Việc lọc ra những cầu thủ tiềm năng bằng số liệu và video trước khi quan sát trực tiếp và kiểm tra lý lịch đã trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình tuyển dụng của các câu lạc bộ trên khắp lục địa. Cuộc tranh luận giữa việc sử dụng dữ liệu hay đánh giá bằng mắt thường hiếm khi tồn tại, bởi cả hai phương pháp đều được triển khai để giúp công tác tuyển trạch hiệu quả hơn.
“Tôi thích dữ liệu, tôi đang đón nhận nó. Nhưng nó phải được sử dụng trong bối cảnh phù hợp và hoạt động cùng với mắt nhìn”, Ty Gooden, người tuyển trạch cho Monaco của Ligue 1 Pháp, nói. “Chúng tôi làm cả hai việc (ở Monaco). Chủ yếu là quan sát trực quan. Chúng tôi nhận được thông tin về các cầu thủ, thông qua dữ liệu, để tự mình xem xét, ban đầu là trên video, và sau đó chúng tôi sẽ đi xem trực tiếp nếu có vẻ hứa hẹn. Chúng tôi làm việc với nhau, và thông tin mà họ (các nhà phân tích) cung cấp cho chúng tôi đôi khi sẽ dẫn chúng tôi đến một cầu thủ thực sự thú vị”.
Quy mô của câu lạc bộ thường sẽ quyết định quy mô của hệ thống tuyển dụng, và một số nhà phân tích có thể phải làm nhiều hơn một công việc. Nhưng việc có sự giao tiếp và định hướng rõ ràng trong toàn bộ bộ phận tuyển dụng — đặc biệt là về phong cách chơi của đội và các hồ sơ cần thiết — cũng quan trọng như số lượng nhân viên.
Mỗi câu lạc bộ đều hoạt động theo một bộ tiêu chí khác nhau, có thể bao gồm các nhóm tuổi, hồ sơ hoặc thị trường nhất định, nhưng yếu tố chung giữa các đội tuyển dụng thành công là hệ thống mà họ có đang tìm ra những mục tiêu này.
Quá trình bắt đầu với các nhà phân tích tuyển dụng hoặc các nhà khoa học dữ liệu tuyển trạch tạo ra các mô hình lọc các bộ dữ liệu lớn để phù hợp với các yêu cầu.
Sử dụng dữ liệu để thu hẹp phạm vi tìm kiếm cầu thủ
“Một khi bạn có hệ thống mang lại cho bạn những cầu thủ phù hợp, bạn có thể lọc chúng vào một danh sách riêng, cho dù đó là theo vị trí hoặc bất cứ cách nào khác”, Andy Watson, một cựu tư vấn tuyển dụng dữ liệu của Blackburn Rovers của giải Hạng nhất Anh, giải đấu thấp hơn Premier League, người đang làm việc với MRKT Insights, một công ty tư vấn bóng đá tập trung vào dữ liệu tư vấn cho các câu lạc bộ về tuyển dụng và đầu tư cầu thủ, cho biết.
“Sau đó, bạn có thể lọc qua một bộ lọc dữ liệu khác, và sau đó bạn sẽ có những mục tiêu mà bạn sẽ nhắm đến đầu tiên, để xem xét video”.
Watson cũng đề cập đến việc sử dụng dữ liệu để tìm ra các giải đấu nơi một hồ sơ cầu thủ cụ thể phổ biến nhưng bị đánh giá thấp. Nếu một câu lạc bộ đang tìm kiếm hồ sơ đó, thì các cầu thủ từ giải đấu đó có thể là một lựa chọn.
“Bạn sẽ muốn thấy rằng những cầu thủ đó đã thành công ở nơi khác”, ông nói. “Họ có vào được các giải đấu khác và sao chép phong cách của họ không? Hay có thể đó là điều gì đó đặc trưng của giải đấu đó, và họ chỉ có thể làm điều đó trong giải đấu đó — đó sẽ là một dấu hiệu cảnh báo”.
Là một tư vấn tuyển dụng dữ liệu, Watson sẽ đánh giá hàng tuần trong suốt mùa giải những gì dữ liệu cho thấy là những cầu thủ mà họ nên để mắt đến, đồng thời đảm bảo rằng họ phù hợp với các hồ sơ mà câu lạc bộ cần, trước khi đưa họ vào danh sách và chuyển chúng cho các tuyển trạch viên video hoặc những người phụ trách. Sau khi các mục tiêu được lọc, chúng được các tuyển trạch viên nghiên cứu trên video và sau đó các mục tiêu chính được theo dõi trực tiếp.
“Thông thường, sẽ có các thiết lập khác nhau cho các câu lạc bộ lớn hơn”, Watson nói. “Đặc biệt là nơi họ có các tuyển trạch viên video đang theo dõi mọi lúc, thậm chí 18 tháng trước khi họ nghĩ đến việc mua một cầu thủ, bởi vì họ muốn có kế hoạch kế nhiệm đó”.
Vai trò của tuyển trạch viên video
Các câu lạc bộ thường muốn xem một cầu thủ nhiều lần trên video trước khi cử một tuyển trạch viên đến xem trận đấu, nhưng hoàn cảnh có thể buộc họ phải phản ứng nhanh chóng.
“Là một câu lạc bộ, điều kiện của bạn ảnh hưởng đến mức độ khẩn cấp mà bạn phải có”, Rupesh Popat, người từng làm tuyển trạch viên ở Bundesliga Đức và giải Hạng nhất, nói. “Thông thường, các câu lạc bộ lớn hơn có thể mất nhiều thời gian hơn bởi vì, cuối cùng, họ có thể thắng cuộc đua tài chính”.
Các tuyển trạch viên video thường được cung cấp một danh sách các thuộc tính kỹ thuật, dựa trên hồ sơ cầu thủ cần thiết, mà họ phải đánh giá. Họ cũng phân tích những phẩm chất đó cho thấy một cầu thủ có thể làm gì trên sân.
“Mọi thứ đều quay trở lại hồ sơ cầu thủ, bởi vì đây là thứ quyết định những gì bạn đang tìm kiếm”, Popat nói. “Đó là lý do tại sao một cầu thủ mà tôi đang theo dõi cho một câu lạc bộ có thể nhận được xếp hạng hoàn toàn khác nhau cho một câu lạc bộ khác. Bạn đang tìm kiếm những phẩm chất và thuộc tính khác nhau.
“Một số cầu thủ đó có thể có điểm số cao trong dữ liệu, nhưng họ đang thi đấu ở các giải đấu thấp hơn, nơi bạn không biết trình độ thực sự như thế nào. Tại thời điểm đó, khi bạn xem họ trên video, bạn chủ yếu đang tìm kiếm các phẩm chất kỹ thuật và chiến thuật, và các kỹ năng cụ thể mà họ có liên quan đến hồ sơ mà bạn muốn”.
Khi các tuyển trạch viên đang xem các trận đấu trên video, một số đội hướng dẫn họ xem toàn bộ trận đấu, như thể họ đang ở trong sân vận động, nhưng những đội khác lại tiếp cận nó khác đi.
“Tại một câu lạc bộ, lời khuyên là xem đội A trong hiệp một, sau đó xem đội B trong cùng một hiệp, và sau đó xem hiệp hai xem cả hai đội, bởi vì họ muốn bạn có ý tưởng đủ tốt về các cầu thủ của cả hai đội mà không bỏ sót bất kỳ cầu thủ nào”, Popat nói.
“Tại các câu lạc bộ khác, tôi thường gắn thẻ trận đấu khi tôi đang xem nó. Gắn thẻ các cảnh khi có bóng và không có bóng cho toàn bộ trận đấu, và sau đó xem lại các cảnh đó liên tiếp. Vì vậy, tất cả các cảnh pressing cao, tôi sẽ xem lại chúng liên tiếp để xem vai trò của cầu thủ trong giai đoạn đó và họ thể hiện tốt như thế nào”
Popat thích phương pháp thứ hai hơn vì kỹ năng của cầu thủ được đánh giá trong các giai đoạn chơi cụ thể, nơi bạn có thể thấy các mẫu, nhưng mặt khác, bạn mất một chút bối cảnh của trận đấu.
“Một điều thường xảy ra với việc tuyển trạch là bạn có thể thấy một cầu thủ trong một pha bóng và bạn có thể thấy kỹ năng nhận bóng của họ là sáu trên mười, nhưng sau đó bạn có thể không thấy họ trong một pha bóng khác trong 20 phút”, ông nói. “Bạn có thấy lần thứ hai không hay bạn đang nghĩ về tình huống vừa xảy ra trước đó trong một giai đoạn khác?”.
Khi bạn xem một thứ gì đó xuyên suốt, bạn có thể thấy những gì đã xảy ra trong trận đấu ngay trước đó và có thể họ đang cư xử và phản ứng với điều gì đó vừa xảy ra.
“Mỗi tuyển trạch viên sẽ làm điều đó khác nhau, không có đúng hay sai”, Popat nói. “Quan trọng là quy trình của bạn mạnh mẽ như thế nào và bạn giỏi đến mức nào trong việc thực hiện quy trình đó”.
Đánh giá hiệu suất của cầu thủ trong bối cảnh chiến thuật
Vai trò của một tuyển trạch viên ở Serie A Ý, nói chuyện giấu tên để bảo vệ vị trí của mình, kết hợp dữ liệu và video.
“Nhiệm vụ của tôi là theo kịp nhiều giải đấu và cầu thủ hơn — nhiều nhất là những người mà tôi thấy phù hợp với chúng tôi như một câu lạc bộ”. anh nói.
“Đi xem một trận đấu trực tiếp không mang lại cho tôi một sự đánh đổi tích cực như là một cách sử dụng thời gian của tôi, nhưng tôi vẫn sẽ làm điều đó bởi vì có những lúc nó thực sự có liên quan, đặc biệt là với bóng đá trẻ, nơi bạn không có dữ liệu hoặc video chất lượng cao”.
Nhiệm vụ của anh không chỉ giới hạn ở việc theo dõi các cầu thủ cụ thể, mà còn hiểu được bối cảnh mà họ đang hoạt động để xem liệu hiệu suất của họ có thể chuyển sang các giải đấu khác hay không. “Tôi xem các đội để hiểu bối cảnh chiến thuật mà các cầu thủ đang chơi và điều đó đang ảnh hưởng đến hiệu suất của họ như thế nào,” tuyển trạch viên Serie A nói. “Tôi theo dõi một số trận đấu vì lý do đội bóng theo ngữ cảnh, ngay cả khi không có cầu thủ nào tôi đang nhắm mục tiêu”.
Logic đằng sau điều này là đặt tuyển trạch viên vào vị trí để đánh giá một cầu thủ không chỉ dựa trên hồ sơ cá nhân của họ, mà còn cả bối cảnh chiến thuật mà họ đang thể hiện, và liệu bối cảnh đó có chuyển sang câu lạc bộ hay không.
Bốn yếu tố của quá trình tuyển trạch
Trình tự của quá trình tuyển dụng không cứng nhắc. Một tuyển trạch viên có thể đánh dấu một cầu thủ mà họ đã thấy trong một trận đấu mà họ không làm việc, hoặc một giám đốc thể thao có thể nhận được lời khuyên từ một người đại diện hoặc một câu lạc bộ khác.
“Nếu bạn hỏi tôi cách hoàn hảo là gì, chúng tôi tìm thấy cầu thủ trong dữ liệu, chúng tôi xem họ trên video, sau đó chúng tôi đến sân vận động, xem họ trực tiếp, có thể nói chuyện với người đại diện và những người khác, vì vậy bạn sẽ có thêm thông tin”, Jan Uphues, giám đốc bóng đá chuyên nghiệp tại Holstein Kiel, đội bóng hạng nhất Đức, nói.
“Nhưng đôi khi, nó bắt đầu từ phía bên kia. Bạn trước tiên có thông tin từ người đại diện, sau đó bạn thấy cầu thủ trong dữ liệu và video. Nó không nhất thiết phải bắt đầu bằng dữ liệu, nhưng tất cả bốn yếu tố phải có trong quá trình”.
Kiel, từ một thành phố cảng Baltic giữa Hamburg và biên giới với Đan Mạch, đang chơi ở Bundesliga lần đầu tiên và nguồn tài chính hạn chế của họ có nghĩa là việc tuyển trạch của họ phải hiệu quả.
Bốn yếu tố mà Uphues đề cập là dữ liệu, video, xem trực tiếp và kết nối mạng, cùng nhau tạo thành quá trình tuyển dụng của Kiel. Ông nhấn mạnh rằng quyết định ký hợp đồng với một cầu thủ không phải là cá nhân — mọi người liên quan đều được đầu tư.
“Điều rất quan trọng là chúng tôi có một quy trình tuyển dụng với bốn yếu tố và chúng tôi có một cuộc họp mỗi tuần với đội tuyển trạch của mình — các thành viên tuyển trạch dữ liệu, video và trực tiếp — nơi chúng tôi nói về tất cả các cầu thủ”, Uphues nói.
“Vào cuối cuộc họp, chúng tôi chọn những cầu thủ để cung cấp cho ban huấn luyện và Giám đốc điều hành, Carsten Wehlmann. Sau đó, chúng tôi tham dự một cuộc họp khác với ban huấn luyện và Giám đốc điều hành để thảo luận về những cầu thủ đó. Quyết định cuối cùng không phải là quyết định của huấn luyện viên, Giám đốc điều hành, đội tuyển trạch hay của tôi — nó luôn là một nhóm”.
Hiểu biết về thị trường
Kiel giải quyết thị trường khác đi, ký hợp đồng với những cầu thủ trẻ và đầy tham vọng có tiềm năng chơi ở giải đấu hàng đầu của Đức, bất kể cấp độ hiện tại của họ.
Câu lạc bộ sử dụng một mô hình máy tính do công ty phân tích dữ liệu Impect cung cấp để xem các đội từ các giải đấu khác chơi tương tự. Bằng cách đó, họ cụ thể hơn trong các thị trường mà họ đang nhắm mục tiêu.
“Chúng tôi không muốn nhìn thấy toàn thế giới”, Uphues nói. “Nếu có một số yêu cầu từ các đại lý, chúng tôi sẽ xem xét, nhưng việc tuyển trạch của chúng tôi bắt đầu với một số lượng hạn chế các thị trường mà chúng tôi xác định là thị trường mục tiêu của mình, và mỗi tuyển trạch viên video đều nhận được một số lượng nhỏ trong số đó và chủ yếu theo dõi các thị trường đó”.
Các tuyển trạch viên xây dựng kiến thức vững chắc về các thị trường mà họ đang theo dõi và sau đó, sau một thời gian, họ được chuyển sang nghiên cứu những thị trường khác, để một tuyển trạch viên khác có thể đưa ra quan điểm thứ hai.
Vào mùa hè năm 2023, Kiel đã ký hợp đồng với tiền đạo Shuto Machino từ câu lạc bộ Shonan Bellmare của Nhật Bản, nhưng có một câu hỏi quan trọng: mặc dù cầu thủ này đang thi đấu tốt ở giải đấu hàng đầu của Nhật Bản, nhưng liệu anh ấy có thể làm những điều tương tự ở 2. Bundesliga (giải hạng hai của Đức) hay bây giờ là ở Bundesliga hay không?
“Đó là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của các tuyển trạch viên của chúng tôi — là hiểu rất rõ về cuộc cạnh tranh, hiểu cách họ chơi ở Nhật Bản và những vấn đề gì sẽ đến từ Nhật Bản sang Đức”, Uphues nói.
“Chúng tôi biết rằng khi Shuto đến Đức, sẽ rất khó khăn cho anh ấy lúc đầu khi anh ấy có một hậu vệ ở phía sau đang đẩy anh ấy từ phía sau. Nhưng chúng tôi hy vọng rằng anh ấy sẽ quen với điều đó bởi vì chúng tôi đã thấy ở Nhật Bản, anh ấy khá cạnh tranh trong các tình huống một đấu một.
“Anh ấy cũng có một số điểm mạnh khác, như chạy sâu phía sau hàng phòng ngự và dứt điểm”.
Sự gia tăng khả năng tiếp cận dữ liệu và video đang cho phép các câu lạc bộ tuyển trạch các cầu thủ từ các thị trường khác nhau trên thế giới, nhưng với hầu hết các đội đều có quyền truy cập vào cùng những nền tảng này, đó là khả năng sử dụng dữ liệu và chất lượng của các tuyển trạch viên video của họ có thể tạo nên sự khác biệt.
