và quốc tế.
Chính phủ khẳng định, việc triển khai sẽ được thực hiện thận trọng, đảm bảo đồng thuận trong nhân dân, giữ ổn định xã hội và không làm gián đoạn các hoạt động quản lý, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh là chủ trương lớn, được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng thuận tại phiên họp ngày 5/6/2025. Tuy nhiên, để Đề án đi vào cuộc sống, các cơ quan cần tiếp tục làm rõ lộ trình triển khai, xử lý vấn đề tổ chức bộ máy, cán bộ dôi dư, điều chỉnh chính sách vùng miền và công tác tuyên truyền để tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.
Việc Quốc hội thảo luận và quyết định các phương án sắp xếp sẽ là dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng một nền hành chính hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững đất nước trong giai đoạn tới.
