Ông Trần Dũng Hà - Phó giám đốc BHXH thành phố Hồ Chí Minh cho biết, tính tới thời điểm này, BHXH thành phố đã giải quyết cho hơn 12.580 hồ sơ hưởng BHXH một lần, tăng 4.550 người so với cùng kỳ năm ngoái. Những người hưởng BHXH một lần chủ yếu là người có tuổi đời trẻ, thời gian đóng BHXH dưới 10 năm và làm trong các ngành dệt may, da giày. Ông Hà nhận định: Ngoài lý do NLĐ gặp khó khăn nên phải rút BHXH một lần để trang trải, nhiều người còn có thói quen nghỉ việc xong sẽ rút tiền BHXH một lần, xem nó như nguồn thu nhập chính đáng sau khi nghỉ việc. “Cộng đồng cần phải hiểu đúng BHXH là khoản tích lũy của tuổi già chứ không phải khoản dùng để giải quyết cho những khó khăn hiện tại”.
Ông Lê Đình Quảng - Phó trưởng ban Chính sách - Pháp luật - Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng: Theo quy định của pháp luật hiện hành, người lao động muốn hưởng chế độ hưu trí phải có ít nhất 20 năm đóng BHXH và đảm bảo tuổi đời theo quy định. Do người lao động tuổi đời còn trẻ mà phải chờ đợi quá lâu để được hưởng chế độ hưu trí khiến người lao động mong muốn nhận BHXH một lần để đáp ứng nhu cầu trước mắt.
Khi xây dựng chính sách bảo hiểm xã hội nói chung và chính sách hưu trí nói riêng, mục tiêu cao nhất hướng tới để đảm bảo an sinh xã hội là mỗi người khi hết tuổi lao động sẽ được hưởng lương hưu. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay, NLĐ đang rút BHXH một lần ồ ạt sẽ dẫn tới phá vỡ chính sách chung và ảnh hưởng trực tiếp đến từng cá nhân NLĐ. Ông Lê Đình Quảng phân tích: Khi đến tuổi nghỉ hưu, người đã rút BHXH một lần chẳng những không có nguồn thu nhập ổn định hàng tháng mà còn không có thẻ Bảo hiểm Y tế do Nhà nước cấp. Ở tuổi nghỉ hưu nhiều bệnh tật cũng phát sinh nên thẻ bảo hiểm y tế trở nên rất quan trọng trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe. Người có BHXH chẳng những được hưởng các chế độ trên mà khi qua đời, thân nhân còn thừa hưởng các quyền lợi, chế độ về tử tuất.
Từng có một thời, người lao động nghỉ việc hưởng chế độ một lần theo Quyết định số 176/1989 của Hội đồng Bộ trưởng. Tới nay khi tuổi đã cao, không có lương hưu, họ muốn nộp lại số tiền đã nhận để chuyển sang hưởng lương hưu hàng tháng.
Hiện nay, pháp luật quy định: Tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí và tử tuất là 22% mức lương hàng tháng, trong đó người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%. Như vậy, tổng mức đóng vào quỹ BHXH hàng năm bằng 2,64 tháng lương. Nếu người lao động hưởng BHXH một lần thì chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương làm căn cứ đóng BHXH cho một năm tham gia BHXH. Như vậy, người lao động sẽ mất đi 0,64 tháng lương cho mỗi năm. Nếu so sánh giữa việc hưởng lương hưu hàng tháng với việc nhận BHXH một lần cùng một khoảng thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hàng tháng sẽ cao hơn nhiều.
Luật BHXH quy định, người lao động có 20 năm đóng BHXH mới được hưởng chế độ hưu trí nhưng điều kiện rút BHXH một lần lại rất dễ, chỉ cần nghỉ việc không tham gia BHXH một năm là có thể rút được. Cùng với đó là việc tham gia BHXH quá dài cũng là trở ngại khiến NLĐ không mặn mà tiếp tục tham gia BHXH. Chính vì vậy, Luật BHXH cần sớm sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tiễn, người lao động có thể đóng BHXH 10 năm hoặc 15 năm là có thể được hưởng chế độ hưu trí. Cùng với đó, việc đóng, hưởng BHXH cũng cần linh hoạt hơn, tạo thuận lợi hơn cho người tham gia, có như vậy mới "níu chân" người lao động không rời khỏi hệ thống an sinh xã hội./.
