Ngày 1/11/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 143/2024/NĐ-CP quy định về bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động. Những người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được tham gia bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện. Người tham gia nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do tai nạn lao động trong thời gian tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện mà không không được hưởng các chế độ tai nạn lao động như: Mâu thuẫn của chính nạn nhân với người gây ra tai nạn mà không liên quan đến công việc, nhiệm vụ lao động; Người lao động cố ý tự hủy hoại sức khỏe của bản thân; Sử dụng chất ma tuý, chất gây nghiện trái quy định của pháp luật thì được hưởng chế độ bảo hiểm tai nạn lao động.
02 phương thức đóng
Tại Điều 11, Nghị định 143 quy định về phương thức đóng và mức đóng của người lao động tham gia như sau: Người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội theo một trong hai phương thức đóng: Đóng 6 tháng một lần hoặc đóng 12 tháng một lần. Với mức đóng 6 tháng bằng 6% tháng lương tối thiểu vùng IV, với mức đóng 12 tháng bằng 12% tháng lương tối thiểu vùng IV.
Người lao động được Nhà nước hỗ trợ mức đóng từ 10-30% khi tham gia. Đối tượng sẽ được thay đổi phương thức đóng sau khi đã hoàn thành chu kỳ đóng đã đăng ký trước đó.
Giám định khi bị tai nạn lao động
Người lao động bị tai nạn lao động chủ động đi giám định hoặc giám định lại mức suy giảm khả năng lao động sau khi bị thương tật lần đầu đã được điều trị ổn định hoặc sau khi thương tật tái phát đã được điều trị ổn định. Đối với trường hợp thương tật không có khả năng điều trị ổn định theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế thì người lao động được làm thủ tục giám định trước hoặc ngay trong quy trình điều trị.
Cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả phí giám định đối với người lao động chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động trong trường hợp kết quả khám giám định đủ điều kiện để hưởng hoặc điều chỉnh tăng mức hưởng trợ cấp bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Thời điểm chi trả phí giám định đối với các trường hợp đủ điều kiện được thực hiện cùng với thời điểm trả trợ cấp tai nạn lao động.
Mức hưởng trợ cấp tai nạn lao động
Khoản 1 Điều 7 Nghị định 143/2024 quy định: Đối với người lao động tự do tham gia bảo hiểm tai nạn lao động bị suy giảm 5% khả năng lao động được trợ cấp một lần với mức hưởng bằng 3 lần mức lương tối thiểu tháng tính theo vùng IV do Chính phủ quy định, sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 0,3 lần tháng lương tối thiểu vùng IV;
Ngoài mức trợ cấp nêu trên, người lao động tham gia trợ cấp tai nạn lao động còn được hưởng thêm khoản trợ cấp tính theo số năm đã đóng vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, từ 1 năm trở xuống thì được tính bằng 0,5 lần tháng lương tối thiểu vùng IV, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng vào quỹ được tính thêm 0,3 lần tháng lương tối thiểu vùng IV;
Thời gian làm căn cứ tính hưởng chế độ tai nạn lao động là tổng thời gian người lao động đóng vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, tính đến tháng trước liền kề tháng bị tai nạn lao động; nếu đóng không liên tục thì được cộng dồn; một năm được tính khi có đủ 12 tháng đóng bảo hiểm vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện.
Thời điểm để xác định tháng lương cơ sở vùng IV làm căn cứ tính mức hưởng trợ cấp được tính vào tháng người lao động điều trị ổn định xong, ra viện hoặc vào tháng có kết luận của Hội đồng giám định y khoa trong trường hợp không điều trị nội trú. Trường hợp bị tai nạn lao động mà sau đó không xác định được thời điểm điều trị ổn định xong, ra viện (trong giấy ra viện còn có chỉ định hẹn khám lại; tháo bột; tháo nẹp; tháo vít) thì thời điểm hưởng trợ cấp tai nạn lao động được tính vào tháng có kết luận của Hội đồng giám định y khoa.
Thân nhân của người tham gia bảo hiểm tai nạn cũng được hưởng quyền lợi
Khoản 2 Điều 7 Nghị định 147/2024 quy định: Thân nhân người lao động có tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện bị chết do tai nạn lao động được hưởng trợ cấp một lần bằng 31,5 lần tháng lương tối thiếu vùng IV, nếu thuộc một trong các trường hợp: Người lao động đang làm việc bị chết do tai nạn lao động; Người lao động bị chết trong thời gian điều trị lần đầu do tai nạn lao động; Người lao động bị chết trong thời gian điều trị thương tật do tai nạn lao động mà chưa được giám định mức suy giảm khả năng lao động. Thời điểm hưởng trợ cấp đối với trường hợp này được tính tại tháng người lao động bị chết.
