Bà Nguyễn Thị Thanh Hoa - Ban Quản lý Thu và phát triển người tham gia - BHXH Việt Nam tư vấn tham gia BHXH tự nguyện
Quyền lợi của người tham gia BHXH tự nguyện từ 1/7/2025
Luật BHXH 2024 quy định người lao động tham gia BHXH tự nguyện (cả lao động nữ và nam) khi sinh con nếu đáp ứng đủ điều kiện (đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con) thì được hưởng trợ cấp 2 triệu đồng cho mỗi con được sinh ra và mỗi thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ.
Trường hợp cha đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, mẹ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong bảo hiểm xã hội tự nguyện thì cha được hưởng chế độ thai sản BHXH bắt buộc còn mẹ được hưởng trợ cấp thai sản BHXH tự nguyện và ngược lại.
Còn cha và mẹ đều tham gia BHXH tự nguyện thì cả hai cùng được hưởng. Trường hợp chỉ có mẹ tham gia bảo hiểm mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản.
Từ 1/7/2025, người tham gia BHXH tự nguyện đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và đã đóng BHXH tối thiểu 15 năm sẽ được nhận lương hưu hàng tháng.
Mức hưởng lương hưu của người tham gia BHXH tự nguyện tương tự như BHXH bắt buộc. Cụ thể, lao động nữ đóng BHXH 15 năm tỉ lệ lương hưu bằng 45% bình quân thu nhập tháng đóng BHXH, nam có 15 năm đóng chỉ hưởng tỉ lệ 40% bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. Mức hưởng tối đa 75%.
Ngoài được nhận lương hưu, người tham gia BHXH tự nguyện còn được cấp thẻ BHYT trọn đời.
Đối tượng được rút BHXH tự nguyện
Khoản 1 Điều 102 Luật BHXH 2024 quy định người tham gia BHXH tự nguyện mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động nhưng có thời gian đóng BHXH chưa đủ 15 năm mà không tiếp tục tham gia BHXH.
Trường hợp người lao động không hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Điều 23 của Luật này;
b) Ra nước ngoài để định cư;
c) Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;
d) Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;
đ) Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
Mức đóng, phương thức đóng của người tham gia BHXH tự nguyện:
Theo quy định của Luật BHXH 2024, người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện tại là 1.500.000 đồng) và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu (hiện tại là mức lương cơ sở: 2.340.000 đồng) tại thời điểm đóng.
Căn cứ theo Điều 36 Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025 quy định về mức đóng, phương thức và thời hạn đóng BHXH của người tham gia BHXH tự nguyện:
1. Đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 2 của Luật này, hằng tháng đóng bằng 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Căn cứ vào điều kiện phát triển KT-XH, khả năng ngân sách nhà nước từng thời kỳ, Chính phủ quy định mức hỗ trợ, đối tượng hỗ trợ và thời gian thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện.
2. Người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng: Hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; Một lần cho nhiều năm về sau với số tiền đóng thấp hơn số tiền đóng theo mức 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện vào quỹ hưu trí và tử tuất; Một lần cho thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu với số tiền đóng cao hơn số tiền đóng theo mức 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Hình thức đóng BHXH tự nguyện:
Người tham gia có thể lựa chọn đóng BHXH tự nguyện tại cơ quan BHXH, tại tổ chức dịch vụ, qua Cổng dịch vụ công (quốc gia hoặc BHXH Việt Nam) hoặc qua ứng dụng của các Ngân hàng có hỗ trợ (Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Vietcombank, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV, Ngân hàng TMCP Quân đội - MB).
